Z KUŞAĞI TÜKETİCİLERİN HEDONİK TÜKETİM DAVRANIŞLARININ DEMOGRAFİK ÖZELLİKLERİ BAĞLAMINDA İNCELENMESİ

2000 yılı ve sonrası dünyaya gelen nesli temsil eden kuşak Z kuşağı genel olarak kendisinden önceki kuşaklardan sosyolojik, kültürel ve daha küresel bir ortamda dünyaya gözlerini açmıştır. Z kuşağı tüketiciler şimdiye kadar ki nesillerin çok ileriki yaşlarda tanışma imkânı bulduğu teknolojik imkânlarla neredeyse bebeklik çağında tanışmıştır. Ayrıca daha önceki nesillerin görmediği bir bolluk çağında yaşamını sürdürmektedir. Bütün bu gelişmelerin şüphesiz Z kuşağının tüketim davranışları üzerinde önemli değişimlere neden olduğu düşünülmektedir. Bu çalışmanın amacı Z kuşağı tüketicilerin hedonik (hazcı) tüketim davranışlarını demografik özellikleri bağlamında incelemektir. Araştırma sonucunda katılımcıların cinsiyetleri, yaşları, alışveriş sıklıkları, babalarının eğitim düzeyleri, en uzun süre yaşadıkları yerleşim yerleri arasında hedonik tüketim davranışları açısından farklılıklar tespit edilmiştir.

INVESTIGATION OF HEDONIC CONSUMPTION BEHAVIOR OF GENERATION Z IN THE CONTEXT OF DEMOGRAPHIC CHARACTERISTICS

Generation Z, which represents the generation that came into the world in 2000 and beyond, has opened its eyes to the world in a sociological, cultural and more global environment than the generations before it. Generation Z consumers have become acquainted with the technological possibilities that generations so far have had the opportunity to meet very early in their infancy. It also lives in an age of abundance that has not been seen by previous generations. All these developments are undoubtedly thought to have caused significant changes in consumption behavior of the Z generation. The aim of this study is to investigate the hedonic consumption behavior of Z generation consumers in terms of demographic characteristics. As a result of the research, differences were found between the participants' gender, age, frequency of shopping, education level of their fathers, and their habitation habits among the places where they lived the longest.

PDF

___

Açıkalın, S. & Yaşar, M. (2017). “Hedonik Ve Faydacı Tüketim Bağlamında Tüketici Davranışlarının İncelenmesi: Gençlerin Hedonik Tüketim Eğilimlerini Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma”. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10 (48), 570-585
Altuntuğ, N. (2012). “Kuşaktan Kuşağa Tüketim Olgusu Ve Geleceğin Tüketici Profili”. Organizasyon Ve Yönetim Bilimleri Dergisi Cilt 4, (1), 203-212
Arnold, M. J. & Reynolds, K. E.(2003). “Hedonic shopping motivations”. Journal of Retailing 79, 77–95
Assael, H. (2004). Consumer Behavior: a Strategic Approach. Boston, MA: Houghton Mifflin.
Aydın, A. E. (2013). Ürünlere Yüklenen Hedonik Ve Faydacı Değeri Etkileyen Aktörler Üzerine Bir Araştırma. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Muğla
Aydın, S. (2010). “Hedonik Alışverişin Cinsiyet, Gelir ve Yerleşim Büyüklüğüne Göre Farklılaşması Üzerine Bir Araştırma”, S.D.Ü. İİBF. Dergisi, 15 (3), 435-452
Aytekin, P. & Ay, C. (2015). “Hedonik Tüketim ve Anlık Satın Alma İlişkisi”. Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 8 (1), 141-156
Babin, B. J., Darden, W. R., & Griffin, M. (1994). “Work and/or fun: measuring hedonic and utilitarian shopping value”. Journal of Consumer Research, 20 (4), 644-656.
Bitrim, H. (2017). Araştırma: Türkiye’de kuşaklararası içerik tüketim kültürü. https://www.campaigntr.com/arastirma-turkiyede-kusaklararasi-icerik-tuketim-kulturu/ (Erişim tarihi: 20.02.2019)
Budac, A. C. (2014). Strategic consideration on how brands should deal with generation Z. Journal of Communication Management, 66, 6–14.
Can, P & Yiğit, İ. (2018). “Hedonik Satın Alma Değerlerinin Alışveriş Memnuniyetine Etkisi Üzerine X ve Z Kuşaklarında Karşılaştırmalı Bir Araştırma”. İşletme Araştırmaları Dergisi, 10 (3), 821-847
Chaney, D., Touzani, M & Slimane, K. B. (2017). “Marketing to the (new) generations: summary and perspectives”, Journal of Strategic Marketing, 25 (3), 179-189
Consumer Series. (2018). “Gen Z Shopping Behaviors Support Retail Real Estate Sept”. https://www.icsc.com/uploads/t07-subpage/Gen_Z_2018_Consumer_Series.pdf (Erişim tarihi: 20.02.2019).
Consulta.com (d.n).Z Kuşağı ile Birlikte Çalışmaya Hazır mısınız? http://consulta.com.tr/icerik/z-kusagi-ilebirlikte- calismaya-hazir-misiniz/769 (Erişim tarihi: 05.09.2019).
Cop, R., Sönmez, D., & Topuz, Y.V. (2015). Evaluation Of Window Displays By Consumers With Hedonic And Utilitarian Purchasing Behaviors: A Research On Y Generation. International Journal of Economics, Commerce and Management, 3(9), 97-111
Curtis, B. L., Robert D. Ashford., Katherine I Magnuson., Stacy R Ryan-Pette (2019). “Comparison of Smartphone Ownership, Social Media Use, and Willingness to Use Digital Interventions Between Generation Z and Millennials in the Treatment of Substance Use: Cross-Sectional Questionnaire Study”. Journal of Medıcal Internet Research, 2 (4), 1-15
Dingley Press. (2014). Generational focus. http://dingley.com/wp-content/uploads/2014/10/Generation-White- Paper.pdf (Erişim tarihi: 20.02.2019).
Enginkaya, E. & Ozansoy, T. (2010). “Alışveriş Değeri Ve Mağaza Seçim Kriterlerinin Belirlenmesinin Hazcı Ve Faydacı Alışveriş Değerleri İle İlişkisi: Lise Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma”. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19, Sayı (1), 141-155
Fettahlıoğlu, S. & Sünbül, M.B. (2015), “Tüketici Etnosentrizmi ve Tüketici Husumetinin X,Y,Z Kuşakları Açısından İncelenmesi”, International Journal of Academic Value Studies, 1 (1) : 26-45.
Fettahlıoğlu, S., Yıldız, A & Birin, C. (2014). “Hedonik Tüketim Davranışları: Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Ve Adıyaman Üniversitesi Öğrencilerinin Hedonik Alışveriş Davranışlarında Demografik Faktörlerin Etkisinin Karşılaştırmalı Olarak Analizi”. International Journal of Social Science, 27, 307- 331
Ferguson, M. (2018). “Dollars & Change: Young People Tap Brands As Agents of Social Change”. https://medium.com/dosomethingstrategic/dollars-change-young-people-tap-brands-as-agents-of-socialchange- 2612b717e5f7 (Erişim tarihi: 20.02.2019).
Francis, T. & Hoefel, F. (2018). “True Gen’: Generation Z and its implications for companies”.htps://www.mckinsey.com/~/media/McKinsey/Industries/Consumer%20Packaged%20Goo ds/Our%20Insights/True%20Gen%20Generation%20Z%20and%20its%20implications%20for%20com panies/Generation-Z-and-its-implication-for-companies.ashx (Erişim tarihi: 20.02.2019).
