Gamze YILDIZ ASLAN, Özlem TEKİR, Hicran YILDIZ

Diyabetli bireylerde aile desteği ile yaşam kalitesi arasındaki ilişki

Amaç: Bu çalışmada diyabetli bireylerde aile desteği ile yaşam kalitesi arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Araştırmanın evrenini, Balıkesir Devlet Hastanesi Endokrinoloji Kliniği’nde tedavi gören bireyler; araştırmanın örneklemini ise araştırmaya dahil edilme kriterlerine uyan ve araştırmaya katılmaya gönüllü olan 260 diyabetli birey oluşturmuştur. Veri toplama formları olarak; Anket Formu, Hensarling’in Aile desteği ölçeği, Diyabete Özgü Yaşam Kalitesi Ölçeği kullanılmıştır. Bulgular: Yaşam Kalitesinin alt boyutu olan aile durumu puanı ile Hensarling’in Diyabet Aile Destek Ölçeği toplam puanı ve alt boyut puanlarıyla arasında istatistiksel olarak anlamlı ilişki vardır. Aile durumu puanı arttıkça Hensarling’ in Diyabet Aile Destek Ölçeği toplam puanı da artmaktadır. Diğer alt boyut puanlar arasında istatistiksel olarak anlamlı ilişki bulunmamaktadır. Sonuç: Diyabetli bireylerin Yaşam Kalitesi alt boyut puanı olan aile durumu puanı arttıkça Aile Desteği Ölçeği toplam puanı ve alt boyut puanları artmaktadır.

Relationship between family support and quality of life in individuals with diabetes

Purpose: This study aimed to investigate the relationship between family support and quality of life in individuals with diabetes. Materials and Methods: The universe of the study consisted of individuals receiving treatment in the Endocrinology Clinic of Balıkesir State Hospital. On the other hand, the sample of the study was made up of 260 individuals with diabetes who met the inclusion criteria and volunteered to participate in the study. Data collection forms included a questionnaire form, Hensarling's Diabetes Family Support Scale, and the Diabetes-Specific Quality of Life Scale. Results: A statistically significant relationship was found between the family status score, which is the sub-dimension of the Quality of Life Scale, and the total score of Hensarling’s Diabetes Family Support Scale and its sub-dimension scores. As the family status score increased, the total score of the Hensarling’s Diabetes Family Support Scale increased as well. There was no statistically significant relationship between the scores of other subscales. Conclusion: As the score of the family status subscale of the Quality of Life Scale of the individuals with diabetes increased, the total score of the Family Support Scale and its subscales increased as well.

Keywords:

