Üniversite Öğrencilerinin Başarı Yönelimlerinin Yaşam Boyu Öğrenme Eğilimlerine Etkisi: Yapısal Eşitlik Modeli Çalışması

Bu araştırmada, başarı amaç yönelimlerinin yaşam boyu öğrenme eğilimi üzerindeki etki düzeyinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada nicel araştırma yöntemleri arasında yer alan genel tarama modeli ve olasılık temelli seçkisiz örnekleme yöntemi tercih edilmiştir. Araştırmanın örneklemini 2020-2021 akademik yılı bahar döneminde Sivas Cumhuriyet Üniversitesine bağlı il merkezinde bulunan farklı fakülte ve meslek yüksekokullarında eğitimlerine devam eden 726 kadın, 586 erkek olmak üzere toplamda 1312 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmanın verileri Elliot ve Murayama (2008) tarafından geliştirilen Türkçeye uyarlaması Arslan ve Akın (2015) tarafından yapılan “2x2 Başarı Yönelimleri Ölçeği” ile Diker-Coşkun (2009) tarafından geliştirilen “Yaşam Boyu Öğrenme Eğilimi Ölçeği” uygulanarak elde edilmiştir. Araştırma verileri normallik testleri, bağımsız gruplar t testi, ANOVA, Tukey, YEM ve DFA istatistiksel yöntemleri kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırmada elde edilen bulgularda, öğrencilerin her iki ölçekten aldıkları puan ortalamalarının cinsiyet, okul türü, öğretim türü, ekonomik durum, ikamet yeri ve mezun olunan lise türü değişkenlerine göre anlamlı düzeyde farklılık ortaya koyduğu, başarı yönelimlerinin yaşam boyu öğrenmeleri üzerinde etkili olduğu görülmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Program Değerlendirme, Yaşam boyu öğrenme, Üniversite, YEM.

The Effect of University Students' Achievement Orientations on Lifelong Learning Tendencies: A Structural Equation Model Study

In this study; İt is aimed to determine the effect level of achievement goal orientations on lifelong learning tendency. In the study, the general survey model and probability-based random sampling method, which are among the quantitative research methods, were preferred. The sample of the study consisted of a total of 1312 students, 726 female and 586 male, who continue their education in different faculties and vocational schools in the city center of Sivas Cumhuriyet University in the spring semester of the 2020-2021 academic year. The data of the study were obtained by applying the "2x2 Achievement Orientation Scale" developed by Arslan and Akın (2015), which was adapted to Turkish by Elliot and Murayama (2008), and the "Lifelong Learning Disposition Scale" developed by Diker-Coşkun (2009). Research data were analyzed using normality tests, independent groups t test, ANOVA, Tukey, SEM, and CFA statistical methods. In the findings obtained in the research; It is observed that the mean scores obtained by the students from both scales differ significantly according to the variables of gender, type of school, type of education, economic status, place of residence, the type of high school graduated from, and achievement orientation has an effect on lifelong learning.

Keywords:

Achievement orientation, Lifelong learning, University, SEM.,

PDF

___

Ablard, K. E., & Lipschultz, R. E. (1998). Self regulated learning in high-achieving students: Relations to advanced reasoning, achievement goals, and gender. Journal of Educational Psychology,90, 94-101. http://dx.doi.org/10.1037/0022-0663.90.1.94

Adams, D. (2007). Lifelong learning skills and attributes: The perceptions of Australian secondary school teachers. Issues in Educational Research, 17(2), 149-160.

Akar, H., Çelik, O. T., & Karataş, A. (2019). Akademik kontrol odağı ve başarı amaç yöneliminin kendini sabotajı yordama düzeyinin incelenmesi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 8(3), 1840-1859.

Akçaalan, M., & Arslan, S. (2016). Yaşam boyu öğrenme: Teori ve uygulama. Konya: Eğitim Kitabevi.

Akkuş, N. (2008). Yaşam boyu öğrenme becerilerinin göstergesi olarak 2006 PISA sonuçlarının Türkiye açısından değerlendirilmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.

Altıparmak, E. (2015). Akademik kontrol odağı ve başarı hedef yönelimleri beden eğitimi öğretmenliği öğrencileri üzerinde bir çalışma. Spor ve Performans Araştırmaları Dergisi, 6(2), 73-78. http://dx.doi.org/10.17155/spd.28168

Ames, C., & Archer, J. (1988). Achievement goals in the classroom: Students’ learning strategies and motivation processes. Journal of Educational Psychology, 80, 260-267. Retrieved from http://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.536.9309&rep=rep1&type=pdf.

Anderson, J. C., & Gerbing, D. W. (1988). Structural equation modeling in practice: A review and recommended two-step approach. Psychological Bulletin, 103, 411-423.

Archer, J. (1994). Achievement goals as a measure of motivasion in university students. Contemporary Educational Psycholog, 19, 430-446. https://doi.org/10.1006/ceps.1994.1031

Arslan, A. (2019, October). Meslek yüksekokulu öğrencilerinin yaşam boyu öğrenme eğilimlerinin incelenmesi. In 8th Eurasian Conference on Language and Social Sciences (pp. 336-354), Antalya.

Arslan, A., Özsoy, R., & Aslan, R. (2019). Meslek yüksekokulu öğrencilerinin yaşam boyu öğrenme eğilimleri ve kitap okuma alışkanlıklarına ilişkin tutumlarının incelenmesi. Journal of International Social Research, 12(66), 730-748. http://dx.doi.org/10.17719/jisr.2019.3622

Arslan, S., & Akın, A. (2015). 2x2 başarı yönelimleri ölçeği (revize formu): Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Sakarya University Journal of Education, 5(1), 7-15. https://doi.org/10.19126/suje.05454

Aslanargun, E., Bozkurt, S., & Sarıoğlu, S. (2016). Sosyo ekonomik değişkenlerin öğrencilerin akademik başarısı üzerine etkileri. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(27/3), 201-234.

Ayaz, C. (2016). Öğretmenlerin yaşam boyu öğrenme eğilimlerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Bartın Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bartın.

Aydın, S. (2014). Öğretmen adaylarının başarı amaç yönelimleri ve akademik öz-yeterliklerinin yapısal eşitlik modeliyle incelenmesi. Electronic Turkish Studies, 9(2), 221-230.

Aydın, S., Selçuk, G., & Çakmak, A. (2018). Examining beliefs of preservice teachers about epistemology and life-long learning competency via canonical correlation analysis. Acta Didactica Napocensia, 11(1), 13-24. https://doi.org/10.24193/Adn.11.1.2

Ayra, M. (2015). Öğretmenlerin yaşam boyu öğrenme eğilimlerinin mesleki öz yeterlik inançları ile ilişkisi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Amasya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Amasya.

Ayra, M., & Kösterelioğlu, İ. (2015). Öğretmenlerin yaşam boyu öğrenme eğilimlerinin mesleki öz yeterlik algıları ile ilişkisi. Education Sciences, 10(1), 17-28. http://dx.doi.org/10.12739/NWSA.2015.10.1.1C0630

Bagozzi, R. P., & Fornell, C. (1982). Theoretical concepts, measurement, and meaning. Vol. 2, C. Fornell (Ed.) In a second generation of multivariate analysis, (pp. 5-23). Chicago: American Marketing Association.

Bağcı, Ş. E. (2007). Avrupa Birliği ülkelerinde yaşam boyu eğitim politikaları Almanya, Danimarka ve Türkiye üzerine karşılaştırmalı bir çalışma. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.

Baltaş, A. (2003). Başarı yönelimi. İstanbul: Baltaş-Baltaş Yönetim, Eğitim ve Danışmanlık Merkezi.

Barron, K. E., Finney, S. J., Davis, S. L., & Owens, K. M. (2003). Achievement goal pursuit: Are different goals activated and more beneficial in different types of academic situations? Paper presented at the Annual Meeting of the American Educational Research Association, Chicago, April 21-25.

Boztepe, Ö., & Demirtaş, Z. (2018). Öğretmen adaylarının yaşam boyu öğrenme ve iletişim memnuniyet düzeylerinin incelenmesi. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 2, 327-335. https://doi.org/10.5961/jhes.2018.275

Buluş, M. (2011). Öğretmen adaylarında bireysel farklılıklar perspektifinden amaç yönelimleri, denetim odağı ve akademik başarı. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11(2), 529-546.

