BANKERLERDEN GÜNÜMÜZE TÜRK BANKACILIK TARİHİNİN KRONOLOJİK OLARAK DEĞERLENDİRİLMESİ

Türkiye’de para ve sermaye piyasalarında aktif şekilde faaliyet gösteren bankalar,finansal sistemin en önemli ayaklarından birini oluşturmaktadır. Günümüz itibariylegüçlü kurumlara ve modern bir bankacılık anlayışına sahip olan Türk bankacılıksektörünün geldiği noktanın doğru değerlendirilmesi adına sektörün tarihsel süreç içindegeçirdiği değişim ve dönüşümün kavranması büyük önem arz etmektedir. Bu çalışmadaTürk bankacılık sektörünün tarihsel gelişimi kronolojik olarak incelenmiştir. Bu kapsamdaTürk bankacılık tarihinin 19. yüzyıla kadar uzandığı ve Osmanlı döneminde banker vesarrafların faaliyetleri ile başladığı tespit edilmiştir. Cumhuriyet öncesinde daha çok yüksekkamu borçlanmalarını finanse etmek üzere faaliyet gösteren bankalar, Cumhuriyet’in ilkyıllarında ise, sanayi sektörünün finanse edilmesinde görev almıştır. Bu süreçte özelsektörün güçlenerek, özel bankaların kurulduğu tespit edilmiştir. Planlı dönemde ise,bankacılık sektörü için istikrarsız büyüme ve enflasyondan kaynaklanan zorluklaryaşanmıştır. 1980 yılından sonra piyasa ekonomisine geçiş ile, bankacılık sektöründe birçokyenilik meydana gelmiştir. Ancak 1990’dan sonra, yüksek kamu borçları ve yüksekenflasyon nedeniyle, bankacılık sektörü zor yıllar yaşamıştır. Yaşanan krizlerin ardındanbankacılık sektöründe, yeniden yapılandırma süreci başlamış ve kredi hacmi ilerleyenyıllarda oldukça genişlemiştir. Mevcut durum itibariyle, Türk bankacılık sektörü sağlammali yapısı ile faaliyetlerini sürdürmektedir.

PDF

___

Apak, S ve Tay, A. (2012). Osmanlı Devleti’nin 19. yüzyıldaki finansal sisteminde Osmanlı Bankası’nın yeri ve faaliyetleri. Muhasebe ve Finans Tarihi Araştırmaları Dergisi, 3, 63-103.

Arabacı, H. (2016). Küresel krizin Türk bankacılık sektörüne etkileri. Social Sciences Research Journal, 5(3), 1-6.

Arabacı, H. (2018). Türkiye’de bankacılık sektörünün gelişimi (2000-2016). Meriç Uluslararası Sosyal ve Stratejik Araştırmalar Dergisi, 2 (3), 25-42.

Artun, T. (1980). Türkiye’de bankacılık. İstanbul: Tekin Yayınevi.

Aydın, N. (2012). Dünya’da ve Türkiye’de bankacılığın gelişimi. Metin Toprak ve Metin Coşkun (Eds.). Bakacılık ve Sigortacılığa Giriş içinde (ss.52-78) Eskişehir, Türkiye: Anadolu Üniversitesi Yayınları.

Bahar, O. ve Erdoğan, E. (2011). 1994 ve 2000 krizleri sonrasında Türkiye’de uygulanan finansal regülasyon politikaları. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 27, 1-19.

Balaylar, N. A. (2017). Türkiye’de finansal serbestleşme döneminin mevduat bankaları fon kaynak ve kullanımları üzerine etkisi. Dokuz Eylül Üniversitesi İİBF Dergisi, 19(4). 549-578.

BDDK (2002, Temmuz 23). Bankacılık sektörü yeniden yapılandırma programı: gelişme raporu. Erişim adresi http://docplayer.biz.tr/6310532-Bankacilik-sektoru-yeniden-yapilandirma-programi-gelismeraporu.html

BDDK (2010, Eylül 3). Krizden istikrara Türkiye tecrübesi. Çalışma Tebliği, Ankara. Erişim adresi https://www.bddk.org.tr/ContentBddk/dokuman/duyuru_0395_02.pdf

BDDK (2019, Ağustos 28). Türk bankacılık sektörü temel göstergeleri, Haziran 2019. Erişim adresi https://www.bddk.org.tr/ContentBddk/dokuman/duyuru_0689_01.pdf

Boyacıoğlu, A. M. (2003). 1980 Sonrası Türk bankacılık sektöründeki gelişmeler, krizlerin sektör üzerindeki etkileri ve iyileştirici öneriler. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(9), 523-538.

Canbaş, S. ve Doğukanlı, H. (2007). Finansal pazarlar. Adana: Karahan Kitabevi.

Cicioğlu, Ş. ve Çil, C. G. (2019). Türkiye’de uygulanan Basel Kriterleri ve Basel III Kriterlerinin Türk finans sistemine etkileri. Politik Ekonomik Kuram, 3(1), 83-104.

Coşar, N. (2010). Türkiye’de Bankacılığın Tarihsel Gelişimi, Ed. Nevin Coşar ve Melike Bildirici. Tarihi Siyasi Sosyal Gelişmelerin Işığında Türkiye Ekonomisi 1908-2008. İçinde. Bursa: Ekin Basım Yayın.

Coşkun, M.N., Ardor, H. N., Çermikli, A. H., Eruygur, H. O., Öztürk, F., Tokatlıoğlu, İ., Aykaç, G. ve

Dağlaroğlu, T. (2012). Türkiye’de bankacılık sektörü piyasa yapısı, firma davranışları ve rekabet analizi. Türkiye Bankalar Birliği, Yayın No: 280, İstanbul.

Çiftçi, C. ve Durusu Çiftçi, D. (2019). Güçlü ekonomiye geçiş programı sonrası Türkiye’de banka karlılığının belirleyicileri. Sosyoekonomi, 27(39), 111-131.

Çonkar, K. (1988). Kalkınma bankacılığı ve Türkiye'deki uygulama. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.

Demir, Y. ve Gençtürk M. (2006). İMKB’de işlem gören yerli ve yabancı bankaların göreli etkinliklerinin veri zarflama analizi ile ölçümü. Dokuz Eylül Üniversitesi İİBF Dergisi, 21 (2), 49-74.

Er, S. (2009). Devletin bankacılık sektöründe düzenleyici denetleyici rolü ve Türkiye uygulaması. İTO Yayınları, No: 34, İstanbul.

Erdönmez, A., P. (2002). Ekonomik kriz sonrası kurumsal yeniden yapılandırma süreci. Bankacılar Dergisi, 43, 67-82.

Erol, M. (2007). BASEL I ve BASEL II Uzlaşısı’nın bankalar tarafından işletmelere verilen kredilerde risk yönetimi aracı olarak kullanılması. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 36, 155-160.

Ertuğrul, A. ve Zaim, O.(1996). Türk bankacılığında etkinlik: Tarihi gelişim kantitatif analiz. Ankara: İşletme ve Finans Yayınları.

Ertuğrul, C. İpek, E. ve Çolak, O. (2010). Küresel mali krizin Türkiye ekonomisine etkileri. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 8 (13), 59-72.

Fertekligil, A. (200). Türkiye’de borsanın tarihçesi. İstanbul: İMKB Yayınları.

Güngör, F. (2016). Osmanlı Devleti’nde faiz ve tefeciliğe karşı zirâî kredi teşkilatları. Turan-Sam, 31, 87- 94.

I. Kalkınma Planı, Erişim adresi: http://www.sbb.gov.tr/kalkinma-planlari/

II.Kalkınma Planı, Erişim adresi: http://www.sbb.gov.tr/kalkinma-planlari/

III. Kalkınma Planı, Erişim adresi: http://www.sbb.gov.tr/kalkinma-planlari/

İloğlu, A. S. (1964). Türkiye’de zirai kredi ve T.C. Ziraat Bankası. Sosyal Siyaset Konferansları 15. Kitap, İstanbul Üniversitesi Yayınları.

İnalcık, H. (2001). İstanbul (Tarih-Türk Devri), TDV İslâm Ansiklopedisi, C. 23. İstanbul: TDV Yayınları, s. 235.

Karaçor, Z. ve Alptekin, V. (2006). 1980 sonrası istikrar politikaları ışığında Türkiye ekonomisinin trend analizi yardımıyla değerlendirilmesi. Selçuk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 6(11), 307-342.

Kazgan, G. (1999). Yeni ekonomik düzende Türkiye’nin yeri. İstanbul: Altın Kitaplar.

Kazgan, H. (2006). Galata bankerleri. Ankara: Orion Yayınları.

Kepenek, Y. ve Yentürk N. (2005). Türkiye ekonomisi. İstanbul: Remzi Kitabevi.

Kesebir, M. (2018). Türkiye’de 2001 krizi sonrası bankacılık sektörünün durumu, yapısal reformlar ile son yıllardaki gelişmeler. Bitlis Eren Üniversitesi Akademik İzdüşüm Dergisi, 3 (2), 1-19.

Keskin, E., İnan, E. A., Mumcu, M., Erdönmez, P., Kılınç, G., Özaktan, A., Yavuz, M. ve Kranda, A. (2008). 50. Yılında Türkiye Bankalar Birliği ve Türkiye’de Bankacılık Sistemi (1958-2007). Türkiye Bankalar Birliği, Yayın No: 262, Ankara.

