Bazı incir çeşitlerinin Rosellinia kök çürüklüğü etmeni Rosellinia necatrix Prill.’e duyarlılık düzeylerinin saptanması

Türkiye, incir üretimi ve dış satımı yönünden dünya ülkeleri arasında ilk sırada bulunmaktadır. İncir yetiştiriciliğimizin en önemli sorunlarından bir tanesi de “Kök Uyuzu” olarak bilinen Rosellinia Kök Çürüklüğü (Rosellinia necatrix Prill.) hastalığıdır. Bu hastalık, incir ağaçlarını kurutarak önemli bir ekonomik kayba neden olmaktadır. Hastalık toprak işleme, sulama suyu, yağmur suları vb. nedenlerle arazi içinde taşınarak bahçenin tamamında görülebilmektedir. R. necatrix'e karşı bahçe koşullarında etkili bir ilaç mevcut değildir ve kültürel önlemler sadece hastalığın ilerlemesini yavaşlatmaktadır. Bu nedenle bu çalışmada “Rosellinia kök çürüklüğü hastalığı”na karşı Erbeyli İncir Araştırma Enstitüsü Arazi Gen Bankasında bulunan bazı incir çeşitlerinin duyarlılık düzeylerinin araştırılması ve hastalığa tolerant çeşitlerin saptanması amaçlanmıştır. Çalışmada, 5 erkek incir çeşidi ile 10 dişi incir çeşidi olmak üzere toplam 15 incir çeşidi kullanılmıştır. İncir plantasyonlarından izole edilen R. necatrix izolatının virülensliği testlenmiş ve bu izolat, incir çeşitlerinininokulasyonunda kullanılmıştır. Toprağainokulasyon işleminde R. necatrix kültürü steril buğday tohumları üzerinde geliştirilmiştir. 14 gün yaşlı kültürler, bir yaşında olan incir fidanlarının kök ve kök boğazı çevresine karıştırılmıştır. Uygulamadan yaklaşık bir ay sonra yapılan gözlemlerde R. necatrix uygulanmış saksılardaki incir fidanlarının çoğunun, yaklaşık iki ay sonraki gözlemlerde ise hepsinin ölmüş olduğu görülmüştür. Kontrol fidanlarında ise hiç ölüm görülmemiştir. Ölmüş bitkilerden yapılan reizolasyonda Rosellinia necatrix yeniden izole edilmiştir. Sonuç olarak, denemeye alınan çeşitlerin hepsinin hastalığa duyarlı olduğu, testlenen çeşitler arasında dayanıklı veya tolerant bir çeşide rastlanılmadığı tespit edilmiştir.

Determination of susceptibility levels of some fig varieties against Rosellinia necatrix Prill. that cause Rosellinia root rot disease

Turkey takes the first ranking in terms of fig production and exportation among other countries. One of the most important problems in fig production is Rosellinia root rot disease caused by Rosellinia necatrix Prill. The disease causes important economic losses by drying fig trees. The disease can be observed on whole trees in orchards by being spread out through soil tillage, irrigation water as well as rain water. There is no registered pesticide against R. necatrix and cultural measurements only decelerate the spread of disease. With this reason, it was aimed in this study to investigate susceptibility levels of some fig varieties and determine the tolerant varieties against this disease. In the study 15 different varieties existing in Erbeyli Fig Research Instiute (E.I.A.I.) were evaluated. These were Kıbrıslı, Kaba İlek, Bostancı, Çakın-2 and Yanako-2 as male fig varieties and Bursa siyahı, Arap inciri, Aydın inciri, Langav, 208, Morgüz, Beyaz Orak, Siyah Orak, Göklop, Kadota as female fig varieties. Above named fig varieties were planted to 25 cm diameter pots containing sterile soil. The experiment was designed according to randomized plot design with 8 replications and Göklop variety was used as positive control which is known as 100 % sensitive to this disease. After isolation of R. necatrix isolates from fig plantations, it was tested for its virulence and this virulent isolate was used for inoculation of varieties used in the experiment. During soil inoculation process R. necatrix was grown on sterile wheat seeds. Each pot was given 40 g of 14 day old R. necatrix culture on 04.03.2009, which was incorporated into 3 cm soil depth around root zone of one year old fig plants. As a result, it was observed that most of the plants were died after about one month (05.04.2009) following treatment and all fig plants were dead two months after treatment (06.05.2009). No plant death was observed in the case of control treatment. R. necatrix was reisolated from death plants. Results of this study showed that all tested cultivars were sensitive to this disease and no resistant fig cultivar was determined.

___

  • Behdat E.1975. Verbreitung von R. necatrix (Hartig) Berlese als Wurzelfäuleerreger im Iran und Möglichkeiten der Schadensverhütung.
  • Freeman S., Sztejnberg A., Shabi E. and Katan J. 1990. Long-term Effect of Soil Solarization for the Control of R. necatrix in Apple. Crop Protection, Vol:9, 312-316.
  • İyriboz N. 1940. İncir Hastalıkları. Kültür Basımevi, İzmir, 85 s.
  • Kabasakal A. 1990. İncir Yetiştiriciliği. TAV Yayınları, Yalova, 96 s.
  • Özar A.İ., Önder P., Sarıbay A., Özkut S., Gündoğdu M., Azeri T., Arınç Y., Emir T., Genç H. 1986. Ege Bölgesinde Görülen Hastalık ve zararlılarla Savaşım Olanaklarının Saptanması ve Geliştirilmesi Üzerinde Araştırmalar. Doğa, Türkiye Tarım ve Ormancılık Dergisi, 10 (2), 263-277.
  • Sarıbay A., Demir T. 1984. Aydın İli ve İlçelerinde Beyaz Kök Çürüklüğü Hastalığının Yayılışı ve Zarar Oranlarının Tespiti. (Yayınlanmamış, Bornova Zirai Mücadele Enstitüsü Arşivi)
  • Ülkümen L., Özbek S., İleri M. 1948. İncir ve Hastalıkları. Yüksek Ziraat Enstitüsü Basımevi, Ankara, 200 s.