Danaçayır (Sındırgı-Balıkesir) KaolinYatağınınMineralojik-Jeokimyasal Özellikleri: Kaolinleşme Sırasındaki Majör; Eser ve Nadir Toprak Elementlerinin Mobilizasyonu

Danaçayır bölgesindeki kaolin oluşumları Batı Anadolu'da Miyosen volkanizması içerisinde gerilme tektoniği ile gelişen graben sistemi içerisindedir. Kaolin oluşumları Alt Miyosen yaşlı dasitik-riyodastik tüflerin hidrotermal alterasyonu sonucunda meydana gelmiştir. Sondaj verilerine göre bölgedeki kaolinin ortalama kalınlığı 10-15 metredir. Kaolin içerisinde değişik seviyelerde opal mercekleri bulunur. XRD ve SEM incelemelerine göre kaolinlerin esas minerali kaolinittir. Kaolinitlere eşlik eden diğer mineraller ise kuvars, ?-kristobalit, opal-CT, feldspat, illit, montmorillonit, alünit, halloysit ve hematittir. Tüm kayaç kimyasal analizleri, ana kayaç ile karşılaştırıldığında kaolinleşme sırasında kaolinde Al2O3, CaO, Na2O, P2O5 ve H2O kazançları, buna karşılık Fe2O 3, MgO, KO, TiO2 ve SiO2 kayıpları olmuştur. Benzer olarak kaolinleşme sırasında Rb, Cs, U, Y, Th, Zr ve Nb kayıpları ve Ba, Sr, S kazançları belirlenmiştir. Diğer taraftan; kaolinleşme ile Hafif Nadir Toprak Elementleri (LREE) fakirleşmiştir

The Mineralogy and Geochemistry of Danaçayır (Sındırgı-Balıkesir) Kaolin Deposit: The Mobility of Major, Trace and Rare Earth Elements During Kaolinization

Kaolin occurrences around Danaçayır region are in the graben system occurred by extentional tectonic activity in Miocene volcanites in Western Anatolia. Kaolins in the studied area were formed by hydrothermal alteration of Lower Miocene aged dacitic- rhyodacitic tuffs and according to the drilling works the thickness of kaolin is about 10-15 meter. Opal lenses are also found in different kaolin zones.The XRD and SEM investigation has shown that kaolin's main mineral is kaolinite. The other minerals accompanied kaolinite are quartz, ?-cristobalite, opal-CT, feldspar, montmorillonite, illite, alünite, halloysite and hematite. Whole-rock chemical analyses of samples of kaolins; represent a net gain Al2O3, CaO, Na2O, P2O5 and HO an a net loss of Fe2O3, MgO, K2O, TiO2 and SiO2 during kaolinization. Similarly, lossing of Rb, Cs, U, Y, Th, Zr, Nb and gaining of Ba, Sr, S have been determined. On he other hand; light rare earth elements (LREE) apre depleted during kaolinization

