Diyarbakır ili, yeni mücavir alanın rezidüel kilinin şişme potansiyelinin irdelenmesi

Bu çalışmada, Diyarbakır ili, Kayapınar-Bağcılar ve Yeniköy semtlerini kapsayan alanın, ilin yeni mücavir alanı olması ve yakın gelecekte yoğun bir konutlaşmaya sahne olacağı ve mevcut yapılarda (hafif yapılar) var olan çatlaklar nedeniyle mevcut formasyonun şişme potansiyelinin irdelenmesi amaçlanmıştır. Çalışma alanından elde edilen örselenmemiş numuneler üzerinde zemin sınıflandırma, serbest şişme yüzdesi (free swell), sabit hacimli şişme (constant volume swell) deneyleri yürütülmüş ve X-Ray diffraksiyonu ile mineralojik analizler yapılmıştır. Çalışmalar sonucunda mevcut kilin, şişebilir özellikte (potansiyel şişebilir) olduğu tespit edilmiştir. Gerçekleştirilen şişme deneyleri ile söz konusu kile ait şişme değerleri elde edilmiş ve özellikle az katlı yapılar, zemin kaplamaları, yol ve isale hatlarını gibi hafif yapılara "orta derecede hasar verebilir" olduğu saptanmıştır.

Evaluation of swelling potential of residuel clay of new settlement area in Diyarbakır province

In this study, the new settlement area of Diyarbakır province enclosed by Kayapınar-Bağcılar and Yeniköy regions is studied. Due to structural distress observed especially on light structures, it is therefore intended to study swelling potential of existing clay formation. For this purpose, undisturbed samples were taken from different location of studying area and soil classification, free swell and constant volume swell tests were prformed. X-Ray diffraction analysis was also carried out to get information about mineralogical composition. Consequently has been determined that the soil is potentially swell type. Potential swell values were correlated with degree of structural distress. It is also concluded that especially light structures such as single storey buildings, road pavements and pipelines will be moderately affected.

___

1.Wayne, A.C, Mohammed,A.O. and El-Fatih,M.A., "Construction on Expansive Soils in Sudan", Journal of Construction Engineering and Managment, Vol 110, Pp.3 59-374, 1984.

2.Coduto,P.D., "Foundation Design Principles and Practices ", Printice Hall, New Jersey, 1994.

3.Seed,H.B., Woodward,R.J., Ludgren,R., "Prediction of Swelling Potential for Compacted Clays " Asce, Pro., Journal of Soil Mechanics and Foundation Div., No. Sm 3, Vol 88pp 53-87, 1962.

4.Chen,F.H. "Foundations on Expansive Soils", Elsevier Scientific Publishing Company, Amsterdam-Oxford-Newyork, 1975.

5.Sridharan,A., Sreepado,R.A., Sivapullaiah,P.V., "Swelling Pressure of Clays", Geotechnical Testing Journal, GTJODJ, Vol. 9, No.1, pp 24-33 1986.

6.Şimşek,R., Nazik,M., "Yukarı Dicle Havzası Hidrojeolojik Etüd Raporu", DSİ Jeoteknik Hizmetler Müdürlüğü, Ankara, 1979.

7.Taşkıran,T., "Diyarbakır İli Kayapınar-Yeniköy-Bağcılar Yöresi Kilinin Şişme Potansiyelinin İrdelenmesi", Gazi Ünv.Fen Bilimleri. Enst. Yüksek Lisans Tezi, Ankara,2000.

8.Gromko,G.J.,"Review of Expansive Soils", ASCE Journal of Geotechnical' Engineering, 100, 667-687, 1974.