Oktay DUMANKAYA

3928

Bu makale, Bandırma ilçesi, Şirinçavuş mahallesinin sahil şeridinde yer alan antik liman ve taş ocağını konu edinmektedir. 15. yüzyıl portulanlarında Cunill i ere veya Palleo / Palormo ? olduğu belirtilen antik kentin limanının batimetrik haritaları ve Dijital Yükseklik Modeli 3D Modellemeleri Dijital Arazi Modeli tamamlanmıştır. Batimetrik harita, antik limanın zamanla işlevini kaybettiğini ortaya koymaktadır. Limanın yakınlarında yer alan antik taş ocağından çıkarılan taşların İstanbul Valens Su Kemer’inde MS 364-378 , Sultan Ahmet Camii’nin dış avlusunda, Dolmabahçe Sarayı’nın dış duvarlarında, İstanbul, Erdek Kalesi ve Cyzicus Hadrian Tapınağı gibi birçok anıtsal yapıda kullanıldığı tespit edilmiştir. Arkeolojik araştırmalardan elde edilen sonuçlar, antik taş ocağının Roma Dönemi’nden 19. yüzyıla kadar aktif olarak kullanıldığını göstermektedir
Anahtar Kelimeler:

Mysia, Antik Liman, Sualtı Arkeolojisi, Antik Taş Ocağı, Bizans Dönemi

The Ancient Harbor and Quarry of Cunill i ere or Palleo / Palormo ?

This article focuses on the ancient harbor and quarry that we have identified on the coastal line of Şirinçavuş of Bandırma district. According to the fifteenth century portulans, the bathymetric maps and Digital Elevation Model 3D Modelings Digital Terrain Model of the harbor of Cunill i ere or Palleo/Palormo ? ancient city were prepared. Bathymetric map revealed that the ancient harbor had lost its function over time. It has been identified that the stones extracted from the ancient quarry were used in Valens Aqueduct of İstanbul 364-378 AD , on the outer courtyard of the Sultan Ahmet Mosque, on the outer walls of the Dolmabahçe Palace, in the many monumental buildings in Istanbul, in Erdek Castle and in the Cyzicus Hadrian Temple. The ceramic fragments found during the surveys and the results obtained from archaeological surveys show that the ancient quarry was actively used from the Roman Period until the 19th century
Keywords:

Mysia, Ancient Harbor, Underwater Archaeology, Ancient Quarry, Byzantine Period,

PDF

___

  • Acun, S. – A. Güleç, – A. Ersen 2003 “Efficacy of The Consolidants and the Water Repellents for the Conservation of Şirinçavuş Volcanic Tuff ”, Industrial Minerals and Building Stones, International Symposium, 15-18 Eylül 2003, İstanbul: 363-370.
  • Acun-Özgünler, S. 2007 Tarihi Yapılarda Kullanılan Volkanik Tüflerin Konservasyonu Üzerine Bir Araştırma: Od Taşı Örneği, İTÜ Institute of Science and Technology, (Unpublished Doctoral Dissertation), İstanbul.
  • Acun-Özgünler, S. – A. Ersen 2010 “Dolmabahçe Sarayı Cephelerinde Kullanılan Volkanik Tüflerin Konsolidasyonu İçin Yapılan Deneysel Çalışmalar”, Restorasyon/Konservasyon Çalışmaları Dergisi 7: 41-48.
  • Acun-Özgünler, S. 2014 “Dolmabahçe Sarayı’nda Kullanılan Volkanik Tüfler ve Koruma Sorunları”, Milli Saraylar SanatTarih-Mimarlık Dergisi 13: 53-67.
  • Almagià, R. 1944 Planisferi carte nautiche e affini del secolo XIV al XVII esistenti nella, (Monumenta Cartographica Vaticana-1), Biblioteca Apostolica Vaticana, Citta del Vaticano.
  • Angı, S. 2010 “İstanbul Tarihi Yarımada’daki Antik Yapılarda ve Anıtlarda Kullanılan Doğal Taşların Özellikleri ve Korunmuşluk Durumları”, Restorasyon Konservasyon Çalışmaları Dergisi 6: 31-42.
  • Aylward, W. 2006 “The Byzantine Fortifications at Pegae (Priapus) on the Sea of Marmara”, Studia Troica 16: 179-203.
  • Bayırlı, M. – A. Pekin 2016 “Volkanik Tüf Yüzeyi Gözeneklerinin Özeliklerinin Birikinti Geometrisi Kullanarak İncelenmesi”, Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Entitüsü Dergisi 15/2: 66-72.
  • Belke, K. 2016 “Die Küsten von Hellespont und Bithynien im Spiegel der Portulane und Portulankarten”, B. Takmer – E. N. Akdoğu-Arca – N. Gökalp-Özdil (eds.), Vir Doctus Anatolicus Studies in Memory of Sencer Şahin: Sencer Şahin Anısına Yazılar, İstanbul: 157-189.
  • Bulut, H. 2009 “The Destruction Date of the Bulla Archive at Daskyleion Reconsidered: The Evidence from the Black-Glazed and Partially-Glazed Pottery”, Jahreshefte des Österreichischen Archäologischen Institutes in Wien 78: 55-68.
  • Büyüközer, A. 2012 Knidos Limanları, (Konya Selçuk University Institute of Social Sciences, (Unpublished Doctoral Dissertation), Konya.
  • Casson, L. 1971 Ships and Seamanship in the Ancient World, Princeton University Press, Princeton-New Jersey.
  • Diler, A. 2010 “Olive Oil and Wine Production of the Halikarnassos Peninsula in Karia”, Ü. Aydınoğlu – A. K. Şenol (eds.), Antik Çağda Anadolu’da Zeytinyağı ve Şarap Üretimi Sempozyum Bildirileri, 06-08 Kasım 2008, Mersin, KAAM Kilikia Arkeolojisini Araştırma Merkezi/Research Center of Cilician Archaeology, İstanbul: 135-174.
  • -2012 “Aspat (Strobilos) Territoriumunda Eski Çağda Arazi Kullanımı”, B. Söğüt (ed.), Stratonikeia’dan Laginaya, Ahmet Adil Tırpan Armağanı / From Stratonikeia to Lagina - Festschrift in Honour of Ahmet Adil Tırpan, İstanbul: 155-174.
  • Dimitrov, B. 1984 България в средновековната морска картография XIV-XVII век – Bulgarija v srednovekovnata morska kartografija XIV–XVII vek, Sofia.
  • Divarcı, F. 2015 “Erken Tunç Çağı Makro Ölçekteki Ticaret Ağı İçinde Marmara Bölgesi’nin Hammadde Kaynaklarına Mikro Ölçekte Bir Bakış”, İletişim Ağları ve Sosyal Organizasyon, Tematik Arkeoloji Serisi 2, İstanbul: 85-94.
  • Dumankaya, O. 2015a “Koyunbaba Ancient Stone Quarry Dock”, International Journal of Environment and Geoinformatics 2/3: 38-46.
  • -2015b “Salih Adası (Karyanda Antik Kenti ?) Liman Araştırmaları”, C. Yemişçi – T. E. Çakır – M. Gürbüz-Beydiz – C. Çoban (eds.), 2. Turgut Reis Türk Denizcilik Tarihi Sempozyumu, 1-4 Kasım 2013, Muğla/Bodrum, Muğla: 42-69.
  • -2018 “Bandırma İlçesi Şirinçavuş Mahallesi Antik Liman, Yerleşim ve Batık Potansiyelinin Tespiti Araştırmaları-2017”, U. Töre-Sivrioğlu (ed.), Antik Çağ’dan Cumhuriyet’e Bandırma ve Yakın Çevresi Tarihi, Bursa: 165-173.
  • Erkanal, H. 2011a “Liman Tepe”, N. Karul (ed.), Tarih Öncesinden Demir Çağı’na Anadolu’nun Arkeoloji Atlası, Arkeoatlas 1, İstanbul: 230-231.
  • -2011b “mö. 3. Binde Batı Anadolu Sahil Kesimi ve Kiklad Adaları: Giriş”, Karşıdan Karşıya: mö. 3. Binde Kiklad Adaları ve Batı Anadolu, İstanbul: 116-122.
  • Erkut, O. 2011 “Deneysel Arkeoloji: Kiklad Tekneleri Canlandırma Projesi”, Karşıdan Karşıya: mö 3. Binde Kiklad Adaları ve Batı Anadolu, İstanbul: 178-183.
  • Foss, C. 1988 “Strobilos and Related Sites”, Anatolian Studies 38: 147-174.
  • Gündüz, S. 2015 “Bursa’nın Antik Deniz Limanları”, U.Ü. International Journal of Social Inquiry 8/1: 105-146.
  • Kahane, H. – R. Kahane – A. Tietze 1988 The Lingua Franca in the Levant: Turkish Nautical Terms of Italian and Greek Origin, İstanbul.
  • Kovenko, V. 1940 “Balya Lead Mines (Turkey)”, Bulletin of the Mineral Research and Exploration 21: 587-593.
  • Kretschmer, K. 1909 Die italienischen Portolane des Mittelalters: Ein Beitrag zur Geschichte der Kartographie und Nautik, Berlin.
  • Magie, D. 1950 Roman Rule in Asia Minor to the End of the Third Century After Christ, Vol. I, (Text), London.
  • Oy, H. 2017 “West Anatolian Mining in Early Bronze Age (3000-2000 BC)”, Journal of Ancient History and Archaeology 4/1: 12-24.
  • Özdoğan, M. 1991 “1989 Yılı Marmara Bölgesi Araştırmaları ve Toptepe Kazısı”, KST 12/1: 345-375.
  • Özdoğan, M. – Gatsov, I. 1998 “The Aceramic Neolithic Period in Western Turkey and in the Aegean”, Anatolica 24: 209- 232.
  • Parker, A. J. 1990 “Classical Antiquity: The Maritime Dimension”, Antiquity 64/243: 335-346.
  • -1992a “Cargoes, Containers and Stowage: The Ancient Mediterranean”, International Journal of Nautical Archaeology 21/2: 89-100.
  • -1992b Ancient Shipwrecks of the Mediterranean and the Roman Provinces, British Archaeological Reports International Series 580, Oxford.
  • Pulak, C. – R. F. Townsend – C. G. Koehler – M. B. Wallace 1987 “The Hellenistic Shipwreck at Serçe Limanı, Turkey: Preliminary Report”, American Journal of Archaeology 91/1: 31-57.
  • Rose, Ch.B. – R. Körpe 2008 “The Granicus River Valley Survey Project, 2006”, 25. AST, 28 Mayıs - 1 Haziran, Kocaeli 2007, Ankara, 25/2: 103-116.
  • Rotroff, S.I. 1997 Hellenistic Pottery: Athenian and Imported Wheelmade Table Ware and Related Material, Princeton, N. J., American School of Classical Studies at Athens, New Jersey.
  • Russell, B. 2011 “Lapis Transmarinus: Stone-carrying Ships and the Maritime Distribution of Stone in the Roman Empire”, Maritime Archaeology and Ancient Trade in the Mediterranean, D. Robinson – A. Wilson (eds.), Oxford University School of Archaeology, Oxford: 139-156.
  • Sarti, G. – V. Rossi, – A. Amorosi – S. de Luca – A. Lena – C. Morhange – A. Ribolini – I. Sammartino – D. Bertoni – G. Zanchetta 2013
  • “Magdala Harbour Sedimentation (Sea of Galilee, Israel), from Natural to Anthropogenic Control”, Quaternary International 303: 120-131.
  • Schwertheim, E. 2000 “Mysia”, Der Neue Pauly, Band 8, Stuttgart: 608-610.
  • Sevin, V. 2001 Anadolu’nun Tarihi Coğrafyası-1, , Ankara.
  • Stampolidis, N. C. – P. Sotirakopoulou 2011a “Erken Kiklad Dönemi: Giriş”, Karşıdan Karşıya. mö 3. Binde Kiklad Adaları ve Batı Anadolu, İstanbul: 18-25.
  • - 2011b “Tunç Çağı Öncesinde Kikladlar”, Karşıdan Karşıya. mö 3. Binde Kiklad Adaları ve Batı Anadolu, İstanbul: 26-31.
  • - 2011c “Erken Kiklad Döneminde Obsidyen”, Karşıdan Karşıya. mö 3. Binde Kiklad Adaları ve Batı Anadolu, İstanbul: 58-63.
  • Şahin, M. – Y. Polat – T. Zimmermann 2011 “Der Hafen von Kapanca: Ein neuer Vorschlag zur Lokalisation der Stadt Caesarea Germanica”, Olba 19: 203.
  • Şahoğlu, V. 2011 “mö 3. Binde Batı Anadolu Sahil Kesimi ve Kiklad Adaları: Giriş”, Karşıdan Karşıya. mö 3. Binde Kiklad Adaları ve Batı Anadolu, İstanbul: 136-143.
  • Theodoulou, T. 2014 “Recording the Harbour Network of Ancient Lesbos (2008-2009)”, S. Ladstätter – F. Pirson – T. Schmidts (eds.), Harbors and Harbor Cities in the Eastern Mediterranean from Antiquity to the Byzantine Period: Recent Discoveries and Current Approaches, Band 1, BYZAS 19: 493-508.
  • Turfa, J. M. – A.G. Steinmayer 1999 “The Syracusia as a giant cargo vessel”, The International Journal of Nautical Archaeology 28: 105-125.
  • Yüksel, Y. – E. Çevik – B. Aydoğan – A. Arı – E. Saraçoğlu – E Alpli – B. Bekar 2011 “Türkiye Denizleri Dalga İklim Modeli ve Uzun Dönem Dalga İklim Analizi”, 8. Ulusal Kıyı Mühendisliği Sempozyumu, 7-9 Kasım 2014, İstanbul: 411-420.
  • Yüzer, E. 2017 “Yaşamlarını Doğaltaş Sevgisine Adayarak Saygı İle Anılmayı Hak Edenler”, N. Şengün – S. Demirdağ – R. Altındağ – İ. Uğur – S. Saraç (eds.), Türkiye 9. Uluslararası Mermer ve Doğaltaş Kongresi ve Sergisi Bildiriler Kitabı, Ankara: 169-178.
  • Wachsmann, S. 1998 Seagoing ships & seamanship in the Bronze Age Levant, Second Edition: Texas.
  • Wagner, G.A. – E. Pernicka, – T. C. Seeliger – Ö. Öztunalı – I. Baranyı – F. Begemann, – S. Schmitt-Strecker 1983/1984 “Kuzeybatı Anadolu’nun Erken Metalurjisi Hakkında Jeolojik Araştırmalar”, Maden Tetkik ve Arama Enstitüsü Dergisi 101-102: 92-128.
  • Wilson, A.I. 2011 “Developments in Mediterranean shipping and maritime trade from the Hellenistic period to AD 1000”, D. Robinson – A. Wilson (eds.), Maritime Archaeology and Ancient Trade in the Mediterranean, (Oxford Centre for Maritime Archaeology Monographs 6), Institute of Archaeology, 36, Oxford: 33-60.
Colloquium Anatolicum-Cover
  • ISSN: 1303-8486
  • Yayın Aralığı: Yıllık
  • Başlangıç: 2002
  • Yayıncı: Türk Eskiçağ Bilimleri Enst.
Arşiv
Sayıdaki Diğer Makaleler

Marble Funerary Vases from Sinope

Hazar KABA

Ali ÇİFÇİ

Oktay DUMANKAYA

Greek and Roman Provincial Coins found at Aphrodisias: Preliminary Results from the 1998-2019 Seasons

Ahmet Tolga TEK

Kümbetbeleni Komenin Doğu Dağlık Kilikia Bölgesi Roma Dönemi Mezarları

Ahmet MÖREL

Dies Van Der LINDE

Yazılıkaya/Midas Vadisi Araştırmalarında Bulunan Bir Kaya İdolü

Yusuf POLAT