1957 SURİYE KRİZİ: BÜROKRATİK KARAR MODELİ ÜZERİNDEN TÜRK DIŞ POLİTİKASININ ANALİZİ
Bu çalışmada, Türk Dış Politikası karar vericilerinin, karar verme mekanizmaları 1957 Suriye Krizi örneği üzerinden incelenmiştir. Türk Dış Politikası’nda karar vericilerin hukuksal kaynakları ve pratikte nasıl davranıldığının karşılaştırılması amaçlanmıştır. İlk bölümde karar verme yaklaşımları ve bürokratik karar verme modeli açıklanmış. İkinci bölümde 1924 Anayasası’nın dış politikada karar verme yaklaşımı ve yasama – yürütme ilişkisi incelenmiştir. Son bölümde ise 1924 Anayasası’nın dış politikada karar verme yaklaşımı ve 1957 Suriye Krizi birlikte değerlendirilmiştir. 1924 Anayasası meclise dış politika konusunda birçok yetki vermesine rağmen, 1957 Krizi’nde yetkilerin yürütme organı tarafından özellikle de Başbakan tarafından aktif bir biçimde kullanıldığı görülmektedir. Dahası parti mekanizması sebebiyle yürütme organı yasama organına kıyasla etkinliğini artırmıştır. Disipliner parti yapısı ve parti içi denetimlerin az yapılması sebebiyle, yürütme organının denetimi için sadece yasama organı içindeki muhalefet grubu kalmaktadır. Seçim sistemi sebebiyle iktidar partisi aldığı oy oranın çok daha üzerinde meclis içinde temsil edilmektedir. Dolayısıyla muhalefet de sınırlı kalmıştır. Yapılan çalışmada, 1957 Suriye Krizi’nde bürokratik karar verme modelinin dışına çıkan bir yapı gözlemlenmiştir.
Anahtar Kelimeler:
1957 Suriye Krizi, Bürokratik Karar Verme Modeli, Demokrat Parti, Dış Politika
1957 SYRIAN CRISIS: ANALYSIS OF TURKISH FOREIGN POLICY THROUGH BUREACRATIC DECISION MODEL
In this study, it is aimed to explain what the decision makers in Turkish Foreign Policy and how they act in the 1957 Syrian Crisis. Accordingly, the bureaucratic decision-making model was explained and applied to the 1957 Syrian Crisis. Legislature - executive organ relations and party mechanism and whether the roles of these two bodies remain within the legal framework are examined. According to the 1924 Constitution, although the legislature was given many powers, it was determined that these powers were used by the executive organ in the 1957 Syrian Crisis. Thanks to the party mechanism, the executive organ has taken control over the legislature. Due to the disciplinary party structure, there is only the opposition group in the legislature for auditing of the executive body. Because of the electoral system, the opposition could not be represented in the parliament at the rate of votes, so the opposition they could make was limited. In the 1957 Syrian Crisis on behalf of Turkey, Prime Minister has worked actively. In this Crisis, Turkey was seen a structure that differs from bureaucratic decision making model.
___
- Abadan, Y. ve Savcı, B. (1959). Türkiye’de anayasa gelişmelerine bir bakış. Ankara: Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları.
- Allison, G. ve Zelikow, P. (1999). Essence of decision: Explaining the Cuban missile crisis (Vol. 2). New York: Longman.
- Allison, G. T. (1969). Conceptual models and the Cuban missile crisis. The American Political Science Review, 63(3), 689-718.
- Balta, T. B. (1960). Türkiye’de yasama yürütme münasebeti. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları No.100/82 İdari İlimler Enstitüsü Yayınları, 9, 1-55.
- Baş, A. (2012). 1957 Suriye krizi ve Türkiye. History Studies International Journal of History,4(1), 89-109.
- C.H.P. Araştırma Bürosu (1959). Seçim neticeleri üzerinde bir araştırma. Yayın No: 7, Ankara.
- Dal, K. (1986). Türk esas teşkilat hukuku. Ankara: Gazi Üniversitesi Basın-Yayın Yüksekokulu Basımevi.
