İslam'ın Sekülerleşmesi: Kapsamlı Bir Analize Doğru

İslam ve sekülerleşme arasındaki ilişki, İslam'ın modern dünyaya adap- tasyon sürecinin kendine has özelliklerini anlama noktasında büyük merak uyandıran bir problemdir. Her şeyden önce, sekülerleşmenin İslam dünyasına girişi, onun yalnızca Müslüman toplumların tedrici olarak evrimleşmelerinin bir sonucu olmadığı, aynı zamanda sekülerist ideolojiyi savunan Batı tarzı politik rejimleri beraberinde getirdiği ve bunu topluma yukarıdan dayattığı için çağ- daş İslami hareketlerin sekülerleşme konusuna son derece olumsuz bakmala- rı rastlantı değildir. Ancak İslam toplumlarının kendine has özelliklerini anla- mak için, daha evvel yapılan çalışmalarda görülen klasik "medeniyetler ça- tışması" çerçevesinden daha derinlere inmek gerekecektir. Başka bir deyişle, bilim adamlarının ilgi odağını İslam ve sekülerizm arasındaki mücadeleden ziyade, İslam ve sekülerleşme arasındaki ilişkiyi incelemeye yöneltmek ge- rekmektedir. Dolayısıyla bu çalışmada, İslam toplumlarının sekülerleşmeye doğru giden doğal evrimini tespit etmek ve İslam ile sekülerleşmenin temel dinamiklerinin birbirleriyle ne tür bir ilişki içerisinde olduğunu ortaya koymak için, Dünya Değerler Araştırmasının verilerine dayanarak kapsamlı ve teorik temelli bir bakış açısının üzerinde durulacaktır.

___

  • Almeida, A. M., Neto, F. L. ve Koenig, H. G. (2006). Religiousness and mental health: A review. Journal of Rev Bras Psiquiatr, 28 (3), 242-250.
  • Arslan, M. (2010). Paranormal inanç ölçeğinin Türkçe versiyonunun geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. İ. Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi, 1(2), 23-40.
  • Beauducel, A. & Wittmann, W. W. (2005). Simulation study on fit indexes in cfa based on data with slightly distorted simple structure. Structural Equation Modelling: A Multidisciplinary Journal, 12, 41-75.
  • Beckwith, H. D. & MorrowJ, A. (2005). Sexual attitudes of college students: the impact of religiosity and spirituality. College Student Journal. Büyüköztürk, Ş. (2012). Veri analizi el kitabı. İstatistik, araştırma deseni SPSS uygulamaları ve yorum. Ankara: Pegam Akademi Yayınları.
  • Cirhinlioğlu, F. G. (2010). Din psikolojisi. Ankara: Nobel Yayınları.
  • Cotton, S., Larkin, E., Hoopes, A., Cromer, B. A. ve Rosenthal, S. L. (2005). The impact of adolescent spirituality on depressive symptoms and health risk behaviors. Journal of Adolescent Health, 36 (6).
  • Dağlı, A., Baysal, N. (2016). Yaşam doyumu ölçeğinin Türkçe'ye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 15 (59), 1250-1262.
  • Fraenkel, J. R., Wallen, N. E. (2003). How to design and evaluate research in education. New York: McGraw-Hill.
  • Hökelekli, H. (2010). Din psikolojisine giriş. İstanbul: Dem Yayınları.
  • Hökelekli, H. (2013). Din psikolojisi. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
  • Hyman, C. ve Handal, P.J. (2006). Definitions and evaluation of religion and spiritualty items by religious professionals: A plot study. Journal of Religion and Health, 45 (2), 264-282.
  • Karasar, N. (2004). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Nobel Yayın Dağı- tım.
  • Kaya, M. (1998). Din eğitiminde iletişim ve dinî tutum. Samsun: Etüt Yayınları.
  • Kayıklık, H. (2000). Dini yaşayış biçimleri: Psikolojik temelleri açısından bir değerlendirme (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
  • Kayıklık, H. (2003). Orta yaş ve yaşlılıkta dinsel eğilimler. Adana: Baki Yayınları.
  • Kayıklık, H. (2011). Din psikolojisi. Adana: Karahan Yayınevi.
  • Köktaş, M. E. (1993). Türkiye'de dini hayat. İstanbul: İşaret Yayınları.
  • Murata, S. Chittick, W. C. (2012). İslâm'ın vizyonu (Turan Koç, Çev.). İstanbul: İnsan Yayınları.
  • Mutlu, K. (1989). Bir dindarlık ölçeği sosyolojide yöntem üzerine bir tartışma. İslami Araştırmalar Dergisi, 3(4), 194-199.
  • Ok, Ü. (2011). Dini tutum ölçeği: Ölçek geliştirme ve geçerlik çalışması. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 8(2), 528-549.
  • Onay, A. (2001). Dindarlık ölçme çalışmaları: Dindarlık ölçümünde üç farklı yaklaşım ve ölçmenin esasları. İslami Araştırmalar Dergisi, 14(3-4), 439-449.
  • Onay, A. (2004). Dindarlık, etkileşim ve değişim. İstanbul: DEM.
  • Peker, H. (2011). Din psikolojisi. İstanbul: Çamlıca Yayınları.
  • Şentürk. H. (2013). Din psikolojisine giriş. İstanbul: İz Yayıncılık.
  • Tabachnick, B. G., Fidell, L. S. (2007). Using multivariate statistics. Boston: Allyn ve Bacon.
  • Tablamcıoğlu, M. (1962). Yaşlara göre dini yaşayışın şiddet ve kesâfeti üzerine bir anket denemesi. A. Ü. İ. F. Dergisi, 141-151.
  • Tarhan, N. (2013). İnanç psikolojisi. İstanbul: Timaş Yayınları.
  • Türküm, A. S. (2003). Akılcı olmayan inanç ölçeğinin geliştirilmesi ve kısaltma çalışmaları. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 2(19), 41-47.
  • Uysal, V. (1995). İslami dindarlık ölçeği üzerine bir pilot çalışma. İslami Araş- tırmalar, 8, 263-271.
  • Uysal, V. (1996). Din Psikolojisi Açısından Dini Tutum Davranış ve Şahsiyet Özellikleri. M. Ü. İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları: İstanbul.
  • Yapıcı, A. (2002). Dini yaşayışın farklı görüntüleri ve dogmatik dindarlık. Ç. Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2(2), 75-118.
  • Yapıcı, A. (2006). Yeni bir dindarlık ölçeği ve üniversiteli gençlerin dinin etkisini hissetme düzeyi: Çukurova Üniversitesi Örneği. Ç. Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi, 6(1), 65-115.
  • Yapıcı, A. (2013). Ruh sağlığı ve din: Psiko-sosyal uyum ve dindarlık. Adana: Karahan Yayınevi.
  • Yavuz, K. (2013). Günümüzde inancın psikolojisi. İstanbul: Boğaziçi Yayınları.
  • Yıldız, M. (2006). Ölüm kaygısı ve dindarlık. İzmir: İzmir İlahiyat Vakfı Yay.
  • Yılmaz, A. Tan, E. (2016). The effect of student achievement in cognitive level of peer teaching methods in science teaching. Journal of Currents Researchs on Social Sciences (JoCReSS), 6 (2), 185-200.
  • Yılmaz, A., Fakirullahöğlu, Z. (2016). Standards and procedures for the accreditation of science teacher training program. Journal of Currents Researchs on Social Sciences (JoCReSS), 6 (2), 219-238.