Gentina, E., Butori,R., Rose, G. & Bakir, A. (2013). “How national culture impacts teenage shopping behavior: Comparing French and American consumers”. Journal of Business Research. 67, 464-470.
Goh, E & Lee, C. (2018). “A workforce to be reckoned with: The emerging pivotal Generation Z hospitality workforce”. International Journal of Hospitality Management 73, 20–28
Grier, S.A., Mensinger, J., Huang, S.H., Kumanyika, S.K., & Stettler, N. (2007), “FastFood Marketing and Children’s Fast-Food Consumption: Exploring Parents’ Influences in an Ethnically Diverse Sample,” Journal of Public Policy & Marketing, 26 (2), 221-235
Güler, B. (2013). E-Müşterilerin Hedonik “Hazcı” Tüketim Davranışlarını Belirleyen Faktörler Ve Bir Araştırma. Yüksek. İstanbul: Galatasaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü / İşletme Anabilim Dalı.
Hair, J. F, Anderson, R.F., Tatham, R.L., Black, W.C. (1998). “Multivariate Data Analysis with Readings. Fifth Edition”. New York: Prentice- Hall International.
Hidvégi, A. & Erdős, K. A. (2016). “Assessing the Online Purchasing Decisions of Generation Z”. FIKUSZ’16 Symposium for Young Researchers, 173-181
Hirschman, E. C. & Holbrook, M. B. (1982). “Hedonic Consumption: Emerging Concepts, Methods and Propositions”. Journal of Marketing, 46, 92-101
Jain, V., Reshma, V. & Jagani, K. (2014). “Exploring Generation Z’s Purchase Behavior towards Luxury Apparel: a Conceptual Framework”. Romanian Journal of Marketing, 2, 18-29
Karahisar, T. (2013). “Dijital Nesil, Dijital İletişim Ve Dijitalleşen (!) Türkçe”, Online Academic Journal of Information Technology, 4 (12), 71-83.
Karaman, H. (2015). Açımlayıcı Faktör Analizinde Kullanılan Faktör Çıkartma Yöntemlerinin Karşılaştırılması. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Hacettepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara
Kavalcı, K. ve Ünal, S. (2016). Y ve Z Kuşaklarının Öğrenme Stilleri ve Tüketici Karar Verme Tarzları Açısından Karşılaştırılması, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20 (3), 1033-1050
Mercan, N. (2016). “X, Y ve Z Kuşağı Kadınların Farklı Tüketim Alışkanlarının Modern Dünyada İnşa Edilmesi”. KADEM Kadın Araştırmaları Dergisi, 2 (1), 59-70
Odabaşı, Y. (2009). “Tüketim Kültürü: Yetinen Toplumdan Tüketen Topluma”, İstanbul, Sistem Yayıncılık.
Onurlubaş, E. (2015). Determining The Factors That Affect Hedonic Consumption. Turkish Studies, 10(15), 681- 696
Özden, A. T. (2019). “Pozitif Algının ve Tüketici Karar Verme Tarzlarının Y ve Z Kuşakları Açısından Karşılaştırılması”. Gazi İktisat ve İşletme Dergisi, 5(1), 1-20
Özgül, E. (2011). “Evaluations of Consumers’ Socio-Demographic Characteristics in Terms of Hedonic Consumption and Voluntary Simplicity Life Styles”, Ege Academic Review, January, 11(1), 25-38.
Özkan, B., Efe, A. & Çakmak, A. Ç. (2017).” Müşterilerin Bilişsel, Hedonik, Sosyal ve Etik Açıdan Deneyimsel Değer Algılamalarının Karşılaştırılması: GRATİS Örneği”. İnsan Ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 6 (5), 2323-2350
Paakkari, A. (2016). “Customer Journey of Generation Z in Fashion Purchases. Lahtı Unıversıty Of Applıed, Faculty of Business and Hospitality Management” Degree programme in International business Bachelor’s Thesis
Park, E., Kim, E. & Forney, J. (2006). “A structural model of fashion-oriented impulse buying behavior”. Journal of Fashion Marketing and Management: An International Journal. 10 (4), 433 – 446.