___

  • 1.Brindley, W.G., Kao, C.C., Harrison, L.J., Raythatha, R., Lipsicas, M., 1986. Relation Between Structural Disorder and Other Characteristics of Kaolinites and Dickites. Clays and Clay Minerals, 34(3), 249-259.
  • 2.Pickering, K.T., Marsh, N.G., Dickie, B., 1993. Data Report: in Organic Major, Trace And Rareearth Element Analyses of the Muds And Mudstones From Site 808. Proc. Ocean Drilling Program, Scientific Results. 131, 427-432.
  • 3.Akdeniz, N., Konak, N., 1979. Menderes Masifi'nin Simav Dolayındaki Kaya Birimleri ve Metabazik, Metaultrabazik Kayaların Konumu. Türkiye Jeoloji Kurumu Bülteni, 22, 175-184.
  • 4.Çoban, F., Kocabaş, C., 2011. Sındırgı-Hisaralan Civarında Hidrotermal Alterasyon ve Kaolinit-Alünit Birlikteliği. Balıkesir Üniversitesi, Bilimsel Araştırma Projesi, No: Bap 2008/24, Ss: 121.
  • 5.Çoban, F., Büyükkahraman, G., Bircan, C, 2012. Danaçayır (Sındırgı-Balıkesir) Bölgesindeki Hidrotermal Alterasyonla İlişkili Kaolin Oluşumlarının Mineralojik Jeokimyasal Özellikleri ve Duraylı İzotop (?18o, ?d) Değerlendirmesi. 65. Türkiye Jeoloji Kurultayı Bildiriler Kitabı, S: 424-425.
  • 6.Erkül, F.,Erkül, S. T., Helvacı, C., 2010. Erken Miyosen Bigadiç Bor Havzasındaki Volkanik Birimlerin Petrografik ve Jeokimyasal Özellikleri: Magma Karışımının Kanıtları, Batı Anadolu-Türkiye. Yerbilimleri, 31(2), 141-168.
  • 7.Çakır, A.,2007. Danaçayır (Sındırgı-Balıkesir) Bölgesindeki Kaolin Yatağının Jeolojisi ve Mineralojisi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Balıkesir, Ss: 66.
  • 8.Hinckley, D.N., 1963. Variability in Crystallinity Values Among Lie Kaolin Deposits of The Coastal Plain of Georgia and South Carolina. Clays Clay Minerals, 11, 229-235.
  • 9.Brown, G., Brindley, G. W., 1980. X-Ray Diffraction Procedures for Clay Mineral İdentification. Crystal Structure of Clay Minerals and their X-Ray İdentification. G. W.Brindley ve G. Brown (Editors). Mineralogical Society, London, S.495.
  • 10.Ece, I. Ö., Schroeder, P.A., Smilley, M. L., 2008. Acid-Sulphate Hydrothermal Alteration of Andesitic Tuffs and Genesis of Halloysite and Alunite Deposits in the Biga Peninsula, Turkey. Clay Minerals, 43, 281-315.
  • 11.Ekinci, B., 2009. Düvertepe-Şapçı (Sındırgı-Balıkesir) Bölgeleri Kaolen (+/-Alünit) Oluşumlarının Jeolojik, Mineralojik Ve Jeokimyasal İncelenmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İTÜFen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, Ss.34-42.
  • 12.Heald, P., Foley, N.K., Hayba, D.O., 1987. Comparative Anatomy of Volcanic-Hosted Epithermal Deposits: Acid-Sulfate and Adularia-Sericite Types. Economic Geology, 82 (1), 1-26.
  • 13.Hemley, J. J.,Hostetler, P. B., Gude, A. J., Mountjoy, W. T., 1969. Some Stability Relations of Alünite. Economic Geology, 64, 513-524.
  • 14.Katagas, T.P., Mavronichi, M., 1989. Kaolinization of the Kimolos Island Volcanics, Cyclades, Greece. Clay Minerals, 24, 75-89.
  • 15.Henning, K. H., Störr, M., 1986. Electron Micrographs (TEM, SEM) of Clays and Clay Minerals. Series in Geological Scieces. Akademia-Verlag, Berlin, Ss. 350.
  • 16.Kirkman, J.H., 1981. Morphlogy and Structure of Halloysite in New Zealand Tephras: Clays Andclay Minerals, 29, 1-9.
  • 17.Keller, W. D., 1978. Classification of Kaolins Exemplified by Their Textures in Scan Electron Micrographs. Clays andClay Minerals, 26 (1), 1-20.
  • 18.Kadir, S.,Karakaş, Z., 2002. Mineralogy, Chemistry and Origin of Halloysite, Kaolinite and Smectite from Miocene Ignimbrites, Konya, Turkey. Neues Jahrbuch Für Mineralogie, Abhandlungen, 177, 113-132.
  • 19.Kakali, G., Perraki, T., Tsivilis, S., Badogiannis, E., 2001.Thermal Treatment of Kaolin: The Effect of Mineralogyon the Puzzolanic Activity. Applied Clay Science, 20, 73-80.
  • 20.Mackenzie, R. C., 1970. Simple Phyllosilicates Based on Gibbsite and Brucite-Like Sheets, in Differential Thermal Analysis. Academic Press, London, 497-537.
  • 21.Mackenzie, R. C., 1957. The Differantial Thermal Investigation of Clays. Mineralogical Society, London, 56-87.
  • 22.Smykatz-Kloss, W., 1974. Differantial Thermal Analysis Application and Results İn Mineralogy. Springer-Verlag, Berlin, 145-153.
