Türk Turizminin Yabancı Gelinleri: Marmaris Yöresinde Turizm Sektöründe Çalışan Göçmen Kadınlar

Bu çalışma Marmaris turizm sektöründe masöz, rehber, acenteci, tur operatörü, animatör olarak istihdam imkânı bulan yabancı göçmen kadınların işgücü piyasasına eklemlenme sürecini ve bu süreçte yaşadıkları sorunları değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Çalışma Türkiye’de turizm sektöründe çalışan göçmen kadınlar üzerine yapılan ilk alan araştırması olmasından dolayı önem arz etmekte ve bu anlamda Türkiye’de göç literatürüne katkı yapmayı amaçlamaktadır. Bu amaçla Marmaris’te yaşayan ve turizm sektöründe çalışan Rusya, Azerbaycan, Ukrayna, Kırgızistan, Gürcistan, Özbekistan, Türkmenistan ve Çeçenistan uyruklu 25 yabancı göçmen kadınla görüşme yapılmıştır. Yapılan görüşmeler aracılığı ile yabancı göçmen kadınların işgücü piyasasına katılım biçimleri, iş bulma yöntemleri, işverenleri ile kurdukları ilişkileri, niteliksizleşmeleri ve işgücü piyasasında yaşamış oldukları sorunlar göçmen kadınların göç ve Türkiye’deki yaşam deneyimleri üzerinden ayrıntılı olarak incelenecektir

Anahtar Kelimeler:

Uluslararası Göç, Turizm, Kadın, İşgücü Piyasası, Marmaris.

This study aims to evaluate the articulation process of foreign migrant women to the labor market who employed in the tourism sector in Marmaris as masseuse, guide, tourism agent, tour operator and animator and the problems they faced in this process. The study is important for it is the first field study on migrant women work in tourism sector in Turkey an in this context aims to make contribution to the literature on migration. In this field study 25 interviews were conducted with foreign migrant women from Russia, Azerbaijan, Ukraine, Kyrgyzstan, Georgia, Uzbekistan, Turkmenistan and Chechnya. In these interviews the forms of their participation to the labor market, the methods of finding employment, the relations with their employers, becoming unskilled and the problems they faced in the labor market are analyzed in the context of life experiences and migration of the migrant women

Keywords:

International migration, tourism, woman, labor market, Marmaris,

PDF

___

Aksu, A., (2003) Yabancıların Türkiye’de Çalışma İzni, Çalışma Vizesi ve İkamet İzni İşlemleri Hakkındaki Genelge, T.C. İçişleri Bakanlığı Emniyet Genel Müdürlüğü, Genelge No: 155, Genelge Tarihi: 02.10.2003 Sayı: B.05.1.EGM.0.13.05.03. http://www.egm.gov.tr/yeni%20calisma%20genelgesi%2002.10.2003.doc (10.08.09)
Anthias, F., (2000) “Metaphors of Home: Gendering New Migrations to Southern Europe”, Anthias, F. ve Lazaridis, G. (der.) Gender and Migration in Southern Europe: Women on the Move içinde, Oxford, UK: Berg Oxford International Publishers Ltd., 15-49.
Aitken C., ve Hall, C. M. (2000) “Migrant and Foreign Skills and Their Relevance to the Tourism Industry”, Tourism Geographies, 2, 1, 66 – 86.
Cabezas, A. L., (2004) Between Love and Money: Sex, Tourism, and Citizenship in Cuba and the Dominican Republic Signs, 29 (4). http://www.duke.edu/~ldbaker/classes/backtoafrica/documents/cabezas1.pdf
Cooper, M., (2002) “Flexible Labour Markets, Ethnicity and TourismRelated Migration in Australia and New Zealand”, Hall, C. M. and Williams, A. M. (ed.) Tourism and Migration New Relations Between Production and Consumption içinde, Netherlands: Kluwer Academic Publishers, 73-87.
Çalışma ve Sosyal Güvenliği Bakanlığı, (2007) Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Kanun, Kanun No: 4817 Kabul Tarihi: 27.02.2003 Resmi Gazete Yayım Tarih ve Sayısı: 06.03.2003 / 25040. http://www.calisma.gov.tr/mevzuat/4817_yabancilarin_calisma_izinleri.htm
Çokgezen, M., (2009) Bırakınız Girsinler, http://www.ekodialog.com/Makaleler/birakiniz-girsinler-makale.html
Erdem, Z. ve Şahin, L., (2008) “Ev Hizmetlerinde Yabancı İşgücü İstihdamı”, Kamu-İş, 10, 2, 43-78.
Erder, S. ve Kaşka, S., (2003) Irregular Migration and Trafficking in Women: the Case of Turkey, Geneva: International Organization for Migration (IOM).
Gülçür, L. ve İlkkaracan, P., (2002) “The ‘Natasha’ Experience: Migrant Sex Workers from the Former Soviet Union and Eastern Europe in Turkey”, Women’s Studies International Forum, 25, 4, 411-421.
Güzel, A. ve Bayram, F. (2007) “Türk Hukukunda Yabancıların Çalışma Hakları ve Çalışma İzinleri”, Arı, F. A. (der.) Türkiye’de Yabancı İşçiler, içinde İstanbul: Derin Yayınları, 157-256.
İçduygu, A., (2004) Türkiye’de Kaçak Göç, İstanbul: İstanbul Ticaret Odası Yayınları.
Kaşka, S., (2005) “Ev İçi Hizmetlerin Küreselleşmesi ve Türkiye’deki Göçmen Kadınlar”, Tes-İş Sendikası Dergisi, Ekim, 49-54.
Kaşka, S., (2006a) “Ev içi Hizmetlerin Küreselleşmesi ve Türkiye’deki Göçmen Kadınlar”, Arı, F. A. (der.), Türkiye’de Yabancı İşçiler, içinde İstanbul: Derin Yayınları, 225–240.
Kaşka, S., (2006b) The New International Migration and Migrant Women in Turkey: The Case of Moldovan Domestic Workers, İstanbul: Migration Research Program at the Koç University (Mirekoc), Research Project 2005-2006. http://portal.ku.edu.tr/~mirekoc/reports/2005_2006_selmin_kaska.pdf
Kim, J.K., May, F. (2008) “International Women in South Korea's Sex Industry: A New Commodity Frontier”, Asian Survey, 48, 3, 492–513.
Kofman, E. vd. (2000) Gender and International Migration in Europe: Employment, Welfare and Politics. London and New York: Routledge.
Lazaridis, G., (2000) “Filipino and Albanian Women Migrant Workers in Greece: Multiple Layers of Oppression” Anthias, F. ve Lazaridis, G. (ed.) Gender and Migration in Southern Europe: Women on the Move, içinde, Oxford, UK: Berg Oxford International Publishers Ltd., 49–81.
Lee, M., (2008) “Policing Chinese Migrant Sex Workers in Hong Kong”, International Migration, 46,3, 95-121.
Lever, A., (1987) “Spanish Tourism Migrants: The case of Lloret de Mar”, Annals of Tourism Research, 14, 4, 449–470.
Lordoğlu, K., (2007) “Türkiye’deki Çalışma Hayatının Bir Parçası Olarak Yabancı Çalışanlar”, Çalışma ve Toplum, 2007,3, 11–32.
Lordoğlu, K., (2009) Türkiye’de Turizmde Çalışan Göçmenler ve İşgücü Piyasasında Oluşan Yeni Sorunlar, http://mimoza.marmara.edu.tr/~klordoglu/yazilar/Anvers_Kongre_metni 1.pdf (10.11.2009).
Mckay, D., (2003) “Filipinas in Canada-De-skilling as a Push Toward Marriage”, Piper, N. ve Roces, M. (der.) Wife or Worker?: Asian Women and Migration, içinde, Oxford UK: Rowman and Littlefield Publishers, 23-53.
Oktik, N., (1997) Turizm Sektöründe Çalışan Kadınların Toplumsal Değişime Etkileri. http://www.mu.edu.tr/sbe/sbedergi/dosya/4_10.pdf (09.11.2009).
Piper, N., (2003) “Wife or Worker? Worker or Wife? Marriage and CrossBorder Migration in Contemporary Japan”, International Journal of Population Geography, 9, 457–469.
Psimmenos, I., (2000) “The Making of Periphractic Spaces: the Case of Albanian Undocumented Female Migrants in the Sex Industry of Athens” Anthias, F. ve Lazaridis G. (der.) Gender and Migration in Southern Europe: Women on the Move. içinde Oxford, UK: Berg Oxford International Publishers Ltd., 81-99.
Polek E. ve Schoon, I., (2006), “The Sociocultural Adaptation of Polish Brides in the Netherlands: Marital and Occupational Status”, World Congress of the International Sociological Association, July, Durban, South Africa.
Purkis, S., (2009), “Dünyada Turizm Endüstrisinin Örgütlenmesi ve Marmaris Örneği”, Uluslararası Anadolu İktisat Kongresi, 17–19 Haziran, Eskişehir.
Salaff, J. ve Greve, A., (2006) Why Do Skilled Women and Men Emigrating from China to Canada Get Bad Jobs http://www.chass.utoronto.ca/~agreve/Gender&jobs-Evie-book.pdf (05.09.2009).
Sargın, F., (2004) “Türk Vatandaşlığı Kanunu’nda Değişiklik Yapan 2003 Tarihli ve 4866 Sayılı Kanun Kapsamında Bir Değerlendirme”, TVK’nda Değişiklik Yapan 4866 Sayılı Kanun, C.53 Sa.l.
Scott, J., (1995) “Sexual and National Boundaries in Tourism”, Annals of Tourism Research, 22, 2, 385-403.
Toksöz, G., (2006) Uluslararası Emek Göçü, İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
Tuna, M., (2002) Marmaris Kentinde Turizm, Çevre ve Toplumsal Eğilimler Araştırması, MARTAV, Marmaris Kültür, Turizm ve Tanıtma Vakfı.
Ünlütürk-Ulutaş, Ç., (2009) “Ev Hizmetlerinin Küreselleşmesi: Türkiye’de Ev Hizmetlerinde Çalışan Göçmen Kadınlar”, Sosyal Politikada Güncel Sorunlar, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi, 596, 499- 512.
Üstübici A., (2009) Türkiye’ye Yönelik Kadın Göçü: Seks İşçileri ve Ev İçi Hizmetlilerin Kişisel Güvenlik Sorunlarını İlişkilendirmek http://www.umut.org.tr/HukukunGencleri/TamMetinlerSunular/AysenUs tubici.pdf (07.11.2009).
Yenipınar, U., (2005) “Otel İşletmelerinde Ücretlendirme: İzmir İli 4–5 Yıldızlı Otel İşletmelerinde Bir Analiz”, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7,3 148–176.
Yıldız, G. B., (2007) “Foreign Workers in Turkey, Their Rights and Obligations Regulated in Turkish Labour Law”, European Journal of Migration and Law, 9, 207–227.
Yılmaz, G., (2008) “Düş, Umut, Acı ve Travmanın Sentezi: Sermaye Birikiminde Göçmen Emeği”, Toplum ve Hekim, 3, 172–178.
Wonders, N. A ve Michalowski R., (2001) “Bodies, Borders, and Sex Tourism in a Globalized World: A Tale of Two Cities— Amsterdam and Havana”, Social Problems, 48(4). 545–571,