Bülent AKYÜZ, Mustafa KESEN, Abdullah OĞRAK

Örgütsel Güven ve Akademik Özyeterlik Algısının Genel Sinizm ve Etik Dışı Davranışlara Etkisi

Bu çalışmanın amacı üniversite öğrencilerinin örgütsel güven ve akademik özyeterlik algılarının öğrencilerin genel sinizm ve etik dışı davranış eğilimlerini nasıl etkilediğini belirlemektir. Bu amaçla Adnan Menderes Üniversitesi ile Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi’nde öğrenim gören toplamda 491 kişilik bir örneklem üzerinde anket uygulanmasıyla veriler toplanmıştır. Tesadüfi örnekleme yönteminin kullanıldığı çalışmada veriler beşli Likert skalasıyla sunulan ölçekler aracılığıyla elde edilmiştir. Örgütsel güven değişkeni üniversite yönetimine güven ve okul arkadaşlarına güven olmak üzere iki alt boyutta değerlendirilirken, akademik özyeterlik algısı, genel sinizm ve etik dışı davranışlar değişkenleri tek boyutta değerlendirilmiştir. Elde edilen veriler faktör analizi, güvenirlik analizi, korelasyon analizi ve regresyon analizleri vasıtasıyla analiz edilmiştir.Araştırma bulgularına göre akademik özyeterlik algısı ile yönetime güven genel sinizmi olumlu yönde anlamlı bir şekilde etkilerken, arkadaşlara güven genel sinizmi olumsuz yönde anlamlı bir şekilde etkilemektedir. Bunların yanında, akademik özyeterlik algısı etik dışı davranışları negatif yönde anlamlı bir şekilde etkilerken, örgütsel güven ile etik dışı davranışlar ve genel sinizm arasında anlamlı bir ilişkiye rastlanmamıştır. Ayrıca, akademik özyeterlik algısının örgütsel güven-genel sinizm ve örgütsel güven-etik dışı davranışlar arasındaki ilişkide aracılık rolünün bulunmadığı tespit edilmiştir.

The Effect of Organizational Trust and Academic Self-Efficacy Perception on Overall Cynicism and Unethical Behaviors

The aim of this study is to find out in what ways the organizational trust and academic self-efficacy perceptions of university students affect overall cynicism and unethical behavior tendencies. For this purpose, the data was gathered by a survey applied on a sample from 491 students studying at Adnan Menderes University and Çanakkale Onsekiz Mart University. By using random sampling method, the data was obtained through the scales presented with five point Likert scale. While organizational trust variable was assessed by two sub-dimensions as trust to the university administration and trust to friends; the variables of academic self-efficacy perception, overall cynicism and unethical behaviors were evaluated in one dimension. The data obtained was analyzed by factor analysis, reliability analysis, correlation analysis and regression analysis. Research findings show that whilst academic self-efficacy perception and trust to administration affect the overall cynicism significantly in a positive way; trust to friends affects the overall cynicism significantly in a negative way. Besides, while academic self-efficacy perception affects the unethical behaviors significantly in a negative way; no significant relation was found between organizational trust and unethical behaviors and overall cynicism. Furthermore, no mediator role of academic self-efficacy was determined in the relationships between organizational trust-overall cynicism and organizational trust-unethical behaviors.

Keywords:

Organizational Trust, Academic Self-Efficacy Cynicism, Unethical Behaviors, Higher Education,

PDF

___

Akbaş, O. (2012). Lise Öğrencilerinin İnsanların Çoğunluğuna Güvenmeme Nedenleri: Değerler Eğitimi Bağlamında Bir İnceleme. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(2): 591-608.
Altınkurt, Y., Yılmaz, K. (2011).Öğretmen Adaylarının Öğretmenlerin Mesleki Etik Dışı Davranışlar İle İlgili Görüşleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(22): 113-128.
Andersson, L. M.,Bateman, T. S. (1997). Cynicism in The Workplace: Some Causesand Effects. Journal of OrganizationaI Behavior, 18: 449-469.
Arslan, E. T. (2012). Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi akademik personelinin genel ve örgütsel sinizm düzeyi. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 13(1): 12-27.
Aslan, Ş.,Akarçay, D. (2013). Psikolojik Şiddetin Genel ve Örgütsel Sinizme Etkileri. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 41: 25-44.
Asunakutlu, T. (2002). Örgütsel Güvenin Oluşturulmasına İlişkin Unsurlar ve Bir Değerlendirme. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9: 1-13.
Aydıner, B. B. (2011). Üniversite Öğrencilerinin Yaşam Amaçlarının Alt Boyutlarının Genel Öz-Yeterlik, Yaşam Doyumu ve Çeşitli Değişkenlere Göre İncelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Azar, A. (2010). Ortaöğretim Fen Bilimleri ve Matematik Öğretmeni Adaylarının Öz Yeterlilik İnançları. ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 6(12): 235–252.
Baron, R.M., Kenny, D.A. (1986). The Moderator‐Mediator Variable Distinction in Social Psychological Research: Conceptual, Strategic, and Statistical Considerations. Journal of Personality and Social Psychology, 51(6) : 1173‐1182.
Bandura, A. (1997). Self-efficacy: Toward a unifyingtheory of behavioural change. Psychological Review, 84(2): 191–215.
Baş, T. (2006). Anket, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Bozanoğlu, B. (2014). Üniversite Öğrencilerinin Öğretim Elemanları Tarafından Görüşleri.Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. İstenmeyen Davranışlara İlişkin
Brandes, P., Castro, S.L., James, M.S.L., Martinez, A.D., Matherly, T.A., Ferris, G.R., Hochwarter, W.A. (2008 ). The interactive effects of job insecurity and organizational cynicism on work effort following a lay off. Journal of Leadership & Organizational Studies, 14(3): 233-247.
Borkowski, S. C., Ugras, Y. J. (2004). The ethical attitudes of students as a function of age, sex and experience. Journal of Business Ethics, 11(12): 961–979.
Büte, M. (2011). Algılanan Örgüt İkliminin Etik Dışı Davranışlar Üzerindeki Etkilerinin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma. Atatürk Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Dergisi, 25(2): 103-122.
Çelik, F. (2015). Örgütsel Güvenin İş Tatmini ve Örgütsel Bağlılıkla İlişkisi: Resmi-Özel Öğretim Kurumlarında Bir Araştırma. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Gelişim Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Dean, J. W.,Brandes, P., Dharwadkar, R. (1998). Organizational Cynicism. Academy of Management Review, 23(2): 341-352.
Den Hartog, D. (2003). Trusting Others in Organizations: Leaders, Management, and Co-workers. in B. Nooteboom and F. Six (Eds.), The Trust Process in Organizations: Empirical Studies of the Determinants and the Process of Trust Development, Edward Elgar Publishing, Inc.:125-144.
Durdukoca, Ş. F. (2010). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Akademik Özyeterlik Algılarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Dergisi, 10(1): 69-77.
Eggen, P.,Kauchak, D. (1999). Educational Psychology, Fourth Ed. New Jersey: Printice-Hall, Inc.
Erdem, F.,Ömüriş, E., Öz, Ö., Boz, H., Özmen, M., Kubat, U. (2014). Öğretim elemanlarının etik sorumlulukları üzerine üniversite öğrencilerinin algılamaları. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 2(1): 39-63.
Gül, H. (2006). Etik Dışı Davranışlar Ve Ussallaştırılması: Devlet Hastanelerinde Bir Uygulama. Selçuk Üniversitesi Karaman İ.İ.B.F. Dergisi, 10: 65-79.
Hoy, W. K., Tschannen-Moran, M. (2007). The Conceptualization and Measurement of Faculty Trust in Schools. Essential Ideas for the Reform of American Schools, 87-114.
Huff, L., Kelley, L. (2003). Levels Of Organizational Trust In Individualist Versus Collectivist Societies: A Seven Nation Study.Organization Science, 14(1): 81-90.