  • 23.Karakaya, M.Ç., 2006. Kil Minerallerinin Özellikleri ve Tanımlama Yöntemleri, Bizim Büro Basımevi, Ankara, 491-537.
  • 24.Arslan, M., Kadir, S., Abdioğlu, E., Kolaylı, H., 2006. Origin and Formation of Kaolin Minerals in Saprolite of Tertiary Alkaline Volcanic Rocks, Eastern Pontides, NE Turkey. Clay Minerals, 41, 597-617.
  • 25.Ece, I. Ö.,Ekinci, B., Schroeder, P.A., Douglas, C., Esenli, F., 2013. Origin of He Düvertepe Kaolin-Alünite Deposits in Simav Graben, Turkey: Timing and Styles ofHydrothermal Mineralization. Journal ofVocanology and Geothermal Research, 255, 57-78.
  • 26.Nesbitt, H. W., Young, G. M., 1984. Prediction ofSome Weathering Trends ofPlutonic and Volcanic Rocks Based on Thermodynamic and Kinetic Considerations. Geochimica Et Cosmochimica Acta, 48, 1523-1534.
  • 27.Murray, H.H., 2000. Traditional and New Applications for Kaolin, Smectite, and Palygroskite: A General Overview. Applied Clay Science, 17, 207-221.
  • 28.Ekosse, G.E., 2001. Provenance ofHe Kgwakgwe Kaolin Deposit in Southeastern Botswana and its Possible Utilization. Applied Clay Science, 20, 137-152.
  • 29.Sousa, L.J.D., Varajo, C.D.F.A., Yvon, J., 2006. Gechemical Evolution ofHe Capim River Kaolin, Northern Brazil. Journal ofGeochemical Exploration,88, 329-331.
  • 30.Sayın, A. S., 2007. Origin ofKaolin Deposits: Evidence from the Hisarcık(Emet-Kütahya) Deposits, Western Turkey. Turkish Journal ofEarth Sciences, 16, 77-96.
  • 31.Erkoyun, H., Kadir S., 2011. Mineralogy, Micromorphology, Geochemistry and Genesis of aHydrothermal Kaolinite Deposit and Altered Miocene Host Volcanites in the Hallaçlar,Area, Uşak, Western Turkey. Clay Minerals, 46, 241-448.
  • 32.Nesbitt, H.W., Young, G. M., 1982. Early Proterozoic Climates and Plate Motions Inferred from Majör Element Chemistry ofLutites. Nature, 279, 715-717.
  • 33.Roy, P., Caballero, M., Rozano, R., Smykatz-Kloss, W., 2008. Geochemistry of Lake Quaternary Sediments from Tecocomulco Lake, Central Mexico: Implication to Chemical Weathering and Provenance. Chemie Der Erde, 68, 383-393.
  • 34.Mitchell, R.& Sheldon, N. D., 2009. Weathering and Paleosol Formation in He 1.1 Ga Keweenawan Rift. Precambrian Research, 168, 271-283.
  • 35.Murray, H.H., Keller, D. W., 1993. Kaolin Genesis and Utilitization. The Clay Minerals Society Special Publ., No: 1. (Murray, H.H., Wayne, B., Harvey, C., Eds. (Kaolins, Kaolins, and Kaolins, 1-24).
  • 36.Nyakaıru, A.W.G., Koeberl, C., Kurzweil, H., 2001. The Buwambo Kaolin Deposit in Central Uganda: Mineralogical and Chemical Composition. Geochemical Journal, 35, 245-256.
  • 37.White, A.F., 1983. Surface Chemistry and Dissolution Kinetics of Glassy Rocks at 25oc. Geocimica Cosmochimica Acta, 47,805-815.
  • 38.Inoue, A., 1995. Formation of Clay Mineralsin Hydrothermal Environments. Velde B, (Ed.,Origin and Mineralogy ofClays, Clays and Environment, Springer-Verlag Berlin Heidelberg New-York, 268-330.
  • 39.Nesbitt, H.W.,Markovics, G., Price, R.C., 1980. Chemical Processes Affecting Alkalis Alkali Earths DuringContinental Weathering. Geochimica Cosmochimica Acta, 44, 1659-1666.
  • 40.Wronkiewicz, D.J., Condie, K.C., 1987. Geochemistry of Archean Shales from the Witwatersrand Supergroup, South Africa: Source-Area Weathering and Provenance. Geochimica Cosmochimica Acta. 51.
  • 41.Dill, H. G., Weiser, T., Bernhardt I. R., Riera Kilibarda, C., 1995. The Composite Gold-Antimony Vein Deposit at Kharma (Bolivia). Economic Geology, 90, 51-66.
  • 42.Dill, H. G., Bosse, R., Henning, H., Fricke, A., 1997. Mineralogical and Chemical Variations in Hypogene and Supergene Kaolin Deposits in aMobile Fold Belt the Central Andes of Northwern Peru. Mineralium Deposita, 32, 149-163.
  • 43.Rye, R. O., Bethke, P. M., Wasserman, M. D., 1992. The Stable Isotope Geochemistry of Acid-Sulfate Alteration. Economic Geology, 87, 2, 225-267.
  • 44.Muchangos, C.A., 2006. The Mobility of Rare-Earth Elements in the Process of Alteration of Rhyolitic Rocks to Bentonite (Lebombo Volcanic Mountainous Chain, Mozambique). Journal of Gechemical Exploration, 88, 300-303.
  • 45.Maclean, W.I., Kranidiotis, P.,1987. Immobile Elements as Monitors of Mass Transfer in Hydrothermal Alteration: Phelps Dodge Massive Sulfide Deposit, Matagami, Quebec. Economic Geology, 82, 951-962.
