Emeklilik Sürecine İlişkin Görüşler: Seneca’nın Eserleri Üzerine Bir İnceleme / Views on the Retirement Process: A Study on Seneca's Works

Amaç: Bu makalede, Senaca’nın eserlerindeki anlatımlarında belirgin bir tema teşkil eden emeklilik sürecine ilişkin anlatımların, günümüz çalışma yaşamı ve emeklilik süreçleri bakımından ele alınabilecek yönlerinin ortaya konulması amaçlanmıştır. Yöntem: Nitel araştırma yöntemi bağlamında yürütülen makale, doküman incelemesine uygun olarak desenlenmiştir. Bulgular: Makalede, Senaca’nın, günümüz literatüründe yürütülen tartışmalar bakımından öncü nitelik taşıyan ne tür görüşler öne sürdüğünü açıklığa kavuşturmaya yönelik incelemeler yürütülmüştür. Bu sayede, Seneca’nın eserlerindeki anlatımlar, emeklilik literatürü kapsamında değerlendirilebilecek özgün izahlara dönüştürülmüştür. Sonuç: Bu makalede, Stoa felsefesinin önde gelen düşünürlerinden Lucius Annaeus Senaca’nın (M.Ö. 4 - M.S. 65) eserleri incelenmiştir. Roma döneminde yaşamış olmasına rağmen Senaca, çalışma yaşamına ve onun doğal bir uzantısı olan emeklilik sürecine ilişkin öncü görüşler öne sürmüştür. Senaca’nın görüşleri, günümüz bakış açısıyla kıyaslandığında doğal olarak birtakım farklılıklar göstermektedir. Buna karşın, etik ve evrensel değerler kapsamında değerlendirildiğinde, günümüz emeklilik anlayışı açısından da değer ifade eden özgün bakış açıları ortaya koyduğu görülebilmektedir. Dolayısıyla Senaca’nın kaleme almış olduğu çok sayıdaki birincil kaynak eser, özgün içeriği sayesinde birçok yönden yapılabilecek değerlendirmelere olanak tanımaktadır. Özgünlük: Makalede, Senaca’nın, günümüz literatüründe yürütülen tartışmalar bakımından öncü nitelik taşıyan ne tür görüşler öne sürdüğünü açıklığa kavuşturmaya yönelik incelemeler yürütülmüştür. Bu sayede, Seneca’nın eserlerindeki anlatımlar, emeklilik literatürü kapsamında değerlendirilebilecek özgün izahlara dönüştürülmüştür.

Anahtar Kelimeler:

Seneca, Emeklilik, Çalışma Yaşamı, Stoa Ahlakı, Dingincilik.

Views on the Retirement Process: A Study on Seneca's Works

Purpose: In this article, it is aimed to reveal the aspects of the retirement process, which is a prominent theme in Senaca's narratives that can be considered in terms of today's working life and retirement processes. Method: The article, which was conducted in the context of the qualitative research method, was designed in accordance with the document review. Findings: In the article, analyzes were carried out to clarify what kind of views Senaca put forward in terms of debates in today's literature. In this way, the narratives in Seneca's works have been transformed into original explanations that can be evaluated within the scope of retirement literature. Implications: In this article, the works of Lucius Annaeus Senaca (4 BC - 65 AD), one of the leading thinkers of Stoic philosophy, were examined. Although he lived in the Roman period, Senaca put forward pioneering views on working life and the retirement process, which is a natural extension of it. Senaca's views naturally show some differences when compared to today's point of view. On the other hand, when evaluated within the scope of ethical and universal values, it can be seen that it reveals unique perspectives that are also valuable in terms of today's retirement understanding. Therefore, many primary source works written by Senaca allow evaluations that can be made in many ways, thanks to their original content. Originality: In the article, analyzes were carried out to clarify what kind of views Senaca put forward in terms of debates in today's literature. In this way, the narratives in Seneca's works have been transformed into original explanations that can be evaluated within the scope of retirement literature.

Keywords:

Seneca, retirement, working life, Stoic ethics, Quietism,

PDF

___

Acar, İ. A. ve Kitapcı, İ. (2008). Sosyal Güvenliğin Demografik Boyutu: Türkiye’deki Emeklilik Sistemindeki Değişim. Maliye Dergisi, S: 154, 77-98.

Alper Y., Değer, Ç. ve Sayan S. (2012). 2050’ye Doğru Nüfus Bilim Yönetim; Sosyal Güvenlik (Emeklilik) Sistemine Bakış. İstanbul: TÜSİAD Yayınları.

Apak, S. ve Taşçıyan, K. H. (2010). Türkiye’de Bireysel Emeklilik Sisteminin Gelişimi. Ekonomi Bilimleri Dergisi 2(2): 121- 129.

Bilen, O. (2016). Çağdaş Yorumbilim Kuramları Felsefi ve Eleştirel Hermeneutik, Ankara: Doğu Batı Yayınları.

Cicero. (2021). Yükümlülükler Üzerine, Çev. C. Cengiz Çevik, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.

Çevik, C. C. (2018). “Giriş”, Seneca, L. A. S. Doğa Araştırmaları, Çev. C. Cengiz Çevik, İstanbul: Jaguar Kitap içinde, ss. 9-19.

Daudet, A. (1998). Pazartesi Öyküleri I, Çev. Sabri Esat Siyavuşgil, Çağdaş Matbaacılık Yayıncılık.

Demiriş, B. (2015). “Giriş”, Seneca, L. A. S. Hoşgörü Üzerine Ruh Dinginliği Üzerine, Çev. Bedia Demiriş, Ankara: Doğu Batı Yayınları içinde, ss. 11-25.

Dürüşken, Ç. (2007). “Seneca ve De Providentia Üzerine Kısa Notlar”, Seneca, L. A. S. Tanrısal Öngörü, Çev. Çiğdem Dürüşken, İstanbul: Kabalcı Yayınevi içinde, ss. 9-24.

Epiküros. (2019). Özdeyişler Mektuplar ve Aforizmalar. Çev. Genim Renas, İstanbul: Arya Yayıncılık.

Guillaume, A. D. (2011). Dünya Nasıl Yönetilir?, Çev. Cem Demirkan, İstanbul: Resif Yayıncılık.

İlbay, A. B., Yiğit, Y. ve Özişli, Ö. (2016). Emeklilerin yaşam doyumu ve rehberlik ihtiyacı ilişkisi- Sakarya örneği. İş’te Davranış Dergisi, 1(1), 36-47.

Karakoç, Y. (2019). Emeklilerin Yaşam Doyumu, Benlik Saygısı ve Sosyal İstenirlik Düzeylerinin İncelenmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Yakın Doğu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Lefkoşa.

Küskü, Ö. (Haz.) (2020). Gladyatör Kararını Arenada Verir 2000 Yıllık Bilgelik Rehberi, 14. Baskı, İstanbul: Destek Yayınları.

Loukianos. (2021). Şölen-Satılık Filozoflar-Astroloji, Çev. Emre Poyraz, İstanbul: Pinhan Yayıncılık.

Mill, J. S. (2020). Sosyalizm, Çev. Şeyma Göktepe, İstanbul: Karbon Kitap.

Morris, W. (2016). Faydalı İşler Faydasız Uğraşlar, Çev. Murat Can Mutlu, İstanbul: 1984 Yayınevi.

Nelson, J. A. (2018). Hayatımızdaki Ekonomi, Çev. Didem Kizen, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.

Nietzsche, F. (2020). Putların Alacakaranlığı, Çev. Mustafa Tüzel, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.

Onur, B. (1995). Gelişim Psikolojisi, Yetişkinlik, Yaşlılık, Ölüm, Ankara: İmge Kitabevi.

Özcangiller, Ö.B. (2009). Senece’nın De Ira Adlı Eserinde Öfke ve Akıl. (Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.

Özgen, M. (2016). “Önsöz”, Seneca, L. A. S. Törel Mektuplar, Çev. Münevver Özgen, Bursa: Biblos Kitabevi içinde, ss. 6-10.

Petrarca, F. (2019). Dünyanın Anlamsızlığı Üzerine, Çev. Timur Guda, Ankara: Doğu Batı Yayınları.

Salman, S. (2004). Öğretmenlerin Emeklilik Dönemine Uyumları ve Yaşam Tatminleri. (Yayınlanmış Doktora Tezi), Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.

Selen, E. (2014). Seneca’nın Hercules Furens Adlı Eseri. (Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi), Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.

Seneca, L. A. S. (1947). Seçma Epigramlar ve İmparator Cladius’un Kabaklaşması, Çev. Samim Sinanoğlu, Ankara: Milli Eğitim Basımevi.

Seneca, L. A. S. (2007). Tanrısal Öngörü, Çev. Çiğdem Dürüşken, İstanbul: Kabalcı Yayınevi.

Seneca, L. A. S. (2015). Hoşgörü Üzerine Ruh Dinginliği Üzerine, Çev. Bedia Demiriş, Ankara: Doğu Batı Yayınları.

Seneca, L. A. S. (2016a). Teselliler, Çev. Kenan Sarıalioğlu, İstanbul: Islık Yayınları.

Seneca, L. A. S. (2016b). Törel Mektuplar, Çev. Münevver Özgen, Bursa: Biblos Kitap.

Seneca, L. A. S. (2017). Bilgeliğin Sarsılmazlığı Üzerine İnziva üzerine, Çev. C. Cengiz Çevik, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.

Seneca, L. A. S. (2018a). Troialı Kadınlar, Çev. Çiğdem Dürüşken, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.

Seneca, L. A. S. (2018b). Doğa Araştırmaları, Çev. C. Cengiz Çevik, İstanbul: Jaguar Kitap.

Seneca, L. A. S. (2018c). Ahlak Mektupları, Çev. Türkân Uzel, İstanbul: Jaguar Kitap.

Seneca, L. A. S. (2018d). Mutlu Yaşam Üzerine Yaşamın Kısalığı Üzerine, Çev. C. Cengiz Çevik, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.

Seneca, L. A. S. (2019a). İşsizliğe Övgü, Çev. Berna Günen, İstanbul: Kırmızı Kedi Yayınevi.

Seneca, L. A. S. (2019b). Medea, Çev. Çiğdem Dürüşken, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.

Senaca, L. A. S. (2019c). Phaedra, Çev. Çiğdem Dürüşken, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.

Seneca, L. A. S. (2020). Öfke Üzerine, Çev. Cemal Bilge Özşar, Bursa: Biblos Kitabevi.

Taylor, A. E. (2020). Epikuros Madde, Haz ve İnsan, Çev. Ceyda Üstünel, Ankara: Fol Kitap.

Thilly, F. (2016). Felsefeye Yolculuk, Çev. İbrahim Şener, İstanbul: Karbon Kitaplar.

Uzel, T. (2018). “Önsöz”, Seneca, L. A. S., Ahlak Mektupları, Çev. Türkân Uzel, İstanbul: Jaguar Kitap içinde, ss. 9-31.

Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınevi.