Emine CİNCİOĞLU, Hatice OKSAL, Gülgün DURAT, İbrahim TEKEOĞLU

Fizik tedavi birimine başvuran yaşlı bireylerde ağrı, depresyon ve somatizasyon belirtilerinin değerlendirilmesi

Amaç: Bu çalışmada; fizik tedavi birimine başvuran yaşlı bireylerde ağrı, depresyon, somatizasyon ve yetiyitimi düzeylerinin, aralarındaki ilişki ve etkileyen faktörlerin belirlenmesi amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Tanımlayıcı-kesitsel nitelikteki bu araştırma; bir eğitim araştırma hastanesi fizik tedavi ve rehabilitasyon birimine, Ocak 2018-Ocak 2019 tarihleri arasında başvuran, 65 yaş ve üzerindeki, 95 gönüllü hastayı kapsamıştır. Verilerin toplanmasında Görüşme Formu, Charlson Komorbidite Indeksi, Geriatrik Ağrı Ölçeği, Yaşlılar için Depresyon Ölçeği, Bedensel Duyumları Abartma Ölçeği ve Yetiyitimi Değerlendirme Çizelgesi kullanılmıştır. Bulgular: Katılımcıların %56,8’inde komorbidite indeksi Grade 3, %36,8’inde depresyon bulunma olasılığı yüksek, genel ağrı puanı orta, total yetiyitimi orta-hafif düzeydedir. Genel sağlık algısı kötü olanların ağrı, depresyon, somatizasyon ve yetiyitimi puanları daha yüksek bulunmuştur. Ağrı ile depresyon, abartma/somatizasyon puanı ile ağrı ve depresyon puanları arasında pozitif yönlü anlamlı ilişki bulunmuştur. Ayrıca, yetiyitimi total skoru ile komorbidite indeksi ve depresyon puanları arasında pozitif yönlü anlamlı ilişki belirlenmiştir. Sonuç: Yaşlı bireylerde ağrı, somatizasyon, depresyon ve yetiyitimi birbiri ile ilişkili olup, çeşitli bireysel ve sağlık öyküsü özelliklerinden etkilenmektedir. Elde edilen bulguların, yaşlı bireylere sunulan sağlık hizmetlerinin planlanmasında yol gösterici olacağı düşünülmektedir.

Assessment of pain, depression and somatization symptoms in elderly individuals who apply to the physical therapy unit

Purpose: The aim of this study was to determine the levels of pain, depression, somatization and disability, the relationship among them, and the affecting factors in older individuals who applied to the physical therapy unit. Materials and Methods: This descriptive cross-sectional study included 95 volunteer patients aged 65 years and older who applied to the physical therapy and rehabilitation department of a training-research hospital between January 2018 and January 2019. Data were collected by the Interview Form, the Charlson Comorbidity Index, the Geriatric Pain Measure, the Geriatric Depression Scale, the Somatosensory Amplification Scale, and the World Health Organization Disability Assessment Schedule-II. Results: The comorbidity index was Grade 3 in 56.8% of the participants, 36.8% of them were high probability to have depression, the overall pain score was moderate, and the total disability was moderate-mild. Pain, depression, somatization and disability scores were found to be higher in those with poor general health perception. A significant positive relationship was found between pain and depression, between amplification/ somatization score and pain and depression scores. In addition, the total score of disability was found to have a significant positive correlation with the comorbidity index, and the depression scores. Conclusion: Pain, somatization, depression, and disability in the older patients were correlated and affected by various sociodemographic and clinical characteristics. These results may guide the planning of health services offered to older adults.

Keywords:

aged, comorbidity, depression, pain,

PDF

___

1. Aslan M, Hocaoğlu Ç. Yaşlanma ve yaşlanma dönemiyle ilişkili psikiyatrik sorunlar. J DU Health Sci Inst. 2017;7:53-62.
2. Yiğitbaş Ç, Deveci SE. Halk sağlığı açısından yaşlılarda yeti yitimi. Medical Journal of Bakırköy. 2016;12:57- 63.
3. Özel F, Yıldırım Y, Fadıloğlu Ç. Huzurevinde yaşayan yaşlılarda ağrı yönetimi. Agri. 2014;26:57-64.
4. Şahin D, Aydın A, Şimşek N, Cabar HD. Yaşlılık, depresyon ve hemşirelik. J Psychiatric Nurs. 2012;3:38-41.
5. Türkiye İstatistik Kurumu. Nüfus ve Demografi. Yıllara, yaş grubu ve cinsiyete göre nüfus, 1935-2019. https://data.tuik.gov.tr/Kategori/GetKategori?p=n ufus-ve-demografi-109&dil=1.
6. Tel H, Tay BN, Canbay M, Akaya I, Yalçınkaya S. Kronik fiziksel hastalıklı yaşlılarda yeti yitimi ve depresyon. FNJN. 2014;22:69-75.
7. Tütüncü R, Günay H. Kronik ağrı, psikolojik etmenler ve depresyon. Dicle Medical Journal. 2011;38:257-62.
8. Güngör Tavşanlı N, Özçelik H, Karadakovan A. Ağrısı olan yaşlı bireylerin yaşam kalitesinin incelenmesi. Agri. 2013;25:93-100.
9. Tamam L, Öner S. Yaşlılık çağı depresyonları. Demans Dergisi. 2001;1:50-60.
10. Babacan Gümüş A, Keskin G, Orgun F. Huzurevinde yaşayan yaşlılarda ağrı ve yaşam aktiviteleri: depresyon, anksiyete ve somatizasyon yönünden bir inceleme. Turkish Journal of Geriatrics. 2012;15:299-305.
11. Kaçan Softa H, Ulaş Karaahmetoğlu G. Bir fizik tedavi ve rehabilitasyon hastanesinde yatan yaşlılarda yeti yitimi ve depresyon arasındaki ilişkinin incelenmesi. J Psychiatric Nurs. 2016;7:18-24.
12. Charlson ME, Pompei P, Ales KL, MacKenzie CR. A new method of classifying prognostic comorbidity in longitudinal studies: development and validation. J Chronic Dis. 1987;40:373-83.
13. Özgün A, Karagöz B, Bilgi O, Kandemir G, Türken O. Küçük Hücreli Dışı Akciğer Kanserinde komorbiditenin prognostik önemi ve diğer prognostik faktörlerle ilişkisi. International Journal of Hematology and Oncology. 2009;19:63-8.
14. Dursun G, Bektas H. Cultural validation and reliability of the Turkish version of the Geriatric Pain Measure in the elderly. Pain Pract. 2017;17:505-13.
15. Dursun G. Yaşlı bireylerde Geriatrik Ağrı Ölçeği’nin geçerlik ve günenirlik çalışması (Yüksek lisans tezi). Antalya, Akdeniz Üniversitesi, 2013.
16. Sağduyu A. Yaşlılar için Depresyon Ölçeği. In Psikiyatride Kullanılan Klinik Ölçekler (Eds Ö Aydemir, E Köroğlu), 6th edition:174-77. Ankara, Hekimler Yayın Birliği, 2012.
17. Sağduyu A. Yaşlılar için Depresyon Ölçeği: Hamilton Depresyon Ölçeği ile karşılaştırmalı güvenirlik ve geçerlik çalışması. Turk Psikiyatri Derg. 1997;8(1). (Özet). http://www.turkpsikiyatri.com/default.aspx?modul= turkceOzet&gFPrkMakale=155.
18. Ertan T. Geriatrik Depresyon Ölçeği ile Kendini Değerlendirme Depresyon Ölçeği’nin 60 yaş üzeri Türk populasyonunda geçerlilik-güvenilirlik incelemesi (Uzmanlık tezi). İstanbul, İstanbul Üniversitesi, 1996.
19. Güleç H, Sayar K, Yazıcı Güleç M. Bedensel Duyumları Abartma Ölçeği Türkçe formunun geçerlik ve güvenirliği. Psychiatry Clin Neurosci. 2007;20:16- 24.
20. Uluğ B, Ertuğrul A, Göğüş A, Kabakçı, E. Yetiyitimi Değerlendirme Çizelgesinin (WHO-DAS-II) Şizofreni hastalarında geçerlilik ve güvenilirliği. Turk Psikiyatri Derg. 2001;12:121-30.
21. Bursal M. SPSS ile Temel Veri Analizleri, Ankara, Anı Yayıncılık, 2017.
22. Mehta M, Whyt E, Lenze E, Hardy S, Roumani Y, Subashan P et al. Depressive symptoms in late life: associations with apathy, resilience and disability vary between young-old and old-old. Int J Geriatr Psychiatry. 2008;23:238-43.
23. Ulus B, İrban A, Bakırcı, N, Yılmaz E, Uslu Y, Yücel N et al. Determination of pain belief and risk of depression among elderly residents living at nursing home. Turkish Journal of Geriatrics. 2014;17:180-7.
24. Lukas A, Mayer B, Fialova D, Topinkova E, Gindin J, Onder G et al. Pain characteristics and pain control in European nursing homes: cross-sectionaland longitudinal results from the services and health for elderly in long term care (SHELTER) study. J Am Med Dir Assoc. 2013;14:421-8.
25. Altay B, Üstün G. Bir üniversite hastanesinde yatan yaşlı hastalarda depresyon riski ve bazı sosyodemografik özelliklerin etkisi. Acibadem University Health Sciences Journal. 2012;3:108-16.
26. Verhaak PFM, Dekker JH, de Waal MWM, van Marwijk HWJ, Comijk HC. Depression, disability and somatic diseases among elderly. J Affect Disord. 2014;167:187-91.
27. Wassink-Vossen S, Collard RM, Oude Voshaar RC, Comijs HC, de Vocht HM, Naarding P. Physical (in)activity and depression in older people. J Affect Disord. 2014;161:65-72.
28. Schneider G, Michael M, Driesch G, Kruse A, Nehen HG, Hruft G. Subjective body complaints as an indicator of somatization in elderly patients. Psychosomatics. 2003;44:91-9.
29. Asi Karakaş S, Durmaz H. Yaşlılık dönemi psikolojik özellikleri ve moral. Kocatepe Medical Journal. 2017;18:32-6.
30. Şenol Y, Akdeniz M. Yaşlılık ve koruyucu tıp. GeroFam. 2010;1:49-68.