Priporas, C. V. Stylos, N. & Fotiadis, A. K. (2017). “Generation Z consumers' expectations of interactions in smart retailing” A future agenda. Computers in Human Behavior 77, 374-381
Puiu, S.(2016). “Generatıon Z – A New Type Of Consumers. Touris. Management - Marketing – Tourism”. Revısta Tınerılor Economıştı. 27, 67-78
Schlossberg, M. (2016). “Teen Generation Z is being called 'millennials on steroids,' and that could be terrifying for retailers”. http://uk.businessinsider.com/millennials-vs-gen-z-2016-2. (Erişim tarihi: 02.06.2019)
Sözbilir, F. (2018a). “Sosyal Medya, Akıllı Telefon ve Örgütlerin Gelecekteki İnsan Kaynağı Profili: Z Kuşağı”. Örgütsel Davranış Araştırmaları Dergisi, 5(1), 104-123.
Sözbilir F.(2018b).”The Impact Of Social Media Usage And Smartphone Addiction On Youngs’/Adolescents’ Career Futures: A Study At High Schools”, Business & Management Studies: An International Journal, 6(2), 466-487
Strahilevitz, M., & Myers, J. G. (1998). Donations to charity as purchase incentives: How well they work may depend on what you are trying to sell. Journal of Consumer Research, 24(4), 434-446
Tauber, E. M. (1972). Marketing Notes and Communications: Why Do People Shop? Journal of Marketing, 36(4), 46–49.
Thompson, A. (2019). Gen Z: Smart, curious and with money to burn. Candy Industry.
Tifferet, S & Herstein, R. (2012)."Gender differences in brand commitment, impulse buying, and hedonic consumption", Journal of Product & Brand Management, 21 (3), 176 – 182
To, P., Liao, C. & Lin, T. (2007). “Shopping Motivations on Internet: A Study Based on Utilitarian and Hedonic Value”. Technovation, 27(12), 774-787.
Tuku, (2018). 13 “Things Marketers Need To Know About Generation Z”. https://tukuinc.com/wpcontent/ uploads/2018/01/GenZ_TUKU_Jan2018.pdf (Erişim tarihi: 20.02.2019).
Tuncer, A. İ. & Tuncer, M. U. (2016). “Eğlence Reklamlarının Viral Uygulamaları ve Z Kuşağı Üzerinden Bir Değerlendirme”. TRT Akademi, 1 (1) 211-229
Ullah, S., Lei, S., Bodla, A. A. & Qureshi, S. F.(2014). “Does Hedonic and Utilitarian’s Product Purchase Intention of New Millennial Influenced by CSR”. J. Basic. Appl. Sci. Res., 4(6), 158-167
Williams, K. C., & Page, R. A. (2011). “Marketing to the generations”. Journal of Behavioral Studies in Business, 3(3), 1–17.
Wood, S. (2013). “Generation Z as consumers: trends and ınnovation. Institute for Emerging Issues”. North Carolina State University. 1-3. https://iei.ncsu.edu/wp-content/uploads/2013/01/GenZConsumers.pdf (Erişim tarihi: 10.05.2019).
Yoh, T., Chen, H & Jang, I. (2016). “Utilitarian and Hedonic Consumption Values on American College Students’ Athletic Footwear Purchase Intention”. International Journal of Academic Research in Business and Social Sciences,. 6, (12), 307-320
Yozgat, U. & Arıker, Ç. (2018). “Shopping Motivations Of Generation Z Customers For Different Retailer Types And Shopping Companion”. The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication – TOJDAC, Special Edition, 759-768.
Zhong, J. Y. & Mitchell, V. W. (2010). “A mechanism model of the effect of hedonic product consumption on well-being”. Journal of Consumer Psychology 20, 152 - 162