Side Müzesi’nde Bulunan Bir Grup Mermer Aphrodite Heykelciği

Side Müzesi’ne çeşitli yollarla kent kazısı veya satın alma kazandırılan altı adet mermer Aphrodite heykelciği bu çalışmanın konusunu oluşturur. Bahsi geçen heykelciklerden ikisi daha önce farklı araştırmacılar tarafından ayrı ayrı ele alınmış, tipoloji önerileri sunulmuş ve tarihlendirilmiştir. Bu çalışmada, daha önce yayınlanan bu iki heykelcik tipolojik olarak yeniden değerlendirilmiş, yayınlanmamışlara ise tipoloji önerileri getirilmiştir. Bu durumda eserlerin güncel literatürde tanrıçanın “Louvre-Napoli” adıyla bilinen en yaygın tipine ait oldukları tespit edilmiştir. Maalesef ki eserlerin buluntu kontekslerine dair verilerinin yetersizliği ancak stil-kritik yapılarak tarihlendirilmelerine neden olmuştur. Tanrıçanın bu tipi Traian ve Antoninler dönemlerinde oldukça popülerdir. ms 3. yüzyıldan itibaren ise bir düşüş yaşanmaktadır. Side eserleri de bu skalada Antoninler ile Severuslar dönemi aralığında yerlerini almışlardır. Tipin en fazla örneğinin Side ve çevresinde ele geçmesinden hareketle eserlerin bu kentte üretilmiş olabileceği önerilmiştir. Ancak eserler arasında yapılan üslup analizi bu önerinin geçerliliği için daha fazla verinin olması gerçeğini ortaya koymuştur

Anahtar Kelimeler:

Side Müzesi, Mermer, Heykelcik, Aphrodite, Louvre-Napoli

Six marble statuettes of Aphrodite, which were brought to Side Museum in various ways city excavations or purchase , constitute the subject of this study. Two of the aforementioned statuettes were handled separately by different researchers and typology suggestions were presented and dated. In this study, these two statuettes published previously were typologically re-evaluated, and unpublished typology suggestions were introduced. In this case, it was found that the works belonged to the most common type of goddess known as Louvre-Napoli in the current literature. Unfortunately, the data of the findings contexts of these artefacts are the insufficiency. Therefore, they can be dated by the analysis of their style only. This statue type of goddess is very popular in the times of Traian and Antonins. There is a decline from the 3rd century ad. These statuettes were also dated to the Antonine and Severus period. It has been suggested that the artefacts could be produced in this city due to the origin of the most of them in Side and its surroundings. However, the stylistic analysis of these statuettes revealed the fact that it needs more data for the validity of this suggestion.

Keywords:

Side Museum, Marble, Statuette, Aphrodite, Louvre-Neapel,

PDF

___

Akdoğu-Arca, E. – N. Gökalp – N. Tüner-Önen 2011 “Pampyhlia Bölgesi’nin Mısır ve Kıbrıs ile olan İlişkileri”, Olba XIX: 287-312.
Alanyalı, H. S. 2011 “Side’nin Roma Dönemi Pantheonu”, Anadolu/Anatolia 37: 75-92.
Alexandridis, A. 2004 Die Frauen des römischen Kaiserhauses, Mainz.
Bartman, E. 1992 Ancient Sculptural Copies in Miniature, Leiden-New York-Köln.
Bean, G. E. 1965 Side Kitabeleri / The Inscriptions of Side, Ankara.
-1999 Eskiçağ’da Güney Kıyılar. İ. Delemen – S. Çokay (çev), İstanbul.
Bieber, M. 1933 “Die Venus Genetrix des Arkesilaos”, RM 48: 261-276.
Brandt, H. – F. Kolb 2005 Lycia et Pamphylia: Eine römische Provinz im Südwesten Kleinasiens, Mainz am Rhein.
Brinke, M. 1991 Kopienkritische und typologische Untersuchungen zur statuarischen Überlieferung der Aphrodite Typus Louvre-Neapel, Hamburg.
-1996 “Die Aphrodite Louvre-Neapel”, AntPl 25: 7-64.
Cox, W. M. – A. Cameron 1937 Monumenta Asiae Minoris Antiqua Vol. V: Monuments from Dorylaeum and Nacolea, Londra.
Delivorrias, A. – G. Berger-Doer – A. Kossatz-Deissmann 1984 “Aphrodite”, N. Yalouris (ed.), LIMC II, 1-2: 2-151.
Dinç, M. 2013 Tralleis Heykeltıraşlık Eserleri. 1996 – 2002 Kazılarında Ele Geçen Hellenistik ve Roma Dönemi Mermer Heykeltıraşlık Buluntuları, Mersin Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Arkeoloji Anabilim Dalı, (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Mersin.
Durugönül, S. 2015 “Manisa Müzesi’ndeki Arkaik-Roma Dönemi Kabartmaları”, S. Durugönül (ed.), Manisa Müzesi Heykeltraşlık Eserleri, Mersin: 115-159.
Filges, A. 1997 Standbilder jugendlicher Göttinnen:Klassische und frühhellenistische Gewandstatuen mit Brustwulst und ihre kaiserzeitliche Rezeption. Wien.
-1999 “Marmorstatuetten aus Kleinasien Zur Ikonographie, Funktion und Produktion antoninischer, severischer und späterer Idealplastik”, IstMitt 49: 377-430.
Gercke, P. – N. Zimmermann-Elseify 2007 Antike Skulpturen: Antikensammlung Museumslandschaft Hessen Kassel, Mainz am Rhein.
Gülbay, O. 2014 “A group of Marble Statuettes in the Ödemiş Museum”, SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi 32: 177-196.
Işın, G. 2007 Patara V.1: Patara Terrakottaları Hellenistik ve Erken Roma Dönemleri, İstanbul.
İnan, J. 1965 Antalya Bölgesi Roma Devri Portreleri, Ankara.
-1975 Side’nin Roma Devri Heykeltıraşlığı, Ankara.
İnan, J. – E. Rosenbaum 1966 Roman and Early Byzantine Portrait Sculpture in Asia Minor, London.
İzmirligil, Ü. 2005 “Side Tiyatrosu ve Çevresinde Kazı, Koruma-Onarım Çalışmaları 2004”, ANMED 3: 79-83.
Kane, S. – S.C. Carrier 1988 “Relationship between Style and Size of Statuary and the Availability of Marble at Cyrene”, N. Herz – M. Waelkens (eds.), Classical marble: Geochemistry, Technology, Trade, Dordrecht: 197-206.
Koçak, M. 2016 “Antakya’da “Dansa Davet”?: İki Heykel Başı Üzerine Düşünceler”, Olba, XXIV: 323-339.
Knoblauch, P. 1977 Die Hafenanlagen und die anschliessenden Seemauern von Side, Ankara.
Mansel, A. M. 1948 “1947 Side (Eski Antalya) Kazıları”, Belleten 12/45-46: 256-260.
-1978 Side: 1947-1966 Yılları Kazıları ve Araştırmalarının Sonuçları, Ankara.
Mitchell, S. 1995 Anatolia: Land, Men, and Gods in Asia Minor, Vol 1, Oxford.
Nollé, J. 1993 Side im Altertum. Geschichte und Zeugnisse. Band I: Geographie - Geschichte - Testimonia - Griechische und lateinische Inschriften (1-4), Bonn.
Özoral, F. 1982 “Kutludüğün Heykelcikleri”, TAD 26/1: 1-10.
Öztunç, H.Y. 2018 Side Müzesi’nde Bulunan Mermer Tanrı ve Tanrıça Heykelcikleri, Anadolu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Arkeoloji Anabilim Dalı, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Eskişehir.
Romano, I.B. 2006 Classical Sculpture: Catalogue of Cypriot, Greek, and Roman Stone Sculpture in the University of Pennsylvania Museum of Archeology and Anthropolgy. Philadelphia.
Schmidt, E. 1997 “Venus”, V. Lambrinoudakis, (ed.), LIMC VIII, 1-2: 192-230.
Stewart, A. 1990 Greek Sculpture, New Haven.
Schröder, S. 1993 Katalog der Antiken Skulpturen des Museo del Prado in Madrid, Band 2: İdealplastik, Mainz am Rhein.
Willers, D. 1996 “Das Ende der antiken Idealstatue”, MusHelv 53/2: 170-186.
Wood, S. 1986 Roman Portrait Sculpture 217- 260 A.D: The Transformation of an Artistic Tradition, Leiden.