IVO ANDRIĆ’İN DRİNA KÖPRÜSÜ ADLI ROMANINDA DİNİ VE ETNİK ÇEŞİTLİLİKTEKİ İKİLİ ZITLIKLAR VE HİYERARŞİ

Balkanlar, jeopolitik konumu ve etnik çeşitliliği nedeniyle akademik çalışmalardaki seçkin yerini korumaktadır. Bununla beraber Ivo Andrić’e 1961 yılında Nobel ödülü kazandıran romanı Drina Köprüsü’nün olay örgüsüne ev sahipliği yapması, Balkanlar’ın gündemdeki yerini korumasını sağlayan önemli faktörlerden biri haline gelmiştir. Eser, Bosna ile Sırbistan’ı birbirine bağlayan Drina Köprüsü’nün etrafında beraber yaşayan Türk/Müslüman, Sırp/Hristiyan ve Yahudi asıllı vatandaşların yaklaşık dört asırlık panoramasıdır. Kitabın ana kahramanı, esere ismini veren Drina Köprüsü iken, köprüyle beraber etrafında yaşayan insanların kaderine, Balkanların değişim ve dönüşümünde etkin rol oynayan Osmanlı Devleti’nin, sonraları Avusturya Macaristan İmparatorluğu’nun etkilerine, feodal düzenden kapital düzene geçerken yaşanan sancılı dönemin milliyetçilik akımı ile birleşerek meydana getirdiği şaşkınlık, direnme veya uyum sürecine şahit oluruz. Drina Köprüsü ile ilgili uluslararası akademik camiadaki yüzlerce farklı çalışmanın yanında, Türkiye’de sınırlı sayıda çalışma yapılmış olup, bunlar genellikle ya eserin genel değerlendirmesi şeklinde veya Ivo Andrić’in eserdeki hoşgörüsü ve hümanist bakış açısı üzerine odaklanmaktadır. Bu çalışmanın amacı ise, eserdeki etnik ve dini çeşitliliğin aslında hiyerarşik bir düzenle aktarılmış olduğunu, bunu yaparken yazarın bu eserde hümanist kimliğinden sıyrılıp, kendi ırkını ve dinini yüceltirken, ötekileştirdiği vatandaşların da dolaylı olarak konumlarını belirlediğini göstermektir.

THE DICHOTOMY AND HIERARCHY IN THE BRIDGE ON DRINA BY IVO ANDRIĆ

Due to its geopolitical position and ethnic diversity, the Balkans maintains its spesific position in academic studies. In addition, hosting the plot of The Bridge on Drina by which Ivo Andrić won the Nobel Prize in 1961 has been among significant factors in maintaining the Balkans’ position on agenda. The Bridge on Drina is panorama of Turkish/Muslim, Serbian/Christian, and Jewish citizens living together about four centuries around the Bridge on Drina that links Bosnia and Serbia. While the protogonist of the work is the Bridge on Drina, together with it, we witness the fate of the people living around, the influence of Ottoman Sultanate and the Austro-Hungarian Empire, both playing significant role in the change and transformation of the Balkans, and the process of confusion, resistance and adaptation stemming from the downturn of transition from feudal system to the capital one merging with the nationalist discourse of the time. There are hundreds of studies on the Bridge on Drina on international academic fields, however, the related studies in Turkey are limited and they are either on a general evaluation of on the work, or they mostly focus on tolerance and humanism of Ivo Andrić. The aim of this study is revealing that the ethnic and religious diversity in the work is narrated in a hierachy, and leaving aside his humanist ideology, the writer promotes his own ethnicity and religion while indirectly determining the position of the citizens he otherized.

PDF

___

ANDRIĆ, Ivo (2017), Drina Köprüsü, İletişim Yayınları, İstanbul.

ANDRIĆ, Ivo (1977), The Bridge on the Drina, Çeviren Lovett F. Edwards. University of Chicago Press, Chicago.

ANDRIĆ, Ivo (1990), The Development of Spiritual Life in Bosnia under the Influence of Turkish Rule, ed. and trans. Zelimir B. Juricic and John F. Loud. Duke University Press, Durham

ANDRIĆ, Ivo (1999), Travnik Günlüğü. (Çev. Tahir Alangu), İletişim Yayınları, İstanbul.

BAYRAM, Sibel (2014), Ivo Andriç'in Drina Köprüsü Adlı Romanı Bağlamında Hayatlara Uzanan Köprüler, Köprüler, Journal of Turkish Studies, (Volume 9: Issue 9), 271-282.

BOOSE, Lynda. E (2002), Crossing the River Drina: Bosnian Rape Camps, Turkish Impalement, and Serb Cultural Memory. Signs: Journal of Women in Culture and Society, 28(1), 71-96.

DEMİR, Musa (2016), İvo Andriç’in Drina Köprüsü Adlı Romanında Osmanlı Algısına Genel Bir Bakış, Avrasya Etüdleri, 50/2016-2, ss. 453-470.

HOBSBAWM, Eric. (1999), Tarih Üzerine, (Çev. O. Akınhay), Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.

KAYA, Muharrem. (2014), Drina Köprüsü ve El Greko’ya Mektuplar Romanlarında ‘Öteki’ Türkler, Müslümanlar, Hürriyet Gösteri, sayı: 313, Temmuz-Ağustos-Eylül 2014, s. 90-110.

KOLCU, Abdurrahman (2003), İvo Andriç ve Drina Köprüsü Romanı, TÜBARXIV-/2003-Güz, ss. 219-245.

KUYTOV, Ahmed (2015), Philosophical Analysis of the Balkans. International Student Scientific Multilingual Journal of Ağrı İbrahim Çeçen University (ISJICUA) Vol. 1. ss. 6-13.

JANORA, Lauren & Leigh, Lydic (2010), jano

SADOĞLU, Hüseyin (2016), Balkanlar'da Milliyetçilik ve Din. Uluslararası Politik Araştırmalar Dergisi, 2(1), ss. 1-10.

SELLS, Michael. A. (1996), The Bridge Betrayed: Religion and Genocide in Bosnia (Vol. 11). Univ of California Press.

VUCINICH, Wayne, S. (1995), Ivo Andric Revisited: The Bridge Still Stands. University Of Californıa At Berkeley, U.S.A.

ZELA, Granit (2017), Myth and History in the “The Three-Arched Bridge” and “The Bridge on the Drina” of Ismail Kadare and Ivo Andric, Academic Journal of Interdisciplinary Studies, 5(3 S1), 193-197.