Candy, P. C. (1994). Lifelong learning and information literacy. Report for U.S. National Commision on Libraries and Information Science and National Forum on Information Literacy.

Clever, A. G., & Scarisbrick, D. H. (2001). Practical statistics and experimental design for plant and crop science. U. K.: Jon Wiley & Sons Ltd.

Coşkun, Y. D. (2009). Üniversite öğrencilerinin yaşam boyu öğrenme eğilimlerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. (Yayımlanmamış doktora tezi). Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.

De La Harpe, B., & Radloff, A. (2000). Informed teachers and learners: The importance of assessing the characteristics needed for lifelong learning. Studies in Continuing Education, 22(2), 169-182. https://doi.org/10.1080/713695729

Demirel, M. (2009, May). Yaşam boyu öğrenme ve teknoloji. In 9th International Educational Technology Conference (IETC2009), Ankara.

Diker-Coşkun, Y. (2009). Üniversite öğrencilerinin yaşam boyu öğrenme eğilimlerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. (Yayımlanmamış doktora tezi). Hacettepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.

Diker-Coşkun, Y., & Demirel, M. (2012). Üniversite öğrencilerinin yaşam boyu öğrenme eğilimleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 42, 108-120.

Dikmen, Y., Denat, Y., Filiz, N. Y., & Başaran, H. (2016). Hemşirelik öğrencilerinde yaşam boyu öğrenme eğilimleri. Journal of Human Rhythm, 2(1).

Dindar, H., & Bayraktar, M. (2015). Factors effecting students’ lifelong learning in higher education. International Journal on Lifelong Education and Leadership, 1(1), 11-20.

Durak, H. Y., & Sarıtepeci, M. (2019). Üniversite öğrencilerinin sergilediği siber insani değerlerin hayat boyu öğrenme eğilimlerine yansımaları üzerine bir inceleme. Journal of Computer and Education Research, 7(14), 418-436. https://doi.org/10.18009/jcer.601158

Elliot, A. J. (1999). Approach ve avoidance motivation ve achievement goals. Educational Psychologist, 34, 169–189. Doi: https://doi.org/10.1207/s15326985ep3403_3

Elliot, A. J., & Church, M. A. (1997). A hierarchical model of approach and avoidance achievement motivation. Journal of Personality ve Social Psychology, 72, 218-232. https://doi.org/10.1037/0022-3514.72.1.218

Elliot, A. J., & Dweck, C. S. (1988). Goals: An approach to motivation and achievement. Journal of Personality and Social Psychology, 54, 5–12. https://doi.org/10.1037/0022-3514.54.1.5

Elliot, A. J., & Harackiewicz, J. M. (1996). Approach and avoidance achievement goals and instrinsic motivation: A mediational analysis. Journal of Personality And Social Psychology, 70 (3), 461-475. https://doi.org/10.1037/0022-3514.70.3.461

Elliot, A. J., & Hulleman, C. S. (2017). Achievement goals. In A. J. Elliot, C. S. Dweck, & D. S. Yeager (Eds.), In handbook of competence and motivation: Theory and application (pp. 43-60). New York, NY: Guilford Press.

Elliot, A. J., & McGregor, H. A. (2001). A 2×2 achievement goal framework. Journal of Personality and Social Psychology, 80(3), 501. https://doi.org/10.1037/0022-3514.80.3.501

Elliot, A. J., & Murayama, K. (2008). On the measurement of achievement goals: Critique, illustration, and application. Journal of Educational Psychology, 100(3), 613. https://doi.org/10.1037/0022-0663.100.3.613

Eurostat (2005). Europe in figures. Retrieved from http://epp.eurostat.ec.europa.eu.

Eurostat (2007). Demographic outlook: national reports on demographic developments in 2005. Retrieved from http://epp.eurostat.ec.europa.eu.

