TÜRKİYE’NİN TARIM SEKTÖRÜNÜN KARŞILAŞTIRMALI ÜSTÜNLÜKLER YÖNTEMİYLE ANALİZİ

Türkiye için tarım sektörü dış ticaretin ve ekonomik kalkınmanın önemli bir parçasıdır. Bugün, dünya konjonktüründe özellikle tarım sektöründe Türkiye birçok tarımsal gıda ürününün üreticisi ve aynı zamanda ihracatçısıdır. Bu çalışmada Türkiye’nin tarım sektörünün ayrıntılı bir şekilde 24 fasıla göre karşılaştırmalı üstünlüğünün olup olmadığı analiz edilmiştir. Çalışmada Açıklanmış Karşılaştırmalı Üstünlükler (AKÜ), Açıklanmış Simetrik Karşılaştırmalı Üstünlükler (ASKÜ), Ticaret Dengesi İndeksinden (TDİ) yararlanılmış ve tarım sektörünün ürün haritası oluşturulmuştur. Analizde kullanılan veriler 2001-2017 dönemine ait Uluslararası Ticaret Merkezi’nden (INTRACEN) sağlanmıştır. Hesaplanan AKÜ ve ASKÜ sonuçlarına göre tarım potansiyeli yüksek olan Türkiye 24 fasıldan 12’sinde karşılaştırmalı üstünlüğe, 11’inde rekabet gücüne sahiptir. Ayrıca Ticaret Dengesi İndeks (TDİ) değerlerine göre Türkiye 18 fasılda da net ihracatçı ülke konumundadır. Tarım sektörü ürün haritasına göre ise 24 fasılın 9’unda 2001 yılından bugüne kadar Türkiye, dünya ihracatında söz sahibidir. Fasıl sayılarına göre Türkiye’nin tarım sektöründeki karşılaştırmalı üstünlük oranı %50, rekabet gücü oranı %46 ve net ihracat gücü oranı ise %75’dir.

THE ANALYSIS OF TURKISH AGRICULTURAL SECTOR BY COMPARATIVE ADVANTAGE METHOD

Agricultural industry is an important part of both foreign trade and economic development for Turkey. Today, Turkey is both a producer and an exporter of many agricultural products in the world conjuncture. In this research, we queried whether Turkish agricultural industry has comparative advantage according to 24 chapters. We used Revealed Comparative Advantage (RCA), Revealed Symmetric Comparative Advantage (RSCA), Trade Equilibrium Index (TEI) and created product map of Turkish agricultural sector in our analysis. Data used in this research are provided from International Trade Centre (INTRADE) and belong to the period between 2001and 2017. According to the results of RCA and RSCA calculated in this research, Turkey which has great agricultural potential has a comparative advantage in 12 chapters and a competitive power in 11 chapters. Additionally, Turkey is a country which is a net exporter in 18 chapters according to TEI values. Agricultural sector product map reveals that Turkey has occupied an important place in 9 of 24 chapters export since 2001. Shortly, the comparative advantage ratio of Turkey in Agricultural sector is 50%, competitive power ratio is 46% and net export power is 75% due to chapter numbers.

