Bazı buğday çeşitlerinin Buğdayda göçerten hastalığına sebep olan Gaeumannomyces graminis [Sacc.] Arx & Oliver var. tritici [J. Walker]’ye karşı reaksiyonlarının belirlenmesi

Bu çalışma buğdayda göçerten hastalığına sebep olan Gaeumannomyces graminis [Sacc.] Arx & Oliver var. tritici [J. Walker])’ye karşı bazı buğday çeşitlerinin reaksiyonlarını belirlemek amacıyla 2018 ve 2019 yıllarında Konya ve Tekirdağ illerinde doğal enfeksiyon ile tarla koşullarda yürütülmüştür. Çalışmada 16 ekmeklik ve 4 makarnalık buğday çeşidinden oluşan 20 buğday çeşidinin hastalığa karşı reaksiyonları test edilmiştir. Çalışma sonucunda, Şanlı, Gerek-79, Kınacı-97, Bezostaja 1, Mirzabey 2000, Dağdaş-94, Karahan-99 çeşitleri hastalığa orta dayanıklı (MR) reaksiyon gösterirken, Demir 2000, Altay 2000, Sönmez 2001, Kızıltan-91, Eminbey, Kenan Bey, Kunduru 1149 ve Pehlivan çeşitleri ise orta hassas (MS) reaksiyon göstermişlerdir. İkizce 96 çeşidi ise hastalığa en hassas çeşit bulunmuştur. Hastalığa dayanıklı çeşit bulunamamıştır. Hastalığın yoğun görüldüğü alanlarda orta dayanıklı olarak belirlenen çeşitler tercih edilebilir.

Determination of the reactions of some wheat cultivars against Gaeumannomyces graminis [Sacc.] Arx & Oliver var. tritici [J. Walker] which causes take all disease on wheat

This study was carried out to determine the reactions of some wheat varieties against Gaeumannomyces graminis [Sacc.] Arx & Oliver var. tritici [J. Walker], which is a causal agent of 'take all' disease on wheat, under field conditions with natural infection in Konya and Tekirdağ provinces in 2018 and 2019. In the study, the reactions of 20 wheat varieties consisting of 16 bread and 4 durum wheat varieties against the disease were tested. As a result of the study, while the varieties of Şanlı, Gerek-79, Kınacı-97, Bezostaja 1, Mirzabey 2000, Dağdaş-94, and Karahan-99 showed moderately resistance to the disease (MR), Demir 2000, Altay 2000, Sönmez 2001, Kızıltan-91, Eminbey, Kenan Bey, Kunduru 1149, and Pehlivan cultivars showed moderately susceptible (MS) reactions. İkizce 96 cultivar was found the most susceptible to the disease. No cultivar resistant to take all disease has been found. In the areas where the disease is prevalent, cultivars determined as moderately resistant can be preferred.

Keywords:

Gaeumannomyces graminis, wheat take-all, cultivar reaction,

PDF

___

Akgül D.S., 2008. Çukurova Bölgesi Buğday Ekim Alanlarında Kök, Kökboğazı ve Sap Çürüklüğü Hastalığının Durumu, Bazı Buğday Çeşitlerinin Hastalığa Karşı Reaksiyonları, Farklı Gübreleme Pratikleri ve Fungusit Uygulamalarının Hastalık Gelişimine Etkileri, (Doktora Tezi), Çukurova Üniversitesi.

Aktaş H. Bostancı H., Tunalı B., Bayram E., 1996. Sakarya yöresinde buğday kök ve kökboğazı çürüklüğüne neden olan hastalık etmenlerinin belirlenmesi ve bu etmenlerinin buğday yetiştirme teknikleri ile ilişkileri üzerine araştırmalar. Bitki Koruma Bülteni 36 (3-4):151-167.

Aktaş H, Kınacı E, Yıldırım A.F., Sayın L, Kural A., 1999. Konya yöresinde hububatta sorun olan kök ve kök boğazı çürüklüğü etmenlerinin hububatta verim komponentlerine etkileri ve mücadelesi üzerine araştırmalar. Orta Anadolu’da Hububat Tarımının Sorunları ve Çözüm Yolları Sempozyumu 8-11 Haziran syf: 392-403. Konya.

Anonymous 2020. TÜİK verileri. http://www.tuik.gov.tr/jsp/duyuru/upload/vt/vt.htm (Erişim tarihi: 12.05.2020).

Büyük O., Turgay E.B. , Ölmez F., Babaroğlu N., 2018. Ankara, Eskişehir ve Konya illerinde Göçerten hastalığı [Gaeumannomyces graminis (Sacc.) Arx & Oliver var. tritici Walker]’nın yaygınlığı ve bazı buğday çeşitlerinin hastalığa reaksiyonları. Bitki Koruma Bülteni, 58 (3) : 141-151.

Chng S.F., Cromey M.G. and Butler R.C., 2005. Evaluatıon of the susceptıbılıty of varıous grass specıes to Gaeumannomyces graminis var. tritici. New Zealand Plant Protection 58: 261-267.

Cook R.J., Naiki T., 1982. Virulence of Gaeumannomyces graminis var. tritici from fields under short-term and long-term wheat cultivation in the Pacific Northwest, U.S.A. Plant Pathology 31: 201-207.

Cook R.J., 1992. Wheat root healt management and environmental concern. Canadian J. Plant Pathology 14: 76-85. Datnoff L.E., 1993. Black sheath rot caused by Gaeumannomyces graminis var. graminis on rice in Florida. Plant Disease 77: 210.

Datnoff L.E., Elliott, M. L., Krausz, J. P. 1997. Cross pathogenicity of Gaeumannomyces graminis var. graminis from bermudagrass, St. Augustinegrass, and rice in Florida and Texas. Plant Dis., 81:1127-1131.

Elliott M.L., Hagan A.K., Mullen J.M., 1992. Association of Gaeumannomyces graminis var. graminis with a St. Agustinegrass Root Rot Disease. Plant Disease 77: 206-209.

Genowati I., 2001. Take-all in wheat: PCR identification of the pathogen and the interactions amongst potential bıologıcal control agents. (M.Sc.), Virginia Polytechnic and State University.

Hekimhan H., 2010. Trakya bölgesinde buğdaylarda kök ve kökboğazı çürüklüğüne neden olan fungal etmenler ve patojenisitelerini etkileyen bazı faktörler üzerine araştırmalar. (Doktora Tezi), Selçuk Üni. Ziraat Fakültesi.

Hornby D., Bateman G.L., Gutteridge R.J., Lucas P., Osbourn A., Ward E., 1998. Take-all disease of cereals: a regional perspective. Wallingford, UK: CAB International.

Krausz J.P., 1991. Take-all patch suspected in Texas warm-season turf. Southern Turf Management, 2: 12.

Liatukas Z., Ruzgas V., Razbadauskiene K., 2010. Take-all resistance of Lithuanian winter wheat breeding lines. Agronomy Research (Special Issue III), 653-662.

Liddell C.M., Burgess L.W., Taylor P.J.W., 1986. Reproduction of Crown Rot of Wheat Caused by Fusarium graminearum Group 1 in the Greenhouse. Plant Diesase 70: 632-635.

McMillan V.E., Gutteridge R.J., Hammond-Kosack K.E., 2014. Identifying variation in resistance to the take-all fungus, Gaeumannomyces graminis var. tritici, between different ancestral and modern wheat species. BMC Plant Biology 14, 212. OEPP/EPPO. 2008. OEPP/EPPO Bulletin 38, 316-318.

Osborne S.J., McMillan V.E., White R., Hammond-Kosack K.E., 2018. Elite UK winter wheat cultivars differ in their ability to support the colonization of beneficial root-infecting fungi. Journal of Experimental Botany, Vol. 69, No. 12, 3103–3115.

Smiley R.W., Dernoeden P.H., Clarke B.B., 2005. Compendium of Turfgrass Diseases. Amer. Phytopathological Society; 3 edition (September 28, 2005), 167 p.

Tunali B., J. M. Nicol, D. Hodson, Z. Uçkun, O. Buyuk, D. Erdurmuş, H. Hekimhan, H. Aktaş, M. A. Akbudak, S. A. Bağcı., 2008. Root and Crown Rot Fungi Associated with Spring, Facultative, and Winter Wheat in Turkey. Plant Disease, Vol. 92 No. 9, 1299-1306.

Turner E.M., 1940. Ophiobolus graminis Sacco var. avenae, var. n., as the cause of take· all or whiteheads of oats in Wales. Trans. Brit. mycol. Soc. 24, 269-81.

Van Toor, R.F., et al. (2016). Pathogenicity of Gaeumannomyces graminis var. tritici increased by nitrogen applied to soil to enhance the decomposition rate of wheat residues. New Zealand Plant Protection, 69, 111-119.

Varol A.F., 2005. Tahıllarda siyah bacaklılık hastalığının kontrolünde bitki aktivatörünün rolü, (Master Tezi), Ege Üni. Ziraat Fakültesi.

Vazvani M., Dashti H., Saberi R., Bihamta M., 2017. Screening bread wheat germplsm for resistance to take-all disease (Gaeumannomyces graminis var. tritici) in greenhouse conditions. J. Agr. Sci. Tech. 19: 1-12.

Walker J. 1981. Taxonomy of take-all fungi and related genera and species In: Asher MJC, Shipton PJ, eds. Biology and control of take-all. London, UK: Academic Press, 15–74.

Wallwork H., Butt, M., Cheong, J.P.E., Wıllıams, K.J., 2004. Resistance to crown rot in wheat identified through an improved method for screening adult plants. Australian Plant Pathology Society 33: 1-7.

Weller, D. M., Raaijmakers, J. M., McSpadden-Gardener, B. B. and Thomashow, L. S. 2002. Microbial populations responsible for specific soil suppressiveness to plant pathogens. Annu. Rev. Phytopathol. 40: 309−348.

Wiese M.V., 1998. Compendium of Wheat Diseases. Second Edition. APS Pres, St. Paul, MN, pp: 112.

Wildermuth G.B., Mcnamara R.B., 1994. Testing Wheat Seedlings for Resistance to Crown Rot Caused by Fusarium graminearum Group 1.Plant Disease 78: 949-953.

Yao J.M., Wang Y.C., Zhu Y.G., 1992. A new variety of the pathogen of maize take-all. Acta Mycologica Sinica, 11: 99–104.