Field, J. (2001). Lifelong education. International Journal of Lifelong Education, 20(1-2), 3-15. https://doi.org/10.1080/09638280010008291

Freudenthaler, H. H., Spinath B., & Neubauer A. C. (2008). Predicting school achievement in boys and girls. European Journal of Personality, 22(3), 231-245. https://doi.org/10.1002/per.678

Gelbal, S. (2008). Sekizinci sınıf öğrencilerinin sosyoekonomik özelliklerinin Türkçe başarısında etkisi. Eğitim ve Bilim, 33(150), 1-13.

Gencel, İ. (2013). Öğretmen adaylarının yaşam boyu öğrenme yeterliklerine yönelik algıları. Eğitim ve Bilim, 38(170), 237-252.

Gökyer N., & Türkoğlu İ. (2018). Üniversite öğrencilerinin yaşam boyu öğrenme eğilimleri. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 28(2), 125-136. https://doi.org/10.18069/firatsbed.460929

Gözler, A., Bozgeyikli H., & Avcı, A. (2017). Sınıf öğretmeni adaylarının başarı yönelimleri ile mesleki kaygı düzeylerinin incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(1), 189-211.

Gustavsson, B. (1997). Lifelong learning reconsidered. S. Walters (Ed.). In globalization, adult education and training: Impacts and issues (pp. 220-261). London: Zed Books.

Günüç, S., Odabaşı, H. F., & Kuzu, A. (2012). Yaşam boyu öğrenmeyi etkileyen faktörler. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 11(2), 309-325.

Gürbüz, S. (2019). AMOS ile yapısal eşitlik modellemesi. (Birinci Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.

Hanrahan, J. S., & Cerin, E. (2009). Gender, level of participation, and type of sport: Differences in achievement goal orientation and attributional style. Journal of Science and Medicine in Sport, 12 508-512. https://doi.org/10.1016/j.jsams.2008.01.005

Hart, R. (2006). Using e-learning to help students develop lifelong learning skills. The. Royal Roads University. Victoria, BC.

Jarvis, P. (2010). Adult and continuing education: Theory and practice (4th Edition). London: Routledge.

Jenkins, A. (2004). Women, lifelong learning and employment report. Centre for the economics of education. U.K. London School of Economics and Political Science.

Kalaycı, Ş. (2014). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri (6. Baskı). Ankara: Asil Yayıncılık.

Kaplan, A., & Maehr, M. L. (2007). The contribution sand prospects of goal orientation theory. Educ Psychol Rev, 19, 141-184. https://doi.org/10.1007/s10648-006-9012-5

Karaduman, A., & Tarhan, S. (2017). Üniversite öğrencilerinin yaşam boyu öğrenme eğilimleri ile öz-yeterlik algıları arasındaki ilişkinin belirlenmesi. Journal of Human Sciences, 14(1), 355-375.

Karaman, D., & Aydoğmuş, U. (2018). Üniversite öğrencilerinin yaşam boyu öğrenme eğilimleri Uşak Üniversitesi Eşme MYO’da bir uygulama. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, 8(1) , 23-44. https://doi.org/10.30783/nevsosbilen.357554

Kazu, İ. Y., & Erten, P. (2016). Öğretmenlerin yaşam boyu öğrenme yeterlikleri. İlköğretim Online, 15(3). http://dx.doi.org/10.17051/io.2016.07530

Kıvrak, E. (2007). Avrupa Birliği ve Türkiye’de yaşam boyu öğrenme politikaları ve istihdam ilişkisinin değerlendirilmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.

Knapper, C., & Cropley, A. J. (2000). Lifelong learning in higher education. London: Kogan Page.

Koç, C., & Arslan, A. (2015). Ortaokul öğrencilerinin başarı yönelimlerinin ve okuma stratejileri bilişüstü farkındalıklarının incelenmesi. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 5(5), 485-508. https://doi.org/10.14527/pegegog.2015.027

Kozikoğlu, İ., & Altunova, N. (2018). Öğretmen adaylarının 21. yüzyıl becerilerine ilişkin öz-yeterlik algılarının yaşam boyu öğrenme eğilimlerini yordama gücü. Journal of Higher Education & Science / Yüksekögretim ve Bilim Dergisi, 12(3), 522-531. https://doi.org/10.5961/jhes.2018.293

Kösterelioğlu, İ., Çelen, Ü., Kösterelioğlu, M. A., & Ahıska, R. (2019). Success purpose tendencies of high school students Lise öğrencilerinin başarı amaç yönelimleri. Journal of Human Sciences, 16(2), 662-678. https://doi.org/10.14687/jhs.v16i2.5603

Lengrand, P. (1989). Lifelong education: Growth of the concept. In Lifelong Education for Adults. (pp. 5-9). Pergamon. https://doi.org/10.1016/B978-0-08-030851-7.50008-4

Mason, R. L., Gunst, R. F., & Hess, J. L. (2003). Statistical design and analysis of experiments with application to engineering and science. (pp. 200-214). New Jersey: John Wiley & Sons.

Otala, L. (1997). Implementing lifelong learning in partnership with the educational sector and the work place. The International Information & Library Review, 29(3-4), 455-460. https://doi.org/10.1080/10572317.1997.10762452

Özçiftçi, M., & Çakır, R. (2015). Öğretmenlerin yaşam boyu öğrenme eğilimleri ve eğitim teknolojisi standartları özyeterliklerinin incelenmesi. Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama, 5(1), 1-19. https://doi.org/10.17943/etku.57410

Özgür, H. (2016). Öğretmen adaylarının yaşam boyu öğrenme yeterlikleri ve bilgi okuryazarlığı öz-yeterlikleri üzerine bir çalışma. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(1), 22-38. https://doi.org/10.17860/efd.08241

Pintrich, P. R. (2000). An achievement goal theory perspective on issues in motivastion terminology, theory ve research. Contemporary Educational Psychology, 25, 92-104. https://doi.org/10.1006/ceps.1999.1017

Pintrich, P. R., Conley A. M. M., & Kempler, T. M. (2003). Current issues in achievement goal theory and research. International Journal of Educational Research, 39, 319-337. https://doi.org/10.1016/j.ijer.2004.06.002

Read, K. S. (2010). Parental Involvement as a predictor of school success: examining the mediating role of achievement goals. (Senior Thesis). Hanover College, Hanover.

Sharma, G. (2017). Pros and cons of different sampling techniques. International Journal of Applied Research, 3(7), 749-752.

Smith, L., & Sinclair, K. E. (2005). Empirical evidence for multiple goals: A gender-based, senior high school student perspective. Australian Journal of Educational & Developmental Psychology, 5, 55-70.

Sönmez, V. (2007). Öğretim ilke ve yöntemleri. Ankara: Anı Yayıncılık.

Titmus, C. (1999). Concepts and practices of education and adult education: obstacles to lifelong education and lifelong learning? International Journal of Lifelong Education, 18(5), 343-354. https://doi.org/10.1080/026013799293595

Tutar, P. (2020). Yaşam boyu öğrenmeye kültürel alandan bakmak: Öğretmen adaylarının kültürel katılım örüntüleri. (Yayımlanmamış doktora tezi). Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.

Ünal, K., & Akay, C. (2017). Öğretmenlik mesleği ve yaşam boyu öğrenme: Öğretmen adayları penceresinden. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(3), 821-838. https://doi.org/10.17860/mersinefd.339943

Wang, C. K. J., Liu, W. C., Lochbaum, M. R., & Stevenson, S. J. (2009). Sport ability beliefs, 2 x 2 achievement goals, and ıntrinsic motivation. Research Quarterly for Exercise and Sport, 80(2), 303- 312. http://dx.doi.org/10.1080/02701367.2009.10599565

Wolters, C. A. (1998). Self-regulated learning and college students’ regulation of motivation. Journal of Educational Psychology, 90(2), 224–235. https://doi.org/10.1037/0022-0663.90.2.224

Yenice, N., & Tunç, G. A. (2019). Öğretmen adaylarının yaşam boyu öğrenme eğilimleri ile bireysel yenilikçilik düzeylerinin incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 27(2), 753-765. https://doi.org/10.24106/kefdergi.2716

Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (11. Baskı). Ankara: Seçkin.

Yıldız-Durak, H., & Sarıtepeci, M. (2019). An examination on the reflections of cyber human values demonstrated by university students on lifelong learning trends. Journal of Computer and Education Research, 7(14), 418-436. https://doi.org/10.18009/jcer.601158