  • 46. Gifkins, C., Herrmann, W.,Large, R., 1995. Altered Volcanic Rocks. A Guide Description and İnterpretation. University Tasmania, Australia, 123-136.
  • 47.Erman, H., 2009. Kütahya Bölgesi Kaolen ve Diğer Kil Minerallerinin Dağılımı, Mineralojisi, Jeokimyası ile Kökenlerinin İrdelenmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir, 67-78.
  • 48.Humphris, S.E., 1984. The Mobility of the Rare Earth Elements in the Crust. In: Henderson, P. (Ed.), Rare Earth Element Geochemistry. Elsevier, Amsterdam, The Netherlands, 317-342.
  • 49.Maksimovic, Z., Panto, G.Y., 1983. Mineralogy of Yttrium and Lanthanide Elements in Karstic Bauxite Deposits. Travaux ICSOBA, 18, 191-200.
  • 50.Deniel, C., Aydar, E., Gourgaud, A., 1998. The Hasan Dağı Stratovolcano (Central Anatolia, Turkey): Evolution from Calc-Alkaline to Alkaline Magmatism in aCollision Zone. Journal of Volcanology and Geothermal Research,87, 275-302.
  • 51.Dewey, J. F.,1988. Extensional Collapse of Orogen. Tectonics, 7, 1123-1139.
  • 52.Cravero, F.,Dominguez, E., Iglesias, C., 2001. Genesis and Applications of the Cerro Rubio Kaolin Deposit, Patagonia (Argentina). Applied Clay Science, 18, 157-172.
  • 53.Sun, S.S., Mcdonough, W. F., 1989. Chemical and İsotopic Systematics of Oceanic Basalts: İmplication for Mantle Composition and Processes". A.D. Saunder & M.J. Norry (Editors), Magmatism in the Ocean Basins, Geological Society Special Publication,42, 313-345.
  • 54.Bodnar, J.R., 1993. Revised Equation and Table for Determining He Freezing Point Depression of H2O-NaCl Solutions. Geochimica Et Cosmochimica Acta, 57, 683-684.
  • 55.Yılmaz, H., Sönmez, N.F., Akay, E., Şener, K.A., Tufan, T.S., 2013. Low-Sülfidation Epithermal Au-Ag Mineralization in the Sındırgı District, Balıkesir Province, Turkey. Turkish Journal of Earth Sciences,22, 485-522.
  • 56.Yalçın, H., 1991. Hidrotermal Kaolinitlerin Morfolojisi ve Kimyası: Eskişehir ve Malatya Yörelerinden Örnekler. V. Ulusal Kil Sempozyumu Bildiriler Kitabı, 74-86, Eskişehir.
  • 57.Hemmi, K., Matsudo, H., 1975. Stabilization Relationships Between Kaolinite and Pyrophillite in Roseki Deposits in Japan. Contribution in Clay Mineralogy in Honour of Professor Toshio Sudo, 153-161.
  • 58.Wilson, P., 1978. A Scanning Electron Microscope Examination of Quartz Grain Surface Textures from the Weathered Millstone Grit (Carboniferous) of the Southern Penines, England. A Preliminary Report. Pp. 319-328 in: Scanning Electron Microscopy in the Study of Sediments (W. B. Whalley, Editör). Geo. Abstracts Ltd., Univ. East Anglia, Norwich.
  • 59.Kitagawa, R., Köster, H. M., 1991.Genesis of the Tirschenreuth Kaolin Deposit in Germany Compared with the Kohdachi Kaolin Deposit in Japan. Clay Minerals, 26, 61-79.
  • 60.Bohor, B. F., Triplehorn, D. M., 1983. Tonsteins: Altered Volcanic Ash Layers in Coal Bearing Esquences. Geological Society of America, Special Paper, 285, 44p.
  • 61.Rollinson, H. R., 1992. Using Geochemical Data: Evoluation Presantation, Interpretation. Longman Scientific and Technical Press, Newyork, Ss. 252.
  • 62.Yalçın, H., Bozkaya, Ö., 2003.Sivas Batısındaki (Yıldızeli-Akdağmadeni) Hidrotermal Kaolin ve I-S Oluşumlarının Mineralojisi ve Jeokimyası. Türkiye Jeoloji Bülteni, 46, 1-23.
  • 63.Keller, W. D., Hanson, R. S., 1968. Hydrothermal Alteration of aRhyolite Low Breccia Near San Luis Potasi, Mexico. Clays and Clay Minerals, 16, 223-229.
  • 64.Sayın, A. Ş., 1997. Erikalan Sırtı (Gönen) Civarında Gelişen Tipik Hidrotermal Kaolen Oluşumları. VIII. Ulusal Kil Sempozyumu Bildiriler Kitabı, 3-14, Isparta.
  • 65.Karakaya, M. Ç., Karakaya, N., Temel, A., 2001. Kaolin Occurrences in the Erenler Dağı Volcanics, Southwest Konya Province, Turkey. International Geology Review., 43, 711-721.
  • 66.Akbulut, A.,Kadir, S., 2007. Taşoluk (Afyonkarahisar-Sincanlı) Kaolen Oluşumları. 13. Ulusal Kil Sempozyumu, Bildiri Özleri, 32-43, Isparta
Çukurova Üniversitesi Mühendislik-Mimarlik Fakültesi Dergisi-Cover
  • ISSN: 1019-1011
  • Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
  • Başlangıç: 1986
  • Yayıncı: ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ
Sayıdaki Diğer Makaleler

