Türkiye İmalat Sanayii'nde Endüstri İçi Ticaretin Ölçülmesi: 1997-2017 Dönemi

Öz Çalışmanın amacı, Türkiye İmalat Sanayii için 1997 ve 2017 yılları arasındaki ticaret yapısının, ürün farklılaştırmasını esas alıp almadığını belirlemektir. Bunun için ISIC REV 3 (Uluslararası standart sanayi sınıflaması) Düzey 1 ve ISIC REV 3 Düzey 2’ de yer alan sektörlerin iki yönlü ticaret değerleri Grubel-Lloyd endeksi ile belirlenerek imalat sanayiinin ticaret yapısı araştırılmıştır. Tespit edilen bulgular şunlardır: a) Düzey 1’ e ait olan sektörler içerisinde heterojen mal akımının en yoğun gerçekleştiği sektörün, % 85 oranla İmalat Sanayii Sektörü’ dür.; b) Düzey 2 imalat sanayii yirmi iki alt sektörleri içerisinde ise iki yönlü ticaretin yoğun olarak görüldüğü sektör, % 87 payla Plastik ve Kauçuk Ürünleri Sektörü’ dür. Bu bulgular, Türkiye İmalat Sanayiindeki ticaret yapısının “Endüstri İçi -İki Yönlü –Ticaret” biçiminde olduğu yönünde güçlü delilleri göz önüne sermektedir.

Anahtar Kelimeler:

Türkiye imalat sanayii, endüstri içi ticaret, Grubel-Lloyd Endeksi

PDF

___

AHLSTROM, Isabelle, and Camilla, STALROS, (2005), “Integration, Trade Pattern and Intra-Industry Trade in ASEAN”, School of Economy and Management, Departman of Economics, Lund.

AYDIN, Ahmet, (2010), “Türkiye’nin Ticari Hizmetler Endüstri İçi Ticareti”, Ekonomi Bilimler Dergisi, Cilt 2, Sayı 2, Balıkesir, ss. 1- 10.

BALASSA, Bela, (1979), “Intra-Industry Trade and the Integration of Developing Countries in the World Economy”, World Bank Staff Working Paper, No: 312, Washington, pp. 1-32.

BALASSA, Bela ve Luc BAUWENS, (1987), “Inter-Industry AndIntra- Industry Specializatıon in Manufactoring Goods”, Weltwirtschaftliches Archiv, Vol: 124, No: 1, pp.1-13.

BAŞKOL, Murat Ozan, (2009), “Türkiye’nin Endüstri İçi Ticaretinin Analizi”, Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt: XXVIII, Sayı:2, Bursa, ss. 1-24.

BRULHART, Marius, (2009), “An Account of Global Intra-Industry Trade, 1962- 2006”, The World Economy, Lozan.

CLARK, Don P. and Denise L., STANLEY, (1999), “Determinants of Intra-Industry Trade Between Developing Countries and the United States”, Journal of Economic Development, Vol: 24, No: 2, pp. 79-95.

DİKEN, Ayşe Özge, (2015), “Endüstri-İçi Ticaret Kavramı: Nedenleri, Ölçüm Yöntemleri ve Türkiye ile AB Arasında Endüstri-İçi Ticaretin Gelişimi (2004-2014)”, Yüksek Lisans Tezi, Karamanoğlu Mehmet Bey Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Karaman.

DAVIS, Donald R.,(1995), “Intra-Industrytrade: A Heckscher-Ohlin-Ricardo Approach”, Journal of International Economic, Vol: 39, Cambrıdge, pp.201-226.

GRUBEL, Herb G., and Peter J., LLOYD, (1971), The Empirical Measurement IntraIndustry Trade”, The Economıc Record, Vol: 47, pp. 494-517.

HARTMAN, Darcy A., and etc., (1993), “A Cross-Section Analysis of Intra-Industry Trade in the U.S. Processed Food and Beverage Sectors”, Agricultural and Resource Economics Review, Vol: 22, No: 2, pp. 189-198.

KRUGMAN, Paul, (1980), “Scale Economies, Product Differentiation, and the Pattern of Trade”, The American Economic Review, Vol: 70, No: 5, pp. 950-959.

KÜÇÜKAHMETOĞLU, Osman, (2001), “Endüstri İçi Ticaret ve Türkiye”, Avrupa Araştırma Dergisi, Cilt: 9, Sayı: 2, ss. 129-152.

SALVATORE, Dominick, (2013), International Economics, Eleventh Edition, Wıley, Amerika.

ŞENTÜRK, Canan, (2014), “Endüstri İçi Ticaretin Belirleyicileri: Türkiye’nin İmalat Sanayi Endüstri İçi Ticaretine Yönelik Panel Veri Analizi”, Doktora Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.

ŞİMŞEK, Nevzat, (2005), “Türkiye’nin Yatay ve Dikey Endüstri İçi Dış Ticareti”, D.E.Ü.B.F. Dergisi, Cilt:20, Sayı: 1, ss. 43-62, İzmir.

TÜİK (2018a), “ISIC REV 3 Düzey 1 ve ISIC REV 3 Düzey 2 Sektörlerinin Sınıflaması ile İthalat ve İhracat Değerleri” https://biruni.tuik.gov.tr/ disticaretapp/disticaret.zul?param1=2&param2=0&sitcrev=0&isicrev=3&sa yac=5804, (25.01.2018).

TÜİK (2018b), “İmalat Sanayi Dış Ticaret Haddi, İthalat Birim Değer Endeksi, İhracat Birim Değer Endeksi”, https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=62&locale=tr, (18.04.2018).