Jones, T. M.,Gautschi, F. H. (1988). Will the ethics of business change? A survey of future executives. Journal of Business Ethics, 7(4): 231- 248.
Karadağ, E., Kılıçoğlu, G., Yılmaz, D. (2014). Organizational Cynicism, School Culture, and Academic Achievement: The Study of Structural Equation Modeling. Educational Sciences: Theory & Practice, 14(1): 102-113.
Karcıoğlu, M. S.,Naktiyok, A. (2015). Örgütsel Ortamda Algılanan Güven Düzeyinin Sinizm Üzerindeki Rolü: Atatürk Üniversitesi İdari Personeli Üzerinde Bir Araştırma. AKÜ İİBF Dergisi, 17(1): 19-34.
Kidder, D. L. (2005). "Is it ‘who I am’, ‘what I can get away with’, or ‘what you’ve done to me’? A Multi-theory Examination of Employee Misconduct".Journal of Business Ethics, 57: 389–398.
Linnenbrink, E. A., Pintrich, P. R. (2003). The Role of Self- Efficacy Beliefs in Student Engagement and Learning. Reading and Writing Quarterly, 19 (2): 119-137.
Locke, E.A. Latham, G.P. (1990).A Theory of Goal Settig and Task Performance, Englewood, NJ: Prentice-Hall.
Lukacs, E.,Negoescu, G., David, S. (2009). Employees Misbehaviour: Formes, Causes And What Management Should Do To Handle With. Economics and Applied Informatics, 15(2): 315-322.
Mayer, R.C.,Davis, J.H., Schooonman, F.D. (1995). An Integrative Model of Organizational Trust. Academy of Management Review, 20: 709- 734.
Morgan,R. M.,Hunt, S. D. (1994). The Commitment Trust Theory of Relationship Marketing. Journal of Marketing, 58(3): 20-39.
Özler, D.E., Atalay, C.G., Şahin, M.D. (2010). Örgütlerde Sinizm Güvensizlikle mi Bulaşır?. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 2(2): 47-57.
Özsüer, S., İnal, G., Uyanık, Ö., Ergün, M. (2011). Afyon Kocatepe Üniversitesinde Öğrenim Gören Öğrencilerin Akademik Özyeterlik İnanç Düzeylerinin İncelenmesi. AKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 13(2): 113-125.
Pajares, F. (2002). Overview of Social Cognitive Theory and of Self- Efficacy. http://www.emory.edu/EDUCATION/ mfp/eff.html. January 11, 2004, from
Pelit, E., Güçer, E. (2006). Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Mesleği İle İlgili Etik Olmayan Davranışlara ve Öğretmenleri Etik Dışı Davranışlara Yönelten Faktörlere İlişkin Algılamaları. Gazi Üniversitesi Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, 2: 95-119.
Reina, D.S.,Reina,M.L. (2010). Rebuilding Trust in the Workplace: Seven Steps to Renew Confidence, Commitment, and Energy. Berrett- Koehler Publishers, 1-192.
Reina, D.S.,Reina, M.L. (2015). Trustand Betrayal in the Workplace: Building Effective Relationships in your Organization, Berrett- Koehler Publishers, Third edition, 1-224.
Rençber, B. A. (2012). Üniversite Öğrencilerinin Akademik Başarılarını Etkileyen Faktörler. Çankırı Karatekin Üniversitesi SBE Dergisi, 3(1): 191-198
Rumsey, D. J. (2011). Statistics for dummies. John Wiley & Sons.
Scott, K. A., Zweig, D.(2008). Dispositional Predictors of Organizational Cynicism. ASAC,95-113.
Starnes, B. J., Truhon, S. A., Vickie, M. (2010). A Primer on Organizational Trust. ASQ Human Development and Leadership Division, 1-16.
Tonus, H. Z.,Oruç, İ. (2012). İnsan Kaynakları Yönetiminde Etik Dışı Davranışlar ve Yönetimi: Bir İşletmenin Personel Yönetmeliği İçerik Analizi. İş Ahlakı Dergisi, 5(10): 149-181.
Trevino, L. K., Nelson, K. A. (2007). Managing Business Ethics. John Wiley and Sons.
Ünal, A. (2011). Örgütsel Güvenin Duygusal Emeğe Etkisi: İstanbul’da Yerleşik Dört ve Beş Yıldızlı Otel İşletmeleri Üzerine Bir Uygulama. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Wrightsman, L.S. (1992). Assumptions About Human Nature.Newbury Park, CA: Sage Publications.
Yağmur, A. (2013). Etik Liderliğin ve Etik İklimin Etik Dışı Davranışlara Etkisi: Ampirik Bir Çalışma, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü Sosyal Bilimleri Enstitüsü.
Yar, A.M. (2013). Relationship Between Organizational Cynicism And Ethical Leadership Behaviour: A Study at Higher Education: 2nd Cyprus International Conference on Educational Research, Procedia – Social and Behavioral Sciences 89: 476-483.
Yılmaz, M., Gürçay, D., Ekici, G. (2007). Akademik Özyeterlik Ölçeğinin Türkçe’ye Uyarlanması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33: 253-259.
Zuffo, R. G., Maiolo, M. E., Cortini, M. (2013). Student Cynicism: An Initial Italian Validation of C.A.T.C.S. (Cynical Attitudes Toward College Scale)”, Procedia – Social and Behavioral Sciences, 84: 283-287.