PDF

___

Yılmaz, B. (2003), “Turkey’s Competitiveness in the European Union: A Comparision with Five Candidate Countries Bulgarıa, The Czech Republic, Hungary, Poland, Romanıa and The EU 15” Ezoneplus Working Paper, 12: 1-20. http://www. ezoneplus.org/archiv/ezoneplus_wp_twelve.pdf.
Wolff, Edward N. (2000), “Has Canada Specialized in the Wrong Manufacturing Industries? Centre for the Study of Living Standarts (CSLS) Conference on the Canada-US Manufacturing Productivity Gap, Ottawa, Ontorio, Canada, 85,
Wıdodo, T. (2008), “Shift in Comparative Advantage, Dynamic Market and Purchasing Power Parity in the East Asia, Doctoral Thesis”, Graduate School of Economics Hiroshima University of Economics, Hiroshima, Japan.
Vergil, H., Yıldırım, E. (2006), “AB-Türkiye Gümrük Birliği’nin Türkiye’nin Rekabet Gücü Üzerindeki Etkiler” Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 26:1-21.
Veeramani, C. (2006), “India and China: Changing Patterns of Comparative Advantage?”, India Development Report. Erişim Tarihi: 08.04.2018. http://www.globelicsindia2006.org/Veeramani. Pdf, 1-20.
Utkulu, U., İmer, H. (2009), “Türk Tekstil ve Konfeksiyon Sektörünün Avrupa Birliği Tekstil ve Konfeksiyon Sektörü Karşısındaki Rekabet Gücünün Alt Sektörler Düzeyinde Ölçülmesi”, Rekabet Dergisi, 36, 3-43.
Türker, O. (2009), “Gümrük Birliği Sonrası Türkiye’nin Dış Ticaretinin Rekabet Gücü”, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 32: 281-302.
Topçu, B. A., Sarıgül, S. S. (2015). Comparative Advantage and the Product Mapping of Exporting Sectors in Turkey. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(18), 330-348.
Şimşek, N., Sadat, S. A. (2009), “ECO Pazarında Türkiye: 1997-2005 Dönemi Rekabet Gücü Analizi”. Sosyo-Ekonomi, 2, 135-158.
Şahinli, M. A. (2011), “Açıklanmış Karşılaştırmalı Üstünlükler Endeksi: Türkiye Pamuk Endüstrisi Üzerine Bir Uygulama”, Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, (21), 227-240.
Sharma, Abhijit (2004), “The Indian Economy Since Liberalisation: The Structure and Composition of Exports and Industrial Transformation (1980-2000), Industrial Dynamics, Innovation and Development”, United Kingdom,
Seyidoğlu, Halil (2015), Uluslararası İktisat, İstanbul: Güzem Can Yayınları,
Sarker, R., Ratnasena, S. (2014), “Revealed comparative advantage and half a century competitiveness of Canadian agriculture: A case study of wheat, beef and pork sectors”, CATPRN Working Paper 2014-01,
Rana, P.B. (1988), “Shifting Revealed Comparative Advantage: Experiences of Asian and Pacific Developing Countries”, Asian Development Bank, 42
Özertan, G. (2013), “Türkiye Tarım Sektöründe Yapısal Dönüşüm ve Teknoloji Kullanımının Rolü”, http://www.econ.boun.edu.tr/public_html/RePEc/pdf/201301.pdf [Erişim Tarihi: 20.05.2018]
Özçalık, M., Okur, A. (2013), “Türk tekstil ve hazır giyim sektörlerinin gümrük birliği sonrası AB-15 ülkeleri karşısındaki rekabet gücü”, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(1), 205-223.
Mushanyuri, B.E., Mzumara, M. (2013), “An Assessment of Comparative Advantage of Mauritius”, European Journal of Sustainable Development, 2 (3), 35-42.
Maksymets, O., Lönstedt, L. (2015), “Trends in Markets for Forest Based Products and Consequences for Selected Countries”, Open Journal of Forestry, 5, 697-710.
Ma, A.S. (2013), “Revealed Comparative Advantage Measure: ASEAN-China Trade Flows”, Journal of Economics and Sustainable Development, 4(7), 136-145.
Liesner, H. (1958), “The European Common Market and British Industry”, The Economic Journal, 68(270): 302-311.
Levkovych, I. (2008), “Competitiveness of Cotton and Wheat Production and Processing in Central Asia”, Agri-food Business: Global Challenges-Innovative Solutions, (Ed.: Glauben, T., Hanf, J.H., Kopsidis, M., Pienadz, A. ve Reinsberg, K.), IAMO, Vol. 46, 133-150.
Laursen, K. (1998), “Revealed Comparative Advantage and the Alternatives as Measures of International Specialization”, Danish Research Unit for Industrial Dynamics (DRUID) Working Paper No: 98-30.
Kutlu, R. (2005), “Türkiye’nin İslam Ülkeleri Karşısındaki Rekabet Gücünün Ölçülmesi”. İslami Araştırmalar Dergisi, 18 (4), 429-436.
Kösekahyaoğlu, L., Özdamar, G. (2011), “Türkiye, Çin ve Hindistan’ın Sektörel Rekabet Gücü Üzerine Karşılaştırmalı Bir İnceleme”, Uludağ Üniversitesi İktisadi veİdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 30(2): 29-49.
Ishchukova, N., Smutka, L. (2013), “Comparative Advantage: Products Mapping of the Russian Agricultural Exports”, Agris on-line Papers in Economics and Informatics, 5(3), 13-24.
http://www.intracen.org/itc/market-info-tools/trade-statistics/Erişim Tarihi: 05.05.2018.
http://www.intracen.org/INTRACEN veri tabanı/Erişim Tarihi: 05.05.2018.
Hinloopen, J., Marrewijk, C.V. (2001), “On the Empirical Distribution of the Balassa Index”, Review of World Economics, 137 (1), 1-35.
Goldin, Ian (1990), “Comparative Advantage: Theory and Application to Developing Country Agriculture-Research Programme on: Changing Comparative Advantage in Food and Agriculture”, OECD Development Centre Working Papers, 16.
Ervani, E. (2013), “Export and Import Performance of Indonesia’s Agriculture Sector”, Journal of Economics and Policy, 6 (1), 54-63.
Erlat, G., Erlat, H. (2004), “Türkiye’nin Orta Doğu Ülkeleri ile Olan Ticareti, 1990-2002”. GAP Bölgesinde Dış Ticaret ve Tarım, (Ed: E. Uygur ve İ. Civcir), Türkiye Ekonomi Kurumu Yayını, Ankara.
Çiçek, R., Bashimov, G. (2016), “Orta Asya’nın Pamuk Ticaretindeki Karşılaştırmalı Üstünlüğünün Belirlenmesi”, Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 12 (28), 1-14.
Çeştepe, H. (2012), “Türkiye’nin Seçilmiş Ortadoğu Ülkeleriyle Ticaretinin Analizi”. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8 (2), 23-43.
Bojnec, S., Ferto, I. (2014), “Export Competitiveness of Dairy Products on Global Markets: The Case of the European Union Countries”. Journal Dairy Science, 97, 1-13.
Bernhofen, Daniel M. (2005), “An Emprical Assessment of the Comparative Advantage Gains from Trade: Evidence from Japan”, The American Economic Review, 95:1
Bashimov, G. (2015), “Özbekistan Pamuk Sektörünün Rekabet Gücünün Belirlenmesi”, Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi, 2 (1), 99-104.
Bashımov, G. (2015), “Rusya Orman Ürünleri Sanayisinin İhracat Yapısı ve Rekabet Gücü”, Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(2), 125-134.
Balassa, B. (1965), “Trade Liberalisation and Revealed Comparative Advantage”, The Manchester School of Economics and Social Science, 33: 99-123.
Amighini A. (2005), “China in the International Fragmentation of Production: Evidence from the ICT Industry”, The European Journal of Comparative Economics, 2 (2): 203-219
Altay, H. (2008), “Karşılaştırmalı Üstünlükler Teorisi Kapsamında Türk Endüstrilerinin Avrupa Birliği (15) Pazarındaki Rekabet Gücü Düzeylerinin İncelenmesi: 1995-2007”. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21: 215-240.