diabetes, quality of life,

PDF

___

1. Tanrıverdi MH, Çelepkolu T, Aslanhan H. Diyabet ve birinci basamak sağlık hizmetleri. Journal of Clinical and Experimental Investigations. 2013;4:562-567.
2. Çınar S, Kara K. Diyabetli kadınlarda diyabet bakım profili ve metabolik kontrol değişkenleri arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi, Diyabet, Obezite ve Hipertansiyonda Hemşirelik Forumu Dergisi. 2010;2:11-19.
3. Çıtıl R, Günay O, Elmalı F, Öztürk Y. Diyabetik hastalarda tıbbi ve sosyal faktörlerin yaşam kalitesine etkisi. Erciyes Tıp Dergisi. 2010;32:253-264.
4. Mollaoğlu M, Özkan Tuncay F, Kars Fertell T, Çelik Z. Diyabet eğitim programının diyabetik hastaların tutumları üzerine etkisi. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi. 2010;5:95-105.
5. Gülşen G, Olgun N. Diyabetli hastalarda ayak bakımı ve ayakkabı kullanım alışkanlıklarının belirlenmesi. Uluslararası Hakemli Hemşirelik Araştırmaları Dergisi. 2014;1:38-58.
6. Olgun N, Yalın H, Demir HG. Diyabetle mücadelede diyabet risklerinin belirlenmesi ve tanılama. Turkish FamilyPhysician.1998;2:41-49.
7. Özdemir İ, Hocaoğlu Ç. Tip 2 Diabetes mellitus ve yaşam kalitesi: Bir gözden geçirme. Göztepe Tıp Dergisi. 2009;24:73-78.
8. Gökdoğan F, Akıncı F. Bolu’da yaşayan diyabetlilerin sağlık ve hastalıklarını algılamaları ile uygulamaları. C.Ü. Hemşirelik YO Derg. 2001;5:10-17.
9. World Health Organization. Global report on diabetes. World Health Organization, 2016.
10. Ridosh MM, Roux G, Meehan M, Penckofer S. Barriers to self-management in depressed women with type 2 diabetes. Can J Nurs Res, 2017;0:1–10.
11. Tekir Ö, Esen A. Diyabetlide yaşam biçiminin güçlendirilmesi için yetki sürecinin incelenmesi. Diyabet, Obezite ve Hipertansiyonda Hemşirelik Forumu Dergisi. 2012;4:22-31.
12. Tekir Ö, Esen A. Güçlendirme kavramı ve diyabetli bireylerin güçlendirilmesi. Diyabet. Obezite ve Hipertansiyonda Hemşirelik Forumu Dergisi. 2012;4:15-21.
13. Ogurtsova K, da Rocha Fernandes JD, Huang Y. et al. IDF Diabetes Atlas: Global estimates for the prevalence of diabetes for 2015 and 2040. Diabetes Res Clin Pract. 2017;128:40-50.
14. Qin W, Blanchette JE, Murrock C. Exploring the relationship between lifestyle behaviors and healthrelated quality of life among older adults with diabetes. The Diabetes Educator. 2019;45:96-104.
15. Gülseren L, Hekimsoy Z, Gülseren Ş, Bodur Z, Kültür Ş. Diabetes mellituslu hastalarda depresyon, anksiyete, yaşam kalitesi ve yeti yitimi. Türk Psikiyatri Derg. 2001;12:89-98.
16. T.C. Sağlık Bakanlığı. Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Obezite, Diyabet ve Metabolik Hastalıklar Daire Başkanlığı, Erişkin Diyabetli Bireyler İçin Eğitimci Rehberi, Yayın No. 945, Ankara. 2015.
17. Akın S. Diyabetli hastalarda uyumun ve aile destek düzeylerinin belirlenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul, İstanbul Bilim Üniversitesi. 2011.
18. Baykal D, Orak E. Tip 2 diyabetik hastaların glisemi kontrolünde aile etkisinin araştırılması. İstanbul Gelişim Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2018;4:361-382.
19. Sofulu F, Ünsal Avdal E. Tip 2 Diyabette aile desteği ve aile çatışmasının öz yönetim sürecine etkisi. Diyabet Obezite ve Hipertansiyonda Hemşirelik Forumu Derg. 2016;8:15-18.
20. Hensarling JS. Development and psychometric testing of Hensarling’s Diabetes Family Support Scale. College of Nursing, Texas: Texas Woman’sUniversity. 2009.
21. Özer Z, Efe E. Validity and reliability of the Turkish version of the ferrans and powers quality of life index diabetes version. Saudi Med J. 2006;27:447-449.
22. Bayram D, Demir Y. Tip II diyabetli hastalarda yorgunluk ve uyku kalitesinin yaşam kalitesine etkisi. Turkiye Klinikleri J Nurs Sci. 2016;8:131-139.
23. Güzel S. Tip 2 diyabetli bireylerin yeme tutum ve davranışları ile yaşam kalite düzeylerinin belirlenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Ankara, Başkent Üniversitesi. 2014.
24. Teklay G, Hussien J, Tesfaye D. Non-adherence and associated factors among Type 2 diabetic patients at Jimma University Specialized Hospital, Southwest Ethiopia. J Med Sci. 2013;13:578-584.
25. Özdemir İ, Hocaoğlu Ç, Koçak M, Ersöz HÖ. Tip 2 Diyabetes mellituslu hastalarda yaşam kalitesi ve ruhsal belirtiler. Dusunen Adam. 2011;24:128-38.
26. Redekop WK, Koopmanschap MA, Stolk RP, Rutten GHEM., Wolffenbuttel BHR, Niessen LW. Healthrelated quality of life and treatment satisfaction in Dutch patients withType 2 diabetes. Diabetes Care. 2002;25:458-463.
27. Papadopoulos AA, Kontodimopoulos N, Frydas A, Ikonomakis E, Niakas D. Predictors of health-related quality of life in Type II diabetic patients in Greece. BMC Public Health. 2007;7:186.
28. Bilgin MS, Özenç S, Sarı O, Yeşilkaya Ş, Aydoğan Ü, Koç B. Study on quality of life in patients with diabetes. J Clin Anal Med. 2015;6:159-63.
29. Eren İ, Erdi Ö, Çivi İ. Tip II Diabetes mellitus hastalarında yaşam kalitesi ve komplikasyonların yaşam kalitesine etkisi. Klinik Psikiyatri. 2004;7:85-94.
30. Bahar A, Sertbaş G, Sönmez A. Diyabetes mellituslu hastaların depresyon ve anksiyete düzeylerinin belirlenmesi. Anadolu Psikiyatri Derg. 2006;7:18-26.
31. Luk AOY, Zhang Y, Ko GTC, Brown N, Ozaki R, Tong PCY, et al. Health-related quality of life in Chinese patients with Type 2 diabetes: An analysis of the Joint Asia Diabetes Evaluation (JADE) Program. J Diabetes Metab.2014;5:1-7.
32. Sepúlveda E, Poínhos R, Constante M, Pais-Ribeiro J, Freitas P, Carvalho D. Health-related quality of life in type 1 and type 2 diabetic patients in a Portuguese Central Public Hospital. Diabetes Metab Syndr Obes. 2015;8:219–26.
33. Rani M, Kumar R, Krishan P. Metabolic correlates of health-related quality of life in patients with type 2 diabetes mellitus. J Pharm Pract, 2018;26,422–7.
34. Powers MA, Bardsley J, Cypress M, Duker P, Funnell MM, Fischl AH et al. Diabetes self-management education and support in type 2 diabetes: a joint position statement of the American Diabetes Association, the American Association of Diabetes Educators, and the Academy of Nutrition and Dietetics. Diabetes Care. 2015;38:1372-82.
35. Trikkalinou A, Papazafiropoulou, AK, Melidonis A. Type 2 diabetes and quality of life. World J Diabetes. 2017;8:120-9.
36. Trief PM, Wade MJ, Britton KD, Weinstock R.S.. A prospective analysis of marital relationship factors and quality of life in diabetes. Diabetes Care. 2002;25:1154–8.
37. Trief PM, Ploutz-Snyder R, Britton KD, Weinstock R.S. The relationship between marital quality and adherence to the diabetes care regimen. Ann Behav Med. 2004;27:148–54.
38. Ersoy-Kart M, Güldü Ö. Vulnerability to stress, perceived social support, and coping styles among chronic hemodialysis patients. Dial Transplant. 2005;34:662–71.
39. Sharfi Rad G., Azad Bakht L, Feizi A,MohebiS. Importance of social support in diabetes care, J Educ Health Promot. 2013;2:62.
40. Yamin A, Mambang Sari CW. Relationship of family support towards self-management and quality of life of patientswithtype 2 diabetesmellitus, Padjadjaran Nursing Journal. 2018;6:175-182.