TÜRKİYE’DE SOSYAL KORUMA YARDIMLARI: SOSYAL YARDIMLAŞMA VE DAYANIŞMA VAKIFLARININ İŞLEVSELLİĞİ
Tarih boyunca her devlet az ya da çok vatandaşlarının refahını artırmayı istemiştir. Sanayi devrimi ve onun bir parçası olarak kentleşmenin hızla artmasıyla devletlerin sosyal refahı sağlamak için aldıkları önlemler de artmıştır. Modern zamanlarda birçok devlet “sosyal devlet” olma yolunda sosyal sınıf farklılıklarını en aza indirmeyi ve alt sosyal tabakaların sosyo-ekonomik düzeyini iyileştirmeyi hedeflemektedir. Bu çaba içerisinde devletler tarafından sağlanan sosyal koruma yardımları önemli bir yer tutmaktadır. Bu çalışmamızda sosyal koruma yardımları bağlamında Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıflarının işlevselliği incelenecektir. Günümüzde Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’na bağlı olarak çalışan bu vakıflar bir devlet politikası olarak vatandaşların refahını artırmayı hedeflemektedir. Araştırmamız sosyal koruma yardımlarının birçok alanda verildiğini ve bu konuda devletin alicenap davranarak yardım miktarlarını son yıllarda önemli ölçüde artırarak birçok yeni kalemde yardım faaliyetinde bulunduğunu göstermektedir. Bununla birlikte AB ve OECD üyesi ülkelerle karşılaştırdığımızda, sosyal koruma yardımları konusunda hala atmamız gereken birçok adımın olduğu ortaya çıkmaktadır.
OCIAL EXPENDITURE IN TURKEY: FUNCTIONALITY OF THE SOCIAL ASSISTANCE AND SOLIDARITY FOUNDATIONS
Throughout history, each state has sought to increase the welfare of its citizens more or less. With the industrial revolution and the rapid growth of urbanization as a part of it, the measures taken by states to achieve social welfare have also increased. In modern times, many states aim to minimize social class differences and to improve the socio-economic level of the lower social strata. Accordingly, states expand social expenditure spending. This study examines the Social Assistance and Solidarity Foundations’ functionality regarding social expenditure in Turkey. The study reveals that social protection benefits cover many socio-economic areas and the Turkish state, by being generous, has improved its efficiency by covering new circumstances in recent years. On the other hand, when compared to EU and OECD countries, there are still many steps that we need to take regarding social expenditure.
___
- Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı (ASPB) (2013). Türkiye Aile Yapısı Araştırması: Tespitler, Öneriler. Ankara. URL: https://ailetoplum.aile.gov.tr/uploads/pages/turkiye-aile-yapisi-arastirmasi-2013/taya2013trk.pdf
- Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı (ASPB) (2016). Düzenli Merkezi Yardımlara İlişkin Uygulama Kılavuzu.
Ankara: Sağlık ve Düzenli Yardımlar Daire Başkanlığı.
- Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı (ASPB) (2017). Türkiye’nin Bütünleşik Sosyal Yardım Sistemi. Ankara. URL: https://sosyalyardimlar.aile.gov.tr/uploads/pages/butunlesik-sosyal-yardim-bilgi-sistemi/turkce-versiyon.pdf
- Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı (AÇSHB) (2018). 2022 Sayılı Kanun Kapsamındaki Aylıklar Hakkında Kılavuz. Ankara: Sosyal Yardımlar Genel Müdürlüğü.
- Can, Y. (2008). Düşük Ücret ve Çalışma Koşullarının İşçilerin Aileleri ve Sosyal Çevreyle Olan İlişkilerine Etkisi. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 15(15), 29-42. URL: http://dergipark.gov.tr/spcd/issue/21115/227430
- CNN TÜRK (2018). Ağustos Ayı Açlık ve Yoksulluk Sınırı Belli Oldu. 27.08.2018. URL:
https://www.cnnturk.com/ekonomi/turkiye/iste-yeni-aclik-ve-yoksulluk-siniri
- Dama, N., & Toklucu - Sundaram, D. (2018). Yoksulluk Döngüsünden Çıkış: Şartlı Eğitim Yardımı. İstanbul:
SETA. URL: https://setav.org/assets/uploads/2018/11/R123_S%CC%A7EY.pdf
- Esping-Andersen, G. (2003). Social Foundations of Postindustrial Economies. Oxford University Press.
- Kuran-ı Kerim Meali (2018). Diyanet İşleri Başkanlığı. Ankara. URL: https://kuran.diyanet.gov.tr/mushaf/kuran-meal-2/fatiha-suresi-1/ayet-1/diyanet-isleri-baskanligi-meali-1
- OECD (2018). Social Spending Indicator. DOI: 10.1787/7497563b-en
- Riyazü’s Salihin (2018). Diyanet İşleri Başkanlığı. Ankara. URL: https://dibwebfiles1we1.blob.core.windows.net/webfiles/hadis.diyanet.gov.tr/UserFiles/Document/riyaz ussalihin_cild_1.pdf
- Skocpol, T., & Amenta, E. (1986). States and Social Policies. Annual Review of Sociology, 12, 131-157. URL:
https://doi.org/10.1146/annurev.so.12.080186.001023
- Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Kanunu (1986). 3294 Sayılı Kanun. URL:
https://eyh.aile.gov.tr/sosyal-yardimlasma-ve-dayanismayi-tesvik-kanunu
- Starke, P. (2006). The Politics of Welfare State Retrenchment: A Literature Review. Social Policy &
Administration, 40(1), 104-120. URL: https://doi.org/10.1111/j.1467-9515.2006.00479.x
- Titmuss, R. (2018). Essays on ‘the Welfare State’. Bristol: Policy Press.
- TÜİK, Aile Yapısı Araştırması (2017). İstatistiklerle Yaşlılar, 2016. URL:
http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=24644
- TÜİK, Sosyal Koruma İstatistikleri (2017). URL: http://tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=24575
- TÜİK, Sosyal Koruma İstatistikleri (2017). Sosyal Koruma Kapsamında Yardım ve Maaş Alan Kişi Sayısı, 2008-2016. URL: http://tuik.gov.tr/PreIstatistikMeta.do?istab_id=2429
- TÜİK, Kadına Yönelik Aile İçi Şiddet Analizleri (2008). URL:
https://biruni.tuik.gov.tr/kadinasiddetdagitim/kadin.zul
- Tümerkan Albayrak, E., & Birinci, M. (2017). Sosyal Devlet Modelleri: Sosyal Demokrat Model, İsveç-Norveç
Örneği. Sosyal Çalışma Dergisi, 1(1), 64-100. URL: http://dergipark.gov.tr/scd/issue/29973/323073
- Yanık, C., & Kara, M. (2015). Küreselleşmenin Sosyal Devlet Anlayışındaki Dönüşüme Etkisi: Genel Bir Değerlendirme. Hak İş Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi, 3(6), 8-25. URL: http://dergipark.gov.tr/hakisderg/issue/7580/99508
- Yay, S. (2014). Tarihsel Süreçte Türkiye’de Sosyal Devlet. 21. Yüzyılda Eğitim ve Toplum Eğitim Bilimleri ve
Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(9), 147-162. URL:
http://dergipark.gov.tr/egitimvetoplum/issue/5129/69937
- Yılmaz, S. (2012). Türkiye’de Ailenin Dönüşümü. İstanbul: Divan Kitap.
- Yılmaz, S. (2013). State, Politics, and Religion: Effects of Political and Social Change on the Relationship between State and Religion in Turkey, 2002-2012. Dissertation. University of Pittsburgh.