TEVFİK FİKRET ELEŞTİRİLERİ ÜZERİNE BAZI DİKKATLER

Öz Edebiyat tarihimizde birçok sanatkâr, eserinden önce ideolojisiyle tanınır. Namık Kemal’i eserleri vasıtasıyla hayatımıza kattığı “hürriyet” ve “vatan” gibi milli duygularımızı harekete geçiren kavramlarla biliriz, severiz. Mehmet Âkif, “İstiklâl Marşı”yla Türk milletinin gönlünde “istiklâl şâiri” vasfını kazanmıştır. Abdülhâk Hâmid Tarhan adı, şairin onlarca eseri olmasına rağmen “Makber”le özdeşleşmiştir. Bu eser, kimilerine göre Hâmid’i “şâir-i âzâm” yapmaya yeter. Sanatçının ideolojisiyle veya bir eseriyle sevilir hale gelmesi, eserlerinin objektif olarak değerlendirilmesine mani olur. Tevfik Fikret, hayattayken ve ölümünden sonra, yakınında veya uzağında yer alan pek çok ismin olumlu, olumsuz ama çoğunlukla duygusal eleştirisine maruz kalmış şairlerimizdendir. Kendisini idealist bir şair olarak adlandırıp, Türk şiirinin en büyük şairi olduğunu söyleyenler de “mefkûreci” olduğu için şairliğini hafife alanlar da şairin sanatkârlığından çok insani, duygusal yönüne vurgu yaparlar. Bu yazıda, öncelikle Tevfik Fikret’in mizacıyla, sonrasında sanatıyla ilgili değerlendirmelere/eleştirilere yer verilecektir.

Anahtar Kelimeler:

Tevfik Fikret, Servet-i Fünun, Şiir, Eleştiri, Türk Edebiyatı

PDF

___

Aksaray Valiliği, (2011). Osmanlı Belgelerinde Aksaray Vilayeti (Birinci Baskı), Aksaray Valiliği Kültür Yayınları-3, AraĢtırma-Ġnceleme-1. Ankara.
ArıbaĢ, K., (2008). Aksaray Kentinin Mekânsal DeğiĢim ve DönüĢüm Süreçleri. TÜCAUM V. Coğrafya Sempozyumu (16-17 Ekim 2008, Ankara) Bildiriler Kitabı: 251-261.
Arınç, K., Bebek, A. ve Sarı, S., (2019). Cumhuriyet Dönemi SanayileĢme Sürecinin Sivas Kenti‘nin GeliĢmesi Üzerindeki Etkisi. UCEK 2019 II. Uluslararası Coğrafya Eğitimi Kongresi (3-5 Ekim 2019, EskiĢehir) Bildiri Özetleri Kitabı: 378.
Aytekin, H., (2018). Aksaray Kenti Coğrafi Konumunun Ġktisadi GeliĢmeye Etkisi Üzerine Tarihsel Bir Değerlendirme. Aksaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (Ased), 2(2): 71-88.
Bahçalı, S. ve Kahraman, S.Ö., (2019). Bursa‘nın Ġç Göç Hatlarının Anom Analizi ile Ġncelenemesi. UCEK 2019 II. Uluslararası Coğrafya Eğitimi Kongresi (3-5 Ekim 2019, EskiĢehir) Bildiri Özetleri Kitabı: 367.
BaĢkan, Y., (2013). Fatih Sultan Mehmed Döneminde Karaman Bölgesinden Ġstanbul‘a Nakledilen Nüfus. Tarih Dergisi, 55: 107-134.
Bayartan, M., (2008). ġehir Fonksiyonları Açısından Kütahya Çiniciliği. Ġstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Coğrafya Bölümü Coğrafya Dergisi,17: 37-45.
CoĢkun, R., (2004). ―Rekabetci Sakarya: Sakarya‘nın Rekabet Gücü‘nün Belirlenmesi ve GeliĢtirilmesi Projesi‖, Sakarya Üniversitesi, Adapazarı, Aktaran: A. Husref Eroğlu, (2007), ―ġehirlerin MarkalaĢması‖, Yerel Siyaset Dergisi, 23: 65-66.
Doğanay, S. ve Eskin, B., (2018). Aksaray Ġli Kentsel DönüĢüm Uygulamaları. Aksaray Üniversitesi Ġktisadi ve Ġdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10(4):45-54.
Ertuğrul, A., (2015). Kadı Ahmed‘in El-Veledü‘Ģ-ġefik Ve‘l-Hâfidü‘lHalîk‘i (Ġnceleme – Tercüme), 1. Türk Tarih Kurumu Yayınları. Ankara.
Gül, M.F., (2013). Aksaray ġehrinin Ġktisadî Tarihi Hakkında Bir Deneme. Çanakkale AraĢtırmaları Türk Yıllığı,11(14):131-158.
Gülçur, S., (1999). Aksaray, Niğde ve NevĢehir Ġlleri 1994 Yüzey AraĢtırmaları. Anadolu AraĢtırmaları, 15;105-136.
Gülçur, S., (1994). Aksaray, Niğde ve NevĢehir Ġlleri 1993 Yüzey AraĢtırması. XII. AraĢtırma Sonuçları Toplantısı (30 Mayıs- 3 Haziran 1994 Ankara), T.C. Kültür Bakanlığı Anıtlar ve Müzeler Genel Müdürlüğü Yayın No: 1735: 191-199. Ankara.
IĢık, S., (2005). Türkiye‘de KentleĢme Hareketleri ve KentleĢme Modelleri. Ege Coğrafya Dergisi, 14: 57-71.
Ġbn Battuta.,2005. Ġbn Battuta Seyahatnamesi. (A. S. Aykut, Çev.) Ġstanbul. KamıĢ, Y., (2017). Erken Tunç Çağı'nda Acemhöyük ve Konya Ovası.
Özkan, S., Hüryılmaz, H., Türker, A. (Editör), Samsat‘tan Acemhöyük‘e Eski Uygarlıkların Ġzinde Aliye Öztan‘a Armağan, Ege Üniversitesi Yayınları: 187-202. Ġzmir.
Kartal, S.K., (1978). KentleĢme ve Ġnsan. TODAĠE Yayınları, No:175. Ankara.
KeleĢ, R., (1997). KentleĢme Politikası. Ġmge Kitabevi Yayınları, Ankara.
KeleĢ, R., (1998). Kent bilim Terimleri Sözlüğü. Ġmge Yayınları. Ankara.
KeleĢ, R., (2010). Türkiye‘de KentleĢme Kime Ne Kazandırıyor?. Ġdealkent,1: 28-31.
Oral, M.Z., (2014). Aksaray'ın Tarihi Önemi ve Vakıfları. Mütefekkir, Aksaray Üniversitesi Ġslami Bilimler Fakültesi Dergisi,1(2);221-248.
Ortaylı, Ġ., (2012). Turkiye TeĢkilat ve Ġdare Tarihi (4. Baskı). Ankara: Cedit NeĢriyat.
ÖzdeĢ, M., (2019). GeçmiĢten Günümüze Tekirdağ ġehirsel Alanının Tarihsel GeliĢim. UCEK 2019 II. Uluslararası Coğrafya Eğitimi Kongresi (3-5 Ekim 2019, EskiĢehir) Bildiri Özetleri Kitabı: 353.
Özoğuz, K., (1986). ―Türkiye‘de Kent Nüfusunun Sosyal GeliĢimi‖. Hızlı KentleĢmenin Yarattığı Ekonomik ve Sosyal Sorunlar. Siyasal ve Sosyal AraĢtırmalar Vakfı. Ġstanbul.
Öztürk, T., (2002). ―Osmanlılarda Narh Sistemi‖, Türkler, X: 861. Ankara.
Peker, M., (1999). ―Türkiye‘de Ġç Göçün DeğiĢen Yapısı‖. 75. Yılda Köylerden ġehirlere. Tarih Vakfı Yayınları: 295-304. Ġstanbul.
Sencer, Y., (1979). Türkiye‘de KentleĢme. Kültür Bakanlığı Yayınları. Ankara.
ġahin, Ġ., (1989). Aksaray. Türkiye Diyanet Vakfi Ġslam Ansiklopedisi, II: 291-292. Ankara.
ġahin, Y., Yemen, A., (2017). Ġbn-Ġ Battuta ve Evliya Celebi Seyahatnamelerinden Hareketle Bir Marka Kent Olarak Aksaray. II. Uluslararası Aksaray Sempozyumu (26-28 Ekim 2017 Aksaray) Tam Metin Kitabı:762-774.
TaĢ, B., (2016). Türkiye‘nin Kırsal YerleĢmeleri. Yeditepe Yayınları. Ġstanbul.
Tekeli, Ġ., (1998). Türkiye‘de Cumhuriyet Döneminde Kentsel GeliĢme ve Kent Planlaması. Sey,Y., (editör) 75. Yılında DeğiĢen Kent ve Mimarlık. Tarih Vakfı Yayınları: 1-24. Ġstanbul.
Turan, O., (1964). Selçuk Kervansarayları. Belleten, 10(39): 471-496.
Uzun, F.V. ve AltaĢ, A., (2018). Aksaray Üniversitesi Öğrencilerinin Aksaray Kent Merkezindeki Yeme-Ġçme Mekanları Algısı. Coğrafi Bilimler Dergisi, 16(1): 121-134.
Weber, M., (2000). ġehir: Modern Kentin OluĢumu, Çev. Musa Ceylan, BakıĢ, Pp. 170. Ġstanbul.
Yener, S., (1974). The Population of Turkey. Hacattepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü. Ankara.
Yılmaz, E. ve Çitçi, S., (2011). Kentlerin Ortaya ÇıkıĢı ve Sosyal-Politik Açıdan Türkiye‘de KentleĢme Dönemleri. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 10 (35): 252-267