Keskin, E., İnan, E. A., Ünsal, Ü., Kılınç, G., Özaktan, A., Çoşkun, A. (2019). 60. Yılında Türkiye Bankalar Birliği ve Türkiye’de Bankacılık Sistemi (1958-2018). Türkiye Bankalar Birliği, Yayın No: 334, Ankara.

Külahi, E. A., Tiryaki, G. ve Yılmaz, A. (2013). Türkiye’de Basel I, II ve III kurallarına uyum süreci, Öneri, 10(40), 185-200.

Mangır, F. (2006). Finansal deregülasyonun (1989-2001) Türkiye ekonomisi üzerine etkileri: Kasım 2000 ve Şubat 2001 krizleri. S.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16, 459-473.

Ortabağ, E. (2018). Osmanlı İmparatorluğu’nda bankacılığın gelişimi ve regülasyon. İstanbul: Türkiye Bankalar Birliği Yayınları.

Ökçün, G. (1698). Türkiye iktisat kongresi 1923 İzmir. Haberler-Belgeler-Yorumlar.

Özbek, M. (2003). Karşılaştırmalı rasyo analizi yöntemiyle ekonomik krizlerin banka bilançolarina etkisinin incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.

Parasız, İ. (2005). Para banka ve finansal piyasalar. Bursa: Ezgi Kitabevi.

Parasız, İ. (2014). Modern bankacılık teori ve uygulama. Bursa: Ezgi Kitabevi.

Sümer, G. (2013), Türk vergi sistemi açısından bankaların ödev ve yükümlülükleri (Yayımlanmamış doktora tezi). Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Sümer, G. (2016). Türk bankacılık sektörünün tarihsel gelişimi ve AB bankacılık sektörü ile karşılaştırılması. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18(2), 485-508.

Şahin, H. (2009). Türkiye ekonomisi, tarihsel gelişimi ve bugünkü durumu. Bursa: Ezgi Yayınevi.

Şen, S. ve Süer, Ö. (2016). Mülkiyet yapısı bağlamında Türk bankacılık sektörünün tarihçesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(17), 448-462.

TBB (2011, Mayıs 6). Bankalarımız 2010. Yayın No: 276, İstanbul. Erişim adresi https://www.tbb.org.tr/Dosyalar/istatistiki_raporlar/Bankalarimiz_Kitabi_/998/Ekler/Bankalarimi z_2010.pdf

TBB (2012a). Türkiye’de bankacılık sektörü piyasa yapısı, firma davranışları ve rekabet analizi. Yayın No: 280, İstanbul: TBB Yayınları.

TBB (2012b, Mayıs 6). Bankalarımız 2011. Yayın No: 284, İstanbul. Erişim adresi https://www.tbb.org.tr/Content/Upload/Dokuman/793/Bankalarimiz2011.pdf

TBB (2013, Mayıs 6). Bankalarımız 2012. Yayın No: 294, İstanbul. Erişim adresi https://www.tbb.org.tr/Content/Upload/istatistikiraporlar/ekler/669/Bankalarimiz_2012.pdf

TBB (2019, Aralık 31). Uluslararası karşılaştırmalar itibariyle bankacılık sektörü. Erişim adresi https://www.tbb.org.tr/Content/Upload/Dokuman/7639/Uluslararasi_Karsilastirmalar__2018.pdf

Tokgöz, E. (2009). Türkiye'nin iktisadi gelişme tarihi (1914- 2009). Ankara: İmaj Yayınları.

UİS (2018, Aralık 25). Uluslararası istihdam stratejileri, izleme ve değerlendirme raporu, finans sektörü. Erişim adresi http://www.uis.gov.tr/media/1199/uis_izleme_degerlendirme_raporu151- 162.pdf

Yetiz, F. ( 2016). Bankacılığın doğuşu ve Türk bankacılık sistemi. Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(2), 107-117.

Yetiz, F. (2016). Bankacılığın doğuşu ve Türk bankacılık sistemi. Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(2), 107-117.

Yıldırım, O. (2015). Türk bankacılık sisteminde Basel Kriterleri. Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, 52 (609), 9-21.

Zarakolu, A. (1973). Cumhuriyet’in 50. yılında memleketimizde bankacılık. Ankara: Türkiye Bankalar Birliği, No 61.

Ziraat Bankası Sürdürülebilirlik Raporu, (2013, Aralık 26), Erişim Adresi https://www.ziraatbank.com.tr/tr/BankamizZB/surdurulebilirlik/Documents/SurdurulebilirlikRa poru2013.pdf.