11962

Sağlık bilimlerinde araştırma ve yayın etiği

Son yıllarda akademik atama ve terfi başvurularında istenilen asgari puan ve asal eser kriterlerinin önemli oranda yükseltilmesi ve başlatılan “akademik teşvik” uygulaması nedeniyle akademisyenlerin yayın yapma arzusu önceki yıllara oranla önemli ölçüde artmış, gerek ulusal gerekse uluslararası dergilere gönderilen makale sayılarında neredeyse bir patlama yaşanmıştır. Bilimsel araştırma ve yayın sürecinde dürüst davranmada esas sorumluluk araştırmacılar ve yazarlarda olsa da etik ihlallerin önlenmesinde hakemler, editörler, üniversiteler, üniversitelerin bağlı olduğu kurumlar ve bağımsız mahkemeler gibi denetleyicilere de önemli görevler düşmektedir. Alınacak önlemler arasında en önemlisi kanımızca araştırmacı ve yazarlar için üniversitelerde formal eğitimin bir parçası olarak araştırma ve yayın etiği ilkelerinin öğretilmesi, bu eğitimin belli aralıklarla mezuniyet sonrası da devam ettirilmesi olarak öne çıkmaktadır. Bilimsel dergilerdeki editör ve hakem kadrosunun da etik ihlaller konusunda yetkin olması, periyodik olarak araştırma ve yayın etiği konusunda makale veya derleme yayınlayarak tüm çevrelerin bu konuda bilgilendirilmesi diğer önemli bir unsurdur. Benzer eğitim ve bilgilendirmenin üniversite üst yönetimi, etik kurullar ve üniversitelerin bağlı bulunduğu kurumlar için de belli zaman aralıkları ile yapılması ve kanun ve yönetmeliklerin günümüz koşullarına cevap verecek şekilde güncellenmesi etik ihlallerin önüne geçebilmek için zorunlu görünmektedir.

Research and publication ethics in health sciences

In recent years, due to the significant increase in the minimum score and prime work criteria for academic assignment and promotion, and the “academic encouragement” payment, the desire of academicians to publish has increased significantly compared to the previous years, and the number of articles sent to both national and international journals has almost increased. Although the main responsibility for honesty in scientific research and publication process is in researchers and writers, additionally supervisors such as referees, editors, universities, institutions to which universities are affiliated and independent courts have great role to prevent ethical violations. The most important measure to be taken is to teach the principles of research and publication ethics as a part of formal education at universities for researchers and writers, and it stands out as the continuation of this education periodically after graduation. The editor and referee staff in scientific journals should be competent in ethical violations, and periodically publish articles or reviews on research and publication ethics. Similar training needs to be done at the same time for university senior management, ethics committees and the institutions to which the universities are affiliated, and the updating of laws and regulations in a way to respond to today's conditions seems necessary to prevent ethical violations.

Keywords:

Research and publication ethics, health sciences, ethical violations, etiology precautions,

PDF

___

1. Yükseköğretim Kurumları Etik Davranış İlkeleri. Yükseköğretim Kurulu, Ankara, 2014. kurul.odu.edu.tr/files/akademik-etik-ilkeler.pdf
2. Tijdink JK, Verbeke R, Smulders YM. Publication pressure and scientific misconduct in medical scientists. J Empir Res Hum Res Ethics. 2014;9:64- 71.
3. Gross C. Scientific misconduct. Annu Rev Psychol. 2016;67:693-711.
4. Newton RR. The Crime of Claudius Ptolemy. MD: Baltimore, Johns Hopkins University Press, 1977.
5. Farrant JH. Prelude to piltdown: Charles Dawson’s origins, career and antiquarian pursuits, 1864– 1911, and their repercussions. Sussex Archaeol Collect. 2013;151:145-186.
6. Jennings R. Data selection and responsible conduct: Was Millikan a fraud? Sci Eng Ethics 2004;10:639- 53.
7. Culliton BJ. Coping with fraud: The Darsee Case." Review of the Darsee case and its fallout. Science. 1983;220:31-5.
8. Fanelli D. How many scientists fabricate and falsify research? A systematic review and meta-analysis of survey data. PLoS One. 2009;4:e5738.
9. Pupovac V, Fanelli D. Scientists admitting to plagiarism: a meta-analysis of surveys. Sci Eng Ethics. 2015;21:1331-52.
10. Pupovac V, Prijić-Samaržija S, Petrovečki M. Research misconduct in the Croatian scientific community: a survey assessing the forms and characteristics of research misconduct. Sci Eng Ethics. 2017;23:165-81.
11. Doçentlik Başvuru Şartları (2018 Nisan Dönemi). T.C. Üniversitelerarası Kurul Başkanlığı. http://www.uak.gov.tr/?q=node/85.
12. Akademik Teşvik Ödeneği Yönetmeliği. Karar No: 2018/11834. 27 Haziran 2018 Tarihli ve 30461 Sayılı Resmî Gazete.
13. Günal İ. Yayın etiği ve sorunları. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi. 2010;3:54-6.
14. Yağcı-Küpeli B, Kiper N. Hekimler ve ilaç endüstrisi. Cukurova Med J. 2016;41:777-81.
15. Lexchin, J, Bero L, Djulbegovic B, Clark O. Pharmaceutical industry sponsorship and research outcome and quality: systematic review. Br Med J. 2003;326:1176-1170.
16. Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu. Resmi Gazete, 13/12/1951, Sayı: 7981.
17. İnci O. Bilimsel yayın etiği. Türk Kütüphaneciliği. 2015;29:282-95.
18. International Committee of Medical Journal Editors. Uniform requirements for manuscripts submitted to biomedical journals. JAMA. 1997;336:309-15.
19. Flanagin A, Carey LA, Fontanarosa PB, Phillips SG, Pace BP, Lundberg GD et al. Prevalence of articles with honorary authors and ghost authors in peerreviewed medical journals. JAMA. 1998;280:222-4.
20. Wager E. How to dance with porcupines: rules and guidelines on doctors’ relations with drug companies. BMJ. 2003;326:1196-8.
21. Gollogly L, Momen H. Ethical dilemmas in scientific publication: pitfalls and solutions for editors. Rev Saude Publica. 2006;40:24-9.
22. Committee on Publication Ethics - COPE. Guidelines on good publication and the Code of Conduct. 2006. https://publicationethics.org/files /u7141/1999pdf13.pdf.
23. Töreci K. Tıpta yayın etiği (bizden de örneklerle). ANKEM Dergisi. 2010;24(Özel Ek):1-41.