FİRMA ÇEVRESİNDE BELİRSİZLİK VE STRATEJİK ESNEKLİK

Öz Çevresel belirsizlik ile stratejik esneklik arasındaki ilişkinin ve sonuçlarının firma üzerindeki etkilerinin araştırıldığı bu çalışmada küçük elektrikli ev aletleri sektöründe faaliyet gösteren İstanbul merkezli dört firma üzerinde genel müdür, üretim, pazarlama ve insan kaynakları departmanlarını kapsayan iç içe geçmiş çoklu durum çalışması yapılmıştır. Veriler yarı yapılandırılmış görüşme yöntemi ile elde edilmiştir. Verilerin analizinde betimsel analiz yöntemi kullanılmıştır. Bu çerçevede firma yöneticilerinin çevresel belirsizlik algıları ve belirsizliğe yanıt olarak firmaların sergiledikleri stratejik esneklik düzeyi, üretim, pazarlama ve insan kaynakları departmanları dâhilinde, süreç, kaynaklar ve stratejik seçenekler unsurları açısından incelenmiştir. Araştırma sonucunda küçük elektrikli ev aletleri sektöründe çevresel belirsizlik algısının yüksek olduğu belirlenmiştir. Bulgular, makro çevreye ilişkin belirsizlik algısının mikro çevreye ilişkin belirsizlik algısına kıyasla daha yüksek olduğuna işaret etmektedir. Makro çevrede ekonomik, politik, teknolojik ve sosyokültürel çevre unsurlarına ilişkin belirsizlik algısı daha yüksekken, mikro çevrede tedarikçiler, aracılar, rakipler, ikame ürünler ve tüketicilere ilişkin belirsizlik algısının daha yüksek olduğu görülmektedir. Sonuç olarak, araştırmanın yapıldığı firmaların algıladıkları çevresel belirsizliğe değişken düzeylerde stratejik esneklikle yanıt verdikleri belirlenmiştir. Ayrıca firmaların mevcut strateji ve kaynaklarının da bir sonucu olarak üretim, pazarlama ve insan kaynakları departmanlarında farklı düzeylerde süreç ve kaynak esnekliğine ve stratejik seçeneklere sahip oldukları görülmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Çevresel belirsizlik

PDF

___

Bhattacharya, M., Gibson D. E., Doty, D. H. (2005). The Effects of Flexibility in Employee Skills, Employee Behaviors, and Human Resources Practices on Firm Performance. Journal of Management. 31 (4). 622–640.
Budak, G. (1999). İşletmeleri Başarıya Ulaştıran yol: Örgüt Yapısı, Birey İş Doyumu, Uyum. İzmir. İzmir Ticaret Odası. Sayı. 61.
Cannon, A. R., and John. C. H. (2004). Competitive Strategy and Plant-Level Flexibility. International Journal of Production Research. 42 (10). 1987–2007.
Combe, I. A., and Greenley, G. E. (2004). Capabilities for Strategic Flexibility: A Cognitive Content Framework. European Journal of Marketing. 38, (11–12). 1456–1480.
Cruz, C. O. and Marquez, R. C. (2013). Flexible Contracts to Cope with Uncertainty in Public-Private Partnerships. International Journal of Project Management. Cilt. 31. 473–483.
Daft, R. (1995). Organization Theory and Design, New York. (5. Baskı). West Publishing Company.
Daft, R. L., Murphy, J., Willmott, H. (2010). Organization Theory and Design. Singapore. South-Western.
Dreyer, B. and Gronhaug, K. (2004). Uncertainty, Flexibility, and Sustained Competitive Advantage. Journal of Business Research. Cilt. 57. 484–494.
Duncan, R. B. (1972). Characteristics of Organizational Environments and Perceived Environmental Uncertainty. Administrative Science Quarterly, 313–27.
Freel, M. S. (2005). Perceived Environmental Uncertainty and Innovation in Small Firms. Small Business Economics, Cilt. 25. 49–64.
Gerloff. E. A., Muir. N. K., Bodensteiner. W. D. (1991). Three Components Perceived Environmental Uncertainty: An Exploratory Analysis of the Effects of Aggregation. Journal of Management, Cilt. 17. Sayı. 4. 749–768.
Johnson, J. L., Lee, R. P. W., Saini, A. and Grahmann, B. (2003). Market-Focused Strategic Flexibility: Conceptual Advances and An Integrative Model. Journal of the Academy of Marketing Science. 31 (1). 74–89.
Kazozcu, S. B. (2011). Role of Strategic Flexibility in the Choice of Turnaround Strategies: A Resource-Based Approach. 7th International Strategic Management Conference. Procedia Social and Behavioral Sciences, Cilt. 24. 444–459.
Milliken, F. J. (1987). Three Types of Perceived Uncertainty About the Environment: State, Effect, and Response Uncertainty. Academy of Management Review. 12. (1). 133–143.
Robbins, S. P. (1990). Organization Theory: Structure, Design, and Applications. New Jersey. Prentice-Hall. Sanchez, R. (1997). Preparing For An Uncertain Future: Managing Organizations For Strategic Flexibility. International Studies Of Management and Organization. 27 (2). 71–94.
Sargut, S., Özen, Ş. (2007). Örgüt Kuramları. Ankara. İmge Kitabevi.
Thompson, A., Gamble, J. and Strickland, A. J., (2004). Strategy: Winning in the Marketplace. New York. McGraw-Hill.
Thompson, J. D. (1976). Örgütler Çalışırken. New York. McGraw Hill. Çeviren: (Ural Sözen ve Tengiz Üçok) (1967 baskısından çeviri). Ankara. Kalite Matbaası.