Türkiye İnşaat Endüstrisindeki İnovasyon Düzeyinin İnşaat Mühendisliği Penceresinden Görünümü

OLCAY GENÇ, Ayça BOZKURT, Hilmi COŞKUN, ERCAN ERDİŞ

Fakılar Boksit CevherÖzellikleri ve Potansiyeline ait ilk Bulgular (Çamlıyayla/Mersin)

NİL YAPICI, HAKAN GÜNEYLİ, HATİCE KARAKILÇIK

Ankara-Eskişehir Yüksek Hızlı Tren Hattında Meydana Gelen Geometrik Bozulmaların Değerlendirilmesi

Murat V. TACİROĞLU, Mustafa KARAŞAHİN, Mesut TIĞDEMİR

Konuşma/Müzik Ayrıştırması için Kesikli Dalgacık Dönüşümü Tabanlı Öznitelik Çıkarımı

TİMUR DÜZENLİ, HATİCE DOĞAN, NALAN ÖZKURT

Hata Türleri ve Etkileri Analizinin, HTEA, Tekstil Boya-Terbiye İşletmelerinde Kullanımı

EMEL CEYHUN SABIR, Mehmet BEBEKLİ

Düzlem Çelik Çerçeve Sistemlerin Operasyonel Modal Analizi

M Aydın KÖMÜR, İbrahim Ö. DENEME, Hüseyin R. YERLİ

Ortopedik Uygulamalarda Bilgisayarlı Denetim Sistemi

ERCAN AVŞAR, İbrahim D AKÇALI, AHMET AYDIN, M. Kerem ÜN, HÜSEYİN MUTLU, TURGAY İBRİKÇİ, Cenk ÖZKAN, Ö.Sunkar BİÇER

Selection of Tool Path and Parameter in Computer Aided Production of Belt Pattern Mold

Tamer BAŞKAL

Gaziantep-Şehit Kamil-Karpuzkaya Bölgesi Kalker İşletmesinin Patlatma Parametrelerinin İncelenmesi ve Patlatma Sonrası Parça Boyut Dağılımının Belirlenmesi

AHMET MAHMUT KILIÇ

An Experimental Study About Sewability and Bending Strenght Properties of Cotton Fabrics

GAMZE GÜLŞEN BAKICI, FÜSUN DOBA KADEM