Yedi-24 Aylık Bebeği Olan Annelerin Tamamlayıcı Beslenmeye İlişkin Bilgi ve Uygulamaları: Hastane Tabanlı Bir Araştırma

Amaç: Yedi-24 aylık bebeği olan annelerin tamamlayıcı beslenme konusundaki bilgi durumları ve uygulamalarını belirlemek amacı ile yapıldı. Gereç ve Yöntem: Tanımlayıcı ve kesitsel tipte bir çalışmadır. Çalışma, Karabük Üniversitesi Eğitim ve Araştırma Hastanesi çocuk polikliniklerine, 7-24 aylık bebeği olup 15 Şubat-15 Mayıs 2019 tarihleri arasında başvuru yapan 380 anne ile gerçekleştirildi. Araştırmada veri toplama aracı olarak, dört bölümden oluşan ve 35 soru içeren anket formu kullanıldı. Bulgular: Annelerin %75,8’i emzirme ve tamamlayıcı beslenme ile ilgili bilgi aldığını ifade ederken, bilgi edinilen kaynaklarda %38 ile “hemşire/ ebe”nin ilk sırada yer aldığı görüldü. Annelerin %99,5’i tamamlayıcı besin vermeye geçtiklerini belirtirken, bu annelerin verdikleri tamamlayıcı besinde %47,9 ile yoğurdun ilk tercih edilen besin olduğu görüldü. Annelerin bebeklerinde tamamlayıcı beslenmede bazı uygulamaların süre ortalaması incelendiğinde; tamamlayıcı beslenmeye başlama zamanı (5,48±2,09), su verme zamanı (3,95±2,52), çatal-kaşık kullanılma zamanı (6,27±1,88) ve katı ve pürtüklü gıdaya başlanma zamanı (7,02±1,84) ay olarak belirlendi. Annenin eğitim durumu (p=0,000), biberon kullanımı (p=0,000), emzik kullanımı (p=0,001), formül mama (p=0,000) ve kaşık mama kullanımı (p=0,005) ile tamamlayıcı beslenmeye başlama zamanı arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmaktaydı. Sonuç: Çalışmadan elde edilen bulgular, annelerin tamamlayıcı beslenme konusundaki bilgi durumlarının yeterli olmadığını, tamamlayıcı beslenme sürecini olumsuz etkileyebilecek bazı yanlış uygulamaları olduğunu göstermektedir. Annelerin biberon, emzik, formül ve kaşık mama kullanımının tamamlayıcı beslenmeye geçiş sürecini ise olumsuz etkilediği sonucuna varıldı.

Anahtar Kelimeler:

Tamamlayıcı beslenme, emzirme, bebek, anne

The Knowledge and Practices of Mothers with 7-24 Month-Old Babies on Complementary Feeding: A Hospital-Based Research

Objective: This study aims to determine the knowledge status and practices of mothers with babies aged 7-24 months about complementary feeding. Method: This is a descriptive and cross-sectional study. The study was conducted with 380 mothers who had 7-24 months old babies and were referred to the pediatric outpatient clinics of Karabük University Training and Research Hospital between 15 February and 15 May 2019. A questionnaire form consisting of four parts and containing 35 questions was used as a data collection tool in the study. Results: It was found that 75.8% of the mothers received information about breastfeeding and complementary feeding, where “nurse/midwife” (38%) ranked first among their information sources. 99.5% of the mothers started complementary feeding, where yoghurt (47.9%) ranked first among the foods they preferred for complementary feeding. When the average duration of some complementary feeding practices of mothers was examined; the mean times to start complementary feeding, to give water, to use a fork-spoon and to start solid and rough food were found as 5.48±2.09, 3.95±2.52, 6.27±1.88, and 7.02±1.84 months, respectively. A statistically significant difference was determined between the mothers’ times to start complementary feeding with respect to their education level (p=0.000), use of feeding bottles (p=0.000), use of pacifiers (p=0.001), use of baby food (p=0.000) and use of spoon food (p = 0.005). Conclusion: This study demonstrated that mothers did not have sufficient knowledge about complementary feeding, and adopted some wrong practices that might negatively affect the complementary feeding process. The study concluded that the use of feeding bottles, pacifiers, baby food and spoon formula by mothers for their babies negatively affected the transition to complementary feeding.