- Doğan, N. (2012). Uluslararası ilişkiler ve rasyonellik: bürokratik politikanın alana katkısı ve geleceğin öngörülmesinde rasyonellik varsayımının önemi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(3), 85-103.
- Dougherty, J. E. ve Pfaltzgraff, R. L. (1971). Contending theories of international relations. Philadelphia: Lippincott.
- Dougherty, J. E. ve Pfaltzgraff, R. L. (2006). Contending theories of international relations: A comprehensive survey. New York: Harper&ROW Publishers Inc.
- Erdemir, S. (1958). Muhalefette İsmet İnönü konuşmaları, demeçleri, mesajları, sohbetleri ve yazılarıyla. Ankara: Sıralar Matbaası.
- Gönlübol, M. ve Sar, C. (1993) Olaylarla Türk dış politikası (1919-1990), Ankara: Siyasal Kitabevi.
- Halperin, M. ve. Clapp, P. (2007). Bureaucratic politics and foreign policy. Washington: Brooking Institution Press.
- Kahler, M. (1998). Rationality in international relations. International Organization, 52(4), 919-941.
- Krasner, S. D. (1972). Are bureaucracies important? (Or Allison Wonderlan). Foreign Policy, 7, 159-179.
- Kubalı, N. (1960). Türk esas teşkilat hukuku dersleri. İstanbul: Tan Matbaası.
- Kürkçüer, O. M. (1966). Esas teşkilat hukuku I. fasikül genel esaslar. Ankara: Ankara İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi Yayınları.
- Kürkçüoğlu, Ö. (1972): Türkiye’nin Arap Orta Doğusu’na karşı politikası (1945 – 1970). Ankara: Barış Yayınları.
- Mcghee, G. (1992). ABD-Türkiye-Nato-Orta Doğu. (Çev. B. Çorakçı). Ankara: Bilgi Yayınevi.
- Oran, B. (Ed.). (2005). Olaylarla Türk dış politikası, Cilt:1, İletişim Yayıncılık.
- Savcı, B. S. (1960). Türkiye’de meclis hükümet münasebetlerine bir bakış. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları No.100/82 İdari İlimler Enstitüsü Yayınları, 9, 57- 82. Sever, A. (1997). Soğuk savaş kuşatmasında Türkiye batı ve orta doğu 1945-1958. İstanbul: Boyut Kitapları.
- Soysal, İ. (1991). Türkiye’nin uluslararası siyasal bağıtları. (Cilt 2). Ankara: Atatürk Kültür Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Türk Tarih Kurumu Yayınları.
- Soysal, M. (1964). Dış politika ve parlamento. (Yayın No. 183-165). Ankara: Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları.
- TBMM, Zabıt Ceridesi (1956). 10. Dönem, 4. Yasama Yılı, C.15, 15. Bileşim, Ankara.
- TBMM, Zabıt Ceridesi (1956). 10. Dönem, 4. Yasama Yılı, C.15, 16. Bileşim, Ankara.
- TBMM, Zabıt Ceridesi (1956). 10. Dönem, 4. Yasama Yılı, C.15, 17. Bileşim, Ankara.
- TBMM, Zabıt Ceridesi (1956). 10. Dönem, 4. Yasama Yılı, C.15, 18. Bileşim, Ankara.
- TBMM, Zabıt Ceridesi (1956). 10. Dönem, 4. Yasama Yılı, C.15, 19. Bileşim, Ankara.
- TBMM, Zabıt Ceridesi (1956). 10. Dönem, 4. Yasama Yılı, C.15, 20. Bileşim, Ankara.
- TBMM, Zabıt Ceridesi (1956). 10. Dönem, 4. Yasama Yılı, C.15, 22. Bileşim, Ankara.
- TBMM, Zabıt Ceridesi (1957). 11. Dönem, 1. Yasama Yılı, C.1, 15. Bileşim, Ankara.
- Yüzbaşıoğlu, N. (2014). Anayasa hukukunun temel metinleri. İstanbul: Beta Yayıncılık.
- Yayın Aralığı: Yılda 3 Sayı
- Başlangıç: 2018
- Yayıncı: Engin ÇAKIR