İşçilerin İşçileri1: Türkiye’de Sendika Uzmanları

Sendikaların savunma hattının ilk sırasında yer alan sendika uzmanları, tabandaki üyelerle doğrudan veya dolaylı temas ve ilişki kuran kişilerdir. Uzmanlar, sendika yönetimi ile üyeler arasında adeta bir köprü görevini yerine getirmektedir. Sendikalarda kritik öneme sahip çalışanlar olan ve “işçilerin işçisi” olarak da tanımlanabilecek sendika uzmanlarına ilişkin uluslararası literatürde çeşitli çalışmalar olmakla birlikte Türkiye’de yeterli çalışma bulunmamaktadır. En az sendika yöneticileri kadar sınıf mücadelesinin içinde yer alan sendika uzmanları, örgütlenmeden toplu pazarlığa, eğitimden uluslararası ilişkilere kadar sendikalarda hayati öneme sahip işlevleri yerine getirmektedir. Tüm bu kritik işlevlerine rağmen, sendika uzmanlarının çalışma hayatındaki görünürlükleri az olduğu gibi, kendi kimliklerine, çalışma koşullarına ve çalışma ilişkilerindeki sorunlarına dair bilinenler niteliksel ve niceliksel olarak yetersiz kalmaktadır. Bu çalışmanın temel amacı, anket ve yüz yüze görüşme yöntemi kullanılarak, Türkiye’deki sendika uzmanlarının çalışma koşullarını ve sorunlarını tespit etmek ve sendikaların işveren kimliklerini ortaya koymaktır.

Workers of Workers: Union Officers in Turkey

Union officers, who are in the front defence line of trade unions, are individuals directly or indirectly contact with union members. Union officers are as if a bridge between union officials and members. Although there are various researches on union officers who can be defined as “workers of workers” in international literature, there is no sufficient enough in Turkey. Union officers, who are involved in the class struggle as much as the union officials, have vital missions from organizing to collective bargaining, education to international affairs. Despite of all these critical missions, visibility of union officers in the working life is low and the information about their identities, working conditions and problems at work is both quantitatively and qualitatively insufficient. This paper aims to determine the working conditions and problems of union officers besides employer face of trade unions.

PDF

___

Bramble, Tom. (2001). “A Portrait of Australian Trade Union Officals”, British Journal of Industrial Relations, Vol: 39, Issue: 4, ss. 529-537.
Brown, William ve Lawson, Margaret. (November 1973). “The Training of Trade Union Officers”, British Journal of Industrial Relations, Vol: 11, Issue: 3, ss. 431-448.
Clegg, Hugh Armstrong, Killick, A. J. ve Adams, Rex. (1961). Trade Union Officers: A Study of Full-Time Officers, Branch Secretsries and Shop Stewards in British Trade Unions, Cambridge: Harvard University Press.
Demir, Fevzi. (2013). “Sendikaların Kuruluşu ve İşleyişi”, Çalışma ve Toplum, 4(39), ss. 17-42.
Demirbilek, Tunç. (2003). Liderlik Tipleri Açısından İşçi Sendikası Yöneticileri Üzerine Bir Araştırma, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(1), 22-37.
DİSK-AR. (2019). Sendikalaşma Araştırması, İstanbul: DİSK
Er, Zafer. (2011). “Sendikalarda Uzman İstihdamı ve Sendika Uzmanları”, Çalışma ve Toplum, 1(28), ss. 279-308.
Erdinç, Işıl. (2014). “AKP Döneminde Sendikal Alanın Yeniden Yapılanması ve Kutuplaşma: Hak-İş ve Ötekiler, Çalışma ve Toplum, 2(41), ss. 155-174.
Gerek, Nüvit. (2011). “İş Sözleşmesinin İkale Sözleşmesi ile Sona Ermesi”, Çalışma ve Toplum, 4(31), ss. 43-58.
Heery, Edmund. (September 2006). “Union Workers, Union Work: A Profile of Paid Union Officers in the United Kingdom”, British Journal of Industrial Relations, Vol: 44, Issue: 3, ss. 445-571.
ILO. (2012). International Standard Classification of Occupations, Geneva: International Labour Office.
Kelly, John ve Heery, Edmund. (July 1989). “Full-time Officers and Trade Union Recruitment”, British Journal of Industrial Relations, Vol: 27, Issue: 2, ss. 196-213.
Kelly, John ve Heery, Edmund. (1994). Working for the Union, Cambridge: Cambridge University Press.
Looker, Gerard Anthony, (2015). Trade Union Organisers in Trade Union Organising Strategies: Building Workplace Unionism or Reinforcing Bureaucracy.(Yayımlanmamış Doktora Tezi). Montfort University.
Lordoğlu, Kuvvet. (2004). “Türkiye’de Mevcut Bazı Sendikaların Liderlik ve Yönetim Anlayışları ve Bazı Sendikal Sorunlardan Örnekler”, Çalışma ve Toplum, 1(1), ss.81-96.
Peetz, David, Pocock, Barbara ve Houghton, Chris. (2007). “Organizers’ Roles Transformed? Australian Union Organizers and Changing Union Strategy”, Journal of Industrial Relations, Vol: 49, Issue: 2, ss. 151-166.
Sur, Melda. (2013). “6356 Sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunun Uluslararası Normlar Açısından Değerlendirilmesi”, Çalışma ve Toplum, 4(39), ss. 317-356.
Şahlanan, Fevzi. (2013). “6356 Sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunun Sendikalara İlişkin Hükümlerinin Değerlendirilmesi”, Çalışma ve Toplum, 4(39), ss. 110-142.
Uçkan, Banu. (2011). “Trade Unions as Employers: The Case of Union Experts in Turkey”, İşgüç, Cilt: 13, Sayı: 4, ss. 25-42.
Uçkan Hekimler, Banu. (2015/1). “Türkiye’de Olumsuz Sendikal Algının İçsel ve Dışsal Nedenleri”, Sosyal Siyaset Konferansları. Sayı: 68, ss. 127-154.
Urhan, Betül. (2014). Sendikasız Kadınlar Kadınsız Sendikalar, İstanbul: Kadav Yayınları.
Urhan, Betül. (2015/2). “Sendika İçi Demokrasi ve Sendika İçi Kadın Örgütlenmesi”, Sosyal Siyaset Konferansları, Sayı: 69, ss. 29-58.
https://www.petrol-is.org.tr/sites/default/files/sustunkitap.pdf
https://www.ailevecalisma.gov.tr/tr-tr/sendikalar/isci-isveren/
https://esube.iskur.gov.tr/Meslek/meslek.aspx
https://istatistik.yok.gov.tr/
https://www.ilo.org/legacy/english/inwork/cb-policyguide/unitedkingdomrecagreementunisonuniteucuandcardif.pdf