Keywords:

Baby, breastfeeding, complementary feeding, mother,

PDF

___

1. Yasmeen T, Kumar S, Sinha S, Hague MA, Singh V, Sinha S. Benefits of breastfeeding for early growth and long term obesity: a summarized review. IJMSDR 2019;3(1):190-4.
2. Gümüştakım RŞ, Aksoy HD, Cebeci SE, Kanuncu S, Çakır L, Yavuz E. 0-2 yaş çocuklarda beslenme alışkanlıklarının değerlendirilmesi: Çok merkezli çalışma. Fam Pract Palliat Care 2017;2(1):1-8. doi: 10.22391/920.308548
3. Alvisi P, Brusa S, Alboresi S, Amarri S, Bottau P, Cavagni C, et al. Recommendations on complemantary feeding for healthy, full-term infants. Ital J Pediatr 2015;41(1):1-9. doi: 10.1186/s13052-015-0143-5
4. Fewtrell M, Bronsky J, Campoy C, Domellöf M, Embleton N, Mis NF, et al. Complementary feeding: a position paper by the European Society for Paediatric Gastroenterology, Hepatology, and Nutrition (ESPGHAN) committee on nutrition. J Pediatr Gastroenterol Nutr 2017;64(1):119-32. doi: 10.1097/MPG.0000000000001454
5. Briaux J, Fortin S, Kameli Y, Agboka Y, Romedenne M, Boko J, et al., Dissimilarities across age groups in the associations between complementary feeding practices and child growth: Evidence from rural Togo. Matern Child Nutr 2019;15(4):e12843. doi: 10.1111/ mcn.12843
6. Nkoka O, Mhone TG, Ntenda PA. Factors associated with complementary feeding practices among children aged 6–23 mo in Malawi: an analysis of the demographic and health survey 2015– 2016. Int Health 2018;10(6): 466-79. doi: 10.1093/inthealth/ihy047
7. Şahin GA, Kaya N, Kondolot M. Annelere verilen eğitimin tamamlayıcı beslenme üzerine etkisi. Bes Diy Derg 2020;48(1):10- 19. doi: 10.33076/2020.BDD.1257
8. Anbari K, Tajabadi Z, Baharvand P, Bazvand M, Khodadadi B. Evaluating infant complementary feeding pattern and some related factors in health care centers of khorramabad, West of Iran, in 2017. Epidemiol Biostat Public Health 2018;15(2):e12831-8. doi: 10.2427/12831
9. Campoy C, Campos D, Cerdo T, Diequez E, Garcia-Santos JA. Complementary feding in developed countries: the 3 Ws (When, What, and Why? Ann Nutr Metab 2018;73 (suppl 1):27-36. doi: 10.1159/000490086
10. Worl Health Organization (WHO).10 Facts on breastfeeding. 2015. Erişim: http://www.who.int/features/factfiles/breastfeeding/facts/ en/index9.html. Son Erişim Tarihi: 17.12.2020
11. World Health Organization (WHO). Global breastfeeding scorecard, 2018 enabling women breastfeed through better policies and programmes. Erişim: https://www.who.int/nutrition/publications/ infantfeeding/global-bf-scorecard-2018.pdf?ua=1. Son Erişim Tarihi: 17.12.2020
12. Türkiye Nüfus Sağlık Araştırması (TNSA). Türkiye nüfus ve sağlık araştırması 2018. Erişim: http://www.hips.hacettepe.edu.tr/ tnsa2018/rapor/TNSA2018_ana_Rapor.pdf Son Erişim Tarihi: 08.01.2021
13. Komninou S, Halford JCG, Harrold JA. Differences in parental feeding styles and practices and toddler eating behaviour across complementary feeding methods: Managing expectations through consideration of effect size. Appetite 2019;137(1):198-206. doi: 10.1016/j.appet.2019.03.001
14. Liotta N, Cresi F, Beghetti I, Roggero P, Menis C, Corvaglia L, et al. Complementary feding in preterm infants: A systematic review. Nutrients 2020;12(6):1843. doi: 10.3390/nu12061843
15. Palombo CNT, Fujimori E, Toriyama ÁTM, Duarte LS. (2018) Training in nutritional counseling: knowledge assessment and applicability in child’s healthcare. Rev Bras Saude Mater Infant 2018;18(1):67- 74. doi: 10.1590/1806-93042018000100003
16. Cangöl E, Sahin NH. Emzirmenin desteklenmesinde bir model: Pender’in Sağlığı Geliştirme Modeline dayalı motivasyonel görüşmeler. Koç Universitesi Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi (HEAD) 2017;14(1):98-103. doi: 10.5222/HEAD.2017.098
17. Öztürk Ö, Sarıkaya P, Özdemir Ş, Çikendin Z, Zünbül N. Anne sütü ve emzirme ile ilgili anneler tarafından bilinen doğrular ve yanlışlar. JCP 2018;16(2):40-54.
