YEREL BASINA GÖRE 1935-1950 YILLARI ARASINDA URFA’DA MAHALLİ VE MİLLİ BAYRAM KUTLAMALARI

Milli bayram olgusu, toplumların ortak sevinçlerini, değerlerini ortaya koyan başat kavramlardandır. Osmanlı’dan Cumhuriyet’e geçiş sürecinde İyd-i Milli dışında bir ulusal bayramın kutlanmaması önemli bir problemdir. Özellikle Osmanlı Devleti gibi birçokulusu bünyesinde barındıran bir imparatorluğun, ayakta kalmasını sağlamanın yollarından biri ya milli bayramlar, ya dinsel ortak özne, ya da ortak bir geçmişe sahip olmaktır. Ancak bu üç realite de Osmanlı toplumu için uzak kavramlardı.Milli Mücadele sonrası devletin yapılanma ve inşa sürecinde uluslaşma aşmasını somutlaştırmak, rejimin benimsetilmesini sağlamak amacıyla milli bayramların yaygınlaştırılmasınadikkat edildi. Meclisin açıldığı 23 Nisan, günü Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı olarak, Osmanlı’dan kalan İdman Bayramı, Atatürk’ün Samsun’a çıktığı 19 Mayıs ile birleştirilerek 19 Mayıs Atatürk’ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı, saltanatın kaldırılıp Cumhuriyet’in ilan edildiği tarih olan 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı ve nihayetinde Yunanlıların yenilgiye uğratıldığı 30 Ağustos Zafer Bayramı olarak kutlanması kararı alındı. Bu ulusal bayramların kutlanma süreci bu çalışmada Urfa örneğinde ele alındı. Ayrıca Urfa’nın düşman işgalinden kurtulduğu tarih olan 11 Nisan mahalli bayram kutlamaları da bu çalışmanın ana omurgasını oluşturmaktadır. Çalışma, bayramların resmi olarak kutlanmasının miladı olan 1935 yılından başlar 1950 yılına kadar ki süreci içermektedir. Bu süreçler içerisinde Urfa’da yaşanan bayram coşkuları yerel gazetelere yansıdığı şekilde verilmeye çalışıldı.

ACCORDING TO LOCAL MEDIA, CELEBRATIONS OF LOCAL AND NATIONAL HOLIDAYS IN URFA BETWEEN THE YEARS 1935-1950

National holiday as a phenomenon is one of the principle concepts that manifest the shared joys and values of societies. During the transition period from the Ottomans to the Republic, having celebrated no national holiday apart from the “Iyd-i Milli” forged some problems. One of the ways to help ensure the survival of a multi-national empire like the Ottomans are either holidays or religious themes or having a common history. However, these three realities were vague concepts for the Ottoman society. During the restructuring of the state after post-National Struggle, particular importance was attached to national holidays as a means to make the nationalization process concrete and to ensure the adoption of the regime. It was decided to celebrate April 23rd, the day of the Assembly’s inauguration, as the “National Sovereignty and Kids Holiday”; May 19th, the day when Atatürk arrived Samsun, combined with the “Sport Holiday” that was inherited from the Ottomans, as the “Commemoration of Atatürk, Youth and Sport Holiday”; October 29th, the date when the Sultanate was abolished and the Republic was proclaimed, as the “Republic Holiday”; finally August 30th, when the Greeks were defeated, as the “Victory Holiday”. This work encompasses the process from 1935, the milestone of officially celebrating the holidays, to 1950. The holiday excitements experienced in this process in Urfa is presented as reflected in the local newspapers.

PDF

___

ALKAN, M. Öznur (2011), “23 Nisan’ın Gayri Resmi Tarihi”, Toplumsal Tarih, ss. 52-62.
ALKAN, M. Öznur (2011), “Osmanlı İdman Bayramı’ndan Atatürk’ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı”, Toplumsal Tarih , ss. 30-42.
BEŞİKÇİ, Mehmet (2012), The Ottoman Mobilization of Manpower in the First World War, Leiden&Boston, Brill.
BOLAT, Bengül Salman (2007), Milli Bayram Olgusu ve Türkiye’de Yapılan Cumhuriyet Bayramı Kutlamaları, Ankara Üniversitesi Basılmış Doktora Tezi.
BORA, Tanıl (2017), Cereyanlar, Türkiye’de Siyasi İdeolojiler, İstanbul, İletişim Yayınları.
GÜNDÜZ, Mustafa (2010), Osmanlı Mirası Cumhuriyet’in İnşası: Modernleşme, Eğitim, Kültür ve Aydınlar, İstanbul: Lotus Yayınevi.
HUNT, Leynn Avery (1984), Politics, Culture, and Class in the French Revolution, London, University Of California Press.
MAHMUT, Kaşgarlı. (1985), Divan-ı Lügat’it- Türk, Ankara, Türk Dil Kurumu Yayınları.
NEŞRİYATI, Urfa (1936), 11 Nisan Urfa Kurtuluşu 1920, Urfa, Urfa İlbaylık Basımevi.
OĞUZKAN, Ferhan (1997), S. Selim Tercan Yaşamı ve Hizmetleri, Ankara, Türk Eğitim Derneği Yayınları.
ÖZÇELİK, İsmail (2003), Milli Mücadele’de Güney Cephesi Urfa, Ankara, Atatürk Araştırma Merkez.
UZUN, Hakan (2010), Milletin İradesiyle Oluşan Bir Bayram: Atatürk’ü Anma 19 Mayıs Gençlik ve Spor Bayramı Kutlanışı, Karadeniz Araştırmaları, ss. 109-125.
ÜSTEL, Füsun (2011), Makbul Vatandaş’ın Peşinde: II. Meşrutiyet’ten Bugüne Vatandaşlık Eğitimi, İstanbul, İletişim Yayınları.
YAMAK, Sanem (2008), “Meşrutiyetin Bayramı: 10 Temmuz Îd-İ Millisi”. İ.Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, ss. 323-342.
YAZĞAN, Kazım (1935), Urfa Halkevi, Bir Yıllık İş Sayımı, Ankara, Ulusal Urfa V. Matbaası.
YILDIRIM, Yüksel (2016), Urfa Halkevi 1934-1951, Ankara, Nobel Bilimsel Eserler.
Akgün
Işık
Urfa Postası
Urfa’daMilli Gazetede
Yeni Işık
Yenilik
Meclisi Mebusan Zabıt Ceridesi
TBMM ZC