Türkiye’de Susam Üretim ve Dış Ticaretinde Gelişmeler

Susam tohumlarında yüksek oranda yağ ve protein bulunduran öenmli bir yağ bitkisidir. Unlu mamüllerde ve şekerleme yapılarak kullanımı yaygındır. Türkiye’de uzun yıllardır üretilmektedir. Bu bitki, 1990’lı yıllarda yağlı tohumlar ekim alanının önemli bir bölümünü oluştururken son yıllarda üretiminden hızlı bir şekilden vazgeçilmiştir. 1990-2014 yılları arasında susam ekim alanlarında %68.9, üretiminde %54.6 azalma meydana gelmiştir. Yurt içi üretim, artan talebi karşılayamadığı için ithalat zorunlu hale gelmiştir. Öyle ki, Türkiye’nin susam ithalatı, 2013 yılında 180 milyon $’a kadar ulaşmıştır. Üreticilerin bir takım teşviklerle susam ekimine özendirilmesi, yurt içi talebin yerli üretimle karşılanmasını, döviz kaybının engellenmesini ve yerinde kırsal kalkınmayı sağlayacaktır.

Anahtar Kelimeler:

Susam, üretim, dış ticaret, Türkiye

Improvements of Sesame Production and Foreign Trade

Sesame seed is an important oil to have oil and protein highly. It is used in bakery products and confectionery. In Turkey, It has produced for long years. This plant has given up its production in last years while it had high proportion in oil plants in 1990s. Between 1990 and 2014, sesame area harvested and production has decreased in 68.9% and 54.6% respectively. Sesame import has become a necessity because of insufficient production to meet domestic demand. So, sesame demand reached 180 million $ in 2013. Encouraging farmers for producing sesame provides meeting domestic demand by domestic production, the prevention of the loss of foreign exchange and rural developlent.

Keywords:

Sesame Seed, production, foreign trade, Turkey,

PDF

___

Arıoğlu, 2014. Yağ Bitkileri Yetiştirme ve Islahı. Çukurova Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Yayınları. Genel Yayın No: 220, Yayın No: A-70. ADANA.
Atakişi. İ K . 1999 Yağ Bitkileri Yetiştirme ve Islahı Trakya Üniversitesi. Tekirdağ Ziraat Fakültesi. Yayın No: 148. Ders Kitabı No: 10.
Baydar, H., 2005. Susamda (Sesamum Indicum L.) Verim, Yağ, Oleik Ve Linoleik Tipi Hatlarin Tarimsal Ve Teknolojik Özellikleri. Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 18(2): 267-272.
Cürat, D., 2010. Kilis ve Yöresinde Yetiştirilen Yerel Susam (Sesamum indicum L.,) Populasyonlarının Biyolojik ve Kimyasal Özelliklerinin Belirlenmesi. Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü Biyoloji Anabilim Dalı. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
Güllüoğlu, L., Arıoğlu, H., Zaimoğlu, B., 2005. Türkiye’de Yağlı Tohum Üretimi ve Tohumluk Sorunu. Türkiye II. Tohumculuk Kongresi. 9-11 Kasım. Adana.
Güzel E., 2010. Hasat Harman Makinaları ve İlkeleri. Livraria Nobel, Adana.
FAO, 2016. www.faostat.org. (Erişim tarihi: 08.03.2016)
Şimşek, M., Boydak, E., Kırnak, H., Gerçek, S. ve Kasap, Y., 2003. Susam Bitkisinde Farklı Sulama ve Sıra Aralıklarında Yağmurlama Sulamanın Su-Verim ilişkisine Etkisi. Tarım Bilimleri Dergisi. 2003, 9 (2) 136-146.
Tan, A. Ş., 2015. Susam Tarımı. T.C Goda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı. Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü. Yayın No: 135. Menemen, İZMİR.
TÜİK. 1993 Tarımsal Yapı. ve Üretim-1990 T C Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü Matbaası. Ankara.
TÜİK. 2016 www tuik.gov tr (Erişim tarihi:11 03 2016).
Uğurluay, S., 2002. Susam (Sesamum indicum L.,) Bitkisinin Hasat Mekanizasyonu Olanaklarının Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma. Çukurova Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Tarım Makinaları Anabilim Dalı. Yayınlanmamış YÜksek Lisans Tezi.
Yol, E., 2011. Dünya Susam Koleksiyonunun Agro-Morfolojik ve Kalite Özellikleri Bakımından Karakterizasyonu Ve Genetik Çeşitliliğin Belirlenmesi. Akdeniz Ünġversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Anabilim Dalı. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Antalya.