18. Theurich MA, Dvanzo R, Busck-Rasmussen M, Diaz-Gomez NM, Brennan C, Kylberg E, et al. Breastfeeding rates and programs in Europe: a survey of 11 National Breastfeeding Committees and representatives. JPGN 2019;68(3):400-407.
19. Centers for Disease Control and Prevention (CDC). Breastfeeding report card United States, 2020. Erişim: https://www.cdc.gov/ breastfeeding/pdf/2020-Breastfeeding-Report-Card-H.pdf. Son Erişim Tarihi: 08.01.2021 20. Yılmaz G. 0-24 aylık bebeklerin beslenme şekillerinin incelenmesi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 2019;8(4):343-52.
21. Şahin BB, Özyurt BC. Manisa’da yarı-kentsel bir bölgede 0-24 ay çocuklarda anne sütü alma durumu ve beslenme alışkanlıkları. Turk J Public Health 2017;15(3):164-75.
22. Kaya Z, Yiğit Ö, Erol M, Gayret ÖB. Altı-yirmi dört ay arası yaş grubunda beslenmeyle ilgili anne ve babaların bilgi ve deneyimlerinin değerlendirilmesi. Med Bull Haseki 2016;54:70-5. doi: 10.4274/haseki.2756
23. Parry KC, Tully KP, Hopper LN, Schildkamp PE, Labbok MH. Evaluation of ready, set, baby: a prenatal breastfeeding education and counseling approach. Birth 2019;46(1):113-120. doi: 10.1111/ birt.12393
24. Iliadou M, Lykeridou K, Prezerakos P, Swift EM, Tziaferi SG. Measuring the effectiveness of a midwife-led education programme in terms of breastfeeding knowledge and selfefficacy, attitudes towards breastfeeding, and perceived barriers of breastfeeding among pregnant women. Mater Sociomed 2018;30(4):250-245. doi: 10.5455/msm.2018.30.240-245
25. Kumru B, Karakoyun M. Assessment of malnutrition and nutritional status of hospitalized and treated children aged between 12 and 60 months. Eur J Ther 2018;24:30-5. doi: 10.5152/EurJTher.2017.143
26. Kolsuz S, Saka G, Gördük MN. Diyarbakır Benusen’de 0-5 yaş çocuklarda malnütrisyon prevalansı ve ilişkili faktörler. Turk J Public Health 2019;17(1):65-78. doi: 10.20518/tjph.386079
27. Altınbaş Z, Güldemir HH, Garipoğlu M. Altı-12 aylık bebeklerin beslenme ve büyüme-gelişme durumlarının değerlendirilmesi. J Child 2020;20(1):13-19. doi: 10.26650/jchild.2020.1.003
28. Dagne AH, Anteneh KT, Badi MB, Adhanu HH, Ahunie MA, Tebeje HD, et al. Appropriate complementary feeding practice and associated factors among mothers having children aged 6–24 months in Debre Tabor Hospital, North West Ethiopia, 2016. BMC Res Notes 2019;12:215. doi: 10.1186/s13104-019-4259-3
29. Aguayo VM. Complementary feeding practices for infants and young children in South Asia. A review of evidence for action post‐2015. Matern Child Nutr 2017;13(S2):e12439. doi: 10.1111/ mcn.12439
30. Maciel BLL, Moraes ML, Soares AM, Cruz IFS, de Andrade MIR, Junior FS, et al. Infant feeding practices and determinant variables for early complementary feeding in the first 8 months of life: results from the Brazilian MAL-ED cohort site. 2018;21(13):2462- 70. doi: 10.1017/S136898001800099X
31. Samady W, Campbell E, Aktas ON, Jiang J, Bozen A, Fierstein JL, et al. Recommendations on complementary food introduction among peadiatric practitioners. JAMA Netw Open 2020;3(8):e2013070. doi: 10.1001/jamanetworkopen.2020.13070
32. Yazıcı B. Tamamlayıcı beslenme. Klinik Tıp Pediatri Dergisi 2018;10(1):7-16.
33. Şatır G, Çelik M, Kemhacıoğlu M. Emzirme döneminde olan annelerin bebek besleme alışkanlıkları ve bunları etkileyen faktörler. SDÜ Tıp Fak Derg 2017;24(3):60-6. doi: 10.17343/ sdutfd.277492
34. Bezerra VM, Magalhães EIS, Pereira IN, Gomes AT, Netto MP, Rocha DS. Prevalence and determinants of the use of pacifiers and feedingbottle: a study in Southwest Bahia. Rev Bras Saude Mater Infant 2019;19(2):311-21. doi: 10.1590/1806-93042019000200004
35. Hoff CE, Movva N, Rosen Vollmar AK, Pérez-Escamilla R. Impact of maternal anxiety on breastfeeding outcomes: a systematic review. Adv Nutr 2019;10(5):816-26. doi: 10.1093/advances/nmy132
36. Uğurlu ES, Çakal MM, Avşar A. Annelerin 0-1 yaş arası bebeklerinde emzik kullanma durumları. ACU Sağlık Bil Derg 2017;1:10-5.