İŞ İLANLARINDA CİNSİYET AYRIMCILIĞI: TÜRKİYE’DE İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ İLANLARI ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Kadınlar günümüz çalışma yaşamının önemli bir parçasıdır. Buna rağmen yapılan araştırmalar çalışma yaşamında cinsiyet ayrımcılığının sıklıkla karşılaşılan bir sorun olduğunu göstermektedir. Ancak elde edilen bu bulgular işletme içinde yaşanan cinsiyet ayrımcılığına odaklanmaktadır. Bir diğer ifadeyle işe girmeden önce işe alma ve yerleştirme aşamasında var olabilecek cinsiyet ayrımcılığı uygulamaları literatürde görece ihmal edilmiş bir konudur. Buradan hareketle bu çalışmanın amacı, Türkiye bağlamında ve inşaat mühendisliği ilanları çerçevesinde işe alım sürecinin ilk aşamasını olu şturan iş ilanlarında cinsiyet ayrımcılığı yapılıp yapılmadığını ortaya koymaktır. Çalışma kapsamında 01-31 Ocak 2019 tarihleri arasında www.kariyer.net sitesinde yayınlanan 112 inşaat mühendisliğ i ilanı içerik analizi yöntemi kullanılarak incelenmiştir. Yapılan analizler iş ilanlarının neredeyse tamamına yakının eril/dişil ifadeler içerdiğini göstermiştir. Buna göre incelenen iş ilanlarının genel olarak erkek adaylara avantaj sağlayacak şekilde eril nitelikler gözetilerek şekillendirildiğ i tespit edilmiştir. Çalışma sonucunda incelenen iş ilanlarında doğrudan ve dolaylı cinsiyet ayrımcılığı yapıldığı sonucuna ulaşılmıştır.

GENDER DISCRIMINATION IN JOB ADVERTISEMENTS: A RESEARCH ON CIVIL ENGINEERING JOBS IN TURKEY

Women are an important part of today's business life. Nevertheless, research shows that gender discrimination is a frequently encountered problem in working life. These findings, however, focus on gender discrimination within the enterprise. In other words, gender discrimination practices that may exist during recruitment and placement before employment are relatively neglected in the literature. The aim of the study, in the framework of the ads and civil engineering context of Turkey, is to reveal whether there is gender discrimination in the job advertisements, which is the first stage of the recruitment process. Within the scope of the study, 112 civil engineering advertisement published on www.kariyer.net between 01-31 January 2019 has been examined by using content analysis method. Analysis shows that almost all of the job advertisements contain masculine / feminine expressions. Accordingly, it has been determined that the job advertisements examined are generally shaped by taking into consideration the masculine qualities in a way that will give advantage to male candidates. As a result of the study, it was concluded that direct and indirect gender discrimination was made in the job advertisements examined.

PDF

___

ACUNER, AKIN, Şebnem (2019), "Kadın Çalışanların Kariyer Geli ştirme Sürecinde Karşılaştıkları Sorunlar", Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, (23):35-52 ISSN 1307-9832.
AKBABA, A. ve Günlü, E. (2009), Otel İşletmelerinde İşgören Bulma, Seçme Ve Eğitim Sürecinin Stratejik İnsan Kaynakları Bakış Açısıyla Değerlendirilmesi: Beş Yıldızlı Otellerde Bir Araştırma,Selçuk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 9:18, 1-25.
ARMSTRONG, Michael (2006), A Handbook Human Resource Management Practice, 10. Edition, London: KoganPage.
BENNINGTON, Lynne (2007), “HR Managers as Ethics Agents of the State”, Editörler: PINNINGTON, A., R. Macklin ve T. Campbell, Human Resource Management: Ethics and Employment, Oxford University Press, New York, pp. 137-151.
BUCKLEY, Ronald, M.,Danielle S. Beu, Dwight D. Frink, Jack L. Howard, Howard Berkson, Tommie A. Mobbs ve Gerald R. Ferris (2001), “Ethical Issues in Human Resources Systems”, Human Resource Management Review, Vol: 11, pp. 11-29.
DEDEOĞLU, Saniye (2009), “Eşitlik mi Ayrımcılık mı? Türkiye’de Sosyal Devlet, Cinsiyet Eş itliği Politikaları ve Kadın İstihdamı” Çalışma ve Toplum, Sayı: 2, ss. 41-54.
DEMİR, Mahmut (2011), “İş Yaşamında Ayrımcılık: Turizm Sektörü Örneği”, Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, Cilt:8, Sayı:1, ss.760-784.
ERDOĞAN, T. (2008), Nancy Chodorow’un Düşüncesinde Toplumsal Cinsiyet Organizasyonunun Merkezi Unsuru Olarak Annelik, Aile ve Toplum, 4 (14), 73-82.
ERNY, M. (2014), “Gender and Democratization”, European Scientific Journal, 2, pp. 198-213.
FERNANDEZ, M. Roberto ve Mors, Louise, Marie (2008), “Competing for Jobs: Labor Queues and Gender Sorting in the Hiring Process”, Social Science Research, Vol: 3, pp.1061–1080.
HANCOCK, Connie; Pérez-Quintana, Anna ve Esther Hormiga (2014),“Stereotypical Notions of the Entrepreneur: An Analysis from a Perspective of Gender”, Journal of Promotion Management, 20:1, pp.82-94, DOI: 10.1080/10496491.2014.869100.
HOLSTI, Ole R. (1969), Content Analysis For The Social Sciences and Humanities, Menlo Park, C.A: Addison- Wesley.
JARRELL, Stephen B.ve T. D. Stanley (2004), Declining Bias and Gender Wage Discrimination? A Meta-Regression Analysis, J. Human Resources, Vol. XXXIX, No. 3, pp. 828-838, doi: 10.3368/jhr.XXXIX.3.828.
KOÇ, Nizamettin (2002), “İ nsan Kaynaklarını Değerlendirme ve Personel Seçiminde Psikolojik Testler”, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, Cilt: 33, Sayı: 1-2, s. 1-7.
LUBORSKY, Mark R. (1994). Qualitative Research in Ageing Research, Thousand Oaks, CA: Sage.
MAAS, S. Victor ve Torres-Gonzalez, Raquel (2011), “Subjective Performance Evaluation and Gender Discrimination”, Journal of Business Ethics, Vol: 101, ss. 667–681, DOI 10.1007/s10551-011-0763-7.
MEHRABAD, M. Saidi ve M. FathianBrojeny (2007), “The Development of an Expert System for Effective Selection and Appointment of the Jobs Applicants in Human Resource Management”, Computers and Industrial Engineering, Vol. 53, pp. 306-312.
MOSS-RACUSIN, Corinne A.;Phelan, Julie E. ve Rudman, Laurie A. (2010), "When Men Break the Gender Rules: Status Incongruity and Backlash Against Modest Men", Psychology of Men & Masculinity, Vol. 11, No. 2, pp.140–151, DOI: 10.1037/a0018093.
ÖZEN, Serap ve Can, Damla. (2018), "İnsan Kaynakları Yöneticilerinin İşyerinde Toplumsal Cinsiyet Algıları", Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırmaları Dergisi, Cilt:19, Sayı:42, ss.13-34.
ÖZYER, Kubilay ve Azizoğlu, Öznur (2014), “İş Hayatında Kadınların Önündeki Cam Tavan Engelleri İle Algılanan Örgütsel Adalet Arasındaki İliş ki”, Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt 10, Yıl 10, Sayı 1, ss.95-106.
POWELL, G. N., Butterfield, D. A. ve Parent, J. D. (2002). "Gender and Managerial Stereotypes: Havethe Times Changed?", .Journal of Management, 28(2), pp.177-193.
POWELL, Abigail, Barbara Bagilhole ve Andrew Dainty (2009), "How Women Engineers Do and Undo Gender: Consequences for Gender Equality", Gender, Work and Organization, Vol. 16, No. 4, July 2009, pp.411-428.
RIDGEWAY, C. L. (2011), Framed by Gender: How Gender Inequality Persists In The Modern World, Oxford University Press: USA.
SAAVEDRA, Luísa; Alexandra M. Araújo, Maria do Céu Taveira & Cristina C. Vieira (2014), "Dilemmas of Girls and Women in Engineering: a Study in Portugal", Educational Review, 66:3, 330-344, DOI: 10.1080/00131911.2013.780006
SARGUT, S. (2001), Kültürler Arası Farklılaşma Ve Yönetimi.2. Baskı. Ankara: İmge Kitabevi Yayınları.
SAYAR, Gökçen (2008), İşveren Ve Yönetici Profili Açısından Cinsiyet Ayrımcılığı (Ücret, Terfi, İşe Alma), Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Doktora Tezi, Kütahya.
SCOTT, D. Elizabeth (2005), “The Ethics of Human Resource Management”, Editörler: BUDD, J. W. ve J. G. Scoville, TheEthics of Human Resources and Industrial Relations, Labor and