Maşite ELÇİ BOĞAZ, Ruhuşen KUTLU, Fatma Gökşin Cİ̇HAN

Obezite ile yeme davranışı, beden algısı ve benlik saygısı arasındaki ilişki

Amaç: Bu araştırmada obezite ile yeme davranışları, beden algısı ve benlik saygısı arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır.Gereç ve Yöntem: Tanımlayıcı ve kesitsel tipteki bu çalışmaya Necmettin Erbakan Üniversitesi Meram Tıp Fakültesi Aile Hekimliği Polikliniğine başvuran 18 yaş üstü, gönüllü, beden kitle indeksine (BKİ) göre 64’ü obez, 58’i fazla kilolu ve 65’i normal kilolu olmak üzere toplam 187 kişi katılmıştır. Katılımcılara sosyodemografik özelliklerin sorgulandığı anket, Hollanda Yeme Davranışı Anketi, Beden Algısı ve Rosenberg Benlik Saygısı Ölçeği uygulanmıştır.Bulgular: Katılımcıların BKİ gruplarına göre benlik saygısı puanları incelendiğinde, gruplar arasında istatistiksel açıdan anlamlı bir farklılık bulunmadı. Obez olan grubun beden algısı ortalama puanı diğer gruplara göre düşük olmasına rağmen üç grup arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark yoktu. Fazla kilolu olan grupta kısıtlayıcı yeme davranışının, normal kilolu ve obez olan gruba göre anlamlı olarak daha yüksek olduğu görülürken, duygusal yeme ve dışsal yeme davranışları arasında ilişki saptanmadı. Çalışmaya katılanlara kendi kilolarını nasıl değerlendirdikleri sorulduğunda obez olanların yalnızca 19’u (%29,7) kend¬ini obez olarak değerlendirirken, 42’si (%65,6) kendini fazla kilolu olarak algılamaktaydı. Sonuç: Obezitenin nedenlerini, yol açtığı psikolojik ve sosyal sorunları dikkate alarak hastalarını değerlendirip sağlıklı yeme davranışına özendiren hekimler obezitenin önlenmesi, tedavisi ve izleminde daha etkin ve başarılı olabilirler.

Anahtar Kelimeler:

Obezite, yeme davranışı, beden algısı

The relationship between obesity and eating behavior, body image and self-esteem

Purpose: The aim of this study was to evaluate the relationship between obesity and eating behaviors, body perception and self-esteem.Material and Methods: A descriptive and cross-sectional study was carried out in Necmettin Erbakan University, Meram Medical Faculty Family Medicine Outpatient Clinic. Participants above 18 years old, volunteer, 64 obese, 58 overweight and 65 normal weighted according to their body mass index (BMI), in total 187 people participated. Participants filled sociodemographic characteristics questionnare, the Dutch Eating Behavior Questionnaire, Body Perception and Rosenberg Self-Esteem Scale.Results: When the self-esteem scores of the participants were examined according to BMI groups, no statistically significant difference was found between the groups. Although the mean score of body image of obese group was lower than other groups, there was no statistically significant difference between the three groups. In the overweight group, restrictive eating behavior was found to be significantly higher than the normal weight and obese group, but no relationship was found between emotional eating and exogenous eating. When the participants were asked how they evaluated their own weight, only 19 (29.7%) of the obese patients considered themselves as obese, and 42 (65.6%) perceived themselves as overweight.Conclusion: Physicians who evaluate their patients by encouraging their healthy eating behavior and by taking into account the causes of obesity and their psychological and social problems can be more effective and successful in the prevention, treatment and follow-up of obesity.

Keywords:

Obesity eating behavior, body image, self-esteem,

PDF

___

1. World Health Organization (WHO), 2015. Obesity and overweight. Erişim adresi: http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs311/ en/. Erişim tarihi:12.04.2018
2. Satman İ, Yılmaz T, Şengül A. Population-based study of diabetes and risk characteristics in Turkey: results of the Turkish Diabetes Epidemiology Study (TURDEP). Diabetes Care. 2002;25:1551-6.
3. Satman I, Omer B, Tutuncu Y, et al. Twelve year trends in the prevalence and risk factors of diabetes and prediabetes in Turkish adults. Eur J Epidemiol. 2013;28:169-80.
4. Eren İ, Erdi Ö. Obez hastalarda psikiyatrik bozuklukların sıklığı. Klinik Psikiyatri Dergisi. 2003;6:152-7.
5. Pınar R. Obezlerde depresyon, benlik saygısı ve beden imajı: karşılaştırmalı bir çalışma. C.Ü. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 2002;6:30-41.
6. Deveci A, Demet M, Özmen B, Özmen E, Hekimsoy Z. Obez hastalarda psikopatoloji, aleksitimi ve benlik saygısı. Anadolu Psikiyatri Derg. 2005;6:84-91.
7. Werrij MQ, Mulkens S, Hospers HJ, Jansen A. Overweight and obesity: the significance of a depressed mood. Patient Educ Couns.2006;62:126- 31.
8. Değirmenci T, Kalkan Oğuzhanoğlu N, Sözeri Varma G, Özdel O. Obezitede psikolojik belirtiler ve ilişkili etmenler. Noro Psikiyatrri Ars. 2015;52:42-6.
9. Ozmen D, Ozmen E, Ergin D, Cetinkaya AC, Sen N, Dundar PE et al. The association of self-esteem, depression and body satisfaction with obesity among Turkish adolescents. BMC Public Health. 2007;7:80.
10. Mikolajczyk RT, Maxwell AE, Ansari WE, Stock C, Petkeviciene J, Guillen-Grima P. Relationship between body mass index and self-perception among university students: a cross-sectional study in seven European countries. BMC Public Health. 2010;10:40.
11. WHO. Prevention and Management of the Global Epidemic of Obesity. Report of the WHO consultation on Obesity. Geneva, WHO, 2001.
12. Van Strien T, Frijters JER, Bergers GPA, Defares PB. The Dutch eating behavior questionnaire (DEBQ) for assessment of restrained, emotional, and external eating behavior. Int J Eat Disord. 1986;5:295-315.
13. Bozan N, Bas M, Asci FH. Psychometric properties of Turkish version of Dutch Eating Behaviour Questionnaire (DEBQ). A preliminary results. Appetite. 2011;56:564–6.
14. Hovardaoğlu S .Vücut algısı ölçeğinin güvenirlik ve geçerlik çalışması. İçinde: Özdemir YD. Şizofrenik ve majör depresif hastaların beden imgelerinden doyum düzeyleri(Yüksek lisans tezi), Ankara ,Ankara Üniveersitesi. 1990.
15. Çuhadaroğlu F. Adolesanlarda benlik saygısı (Uzmanlık tezi). Ankara, Hacettepe Üniversitesi, 1986.
16. Puraikalan Y. Obesity: Perceptions of body image and obesity among cross culture: A Review. Obes Res Open J. 2018;5(1):1-4.
17. Snoek HM, van Strien T, Janssens JMAM ve Engels RCME. Emotional, external, restrained eating and overweight in Dutch adolescents. Scand J Psychol. 2007;48:23-32.
18. 18.Snoek HM, van Strien T, Janssens JMAM ve Engels RCME. Restrained eating and BMI: A longitudinal study among adolescents. Health Psychol. 2008;27:753-9.
19. Heatherton TF, Polivy J ve Herman CP. Dietary restraint: Some current findings and speculations. Psychol Addict Behav.1990;4:100-6.
20. 20.Van Strien T ve Ouwens MA. Counterregulation in female obese emotional eaters: Schachter, Goldman, and Gordon's (1968) test of psychosomatic theory revisited. Eat Behav. 2003;3:329-40.
21. Cools J, Schotte DE ve McNally RJ. Emotional arousal and overeating in restrained eaters. J Abnorm Psychol.1992;101:348-51.
22. Macht M. How emotions affect eating: A five-way model. Appetite. 2008;50:1-11.
23. Nisbett RE. Determinants of food intake in obesity. Science. 1968;159:1254-5.
24. Schachter S. Obesity and eating. Science. 1968;161:751-6.
25. Bouchard C.The Genetics of Obesity. Philadelphia, CRC Press. 1994;245.
26. Flatt JP. Importance of nutrient balance in body weight regulation. Diabetes Metab Rev. 1988;4:571- 81.
27. Kopelman PG, Finer N, Fox KR, Hill A, MacDonald IA. ASO consensus statement on obesity. UK Association for the Study of Obesity. Int J Obes Relat Metab Disord. 1994;18:189-91.
28. Kim O, Kim K. Body weight, self-esteem and depression in Korean female adolescents. Adolescence .2001;36:315- 22.
29. Gortmaker SL, Must A, Perrin JM, Sobol AM, Diez WH. Social and economic concequences of overweight in adolescence and young adulthood. N Engl J Med. 1993;329:1008-12.
30. Bryan J, Tiggemann M. The effect of weight-loss dieting on cognitive performance and psychological well-being in overweight women. Appetite. 2001;36:147-56.
31. Bal Ö, Özgür G, Gümüş AB. Obez bireylerde stresle başa çıkma yöntemleri. C.Ü. .Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2006;10(3):20-8.
32. Cash TF. Body image and weight changes in a multisite comprehensive very low calorie diet program. Behav Ther. 1994;25:239-54.
33. Sarwer DB, Wadden TA, Foster GD. Assessment of body image dissatisfaction in obese women: Specificity, severity and clinical significance. J Consult Clin Psychol. 1998;7:101-4.
34. Tezcan B. Obez bireylerde benlik saygısı, beden algısı ve travmatik geçmiş yaşantılar (Uzmanlık tezi). İstanbul, Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi, 2009.
35. Park B, Cho HN, Choi E, Seo DH, Kim S, Park YR et al.. Self-perceptions of body weight status according to age-groups among Korean women: A nationwide population-based survey. PloS One. 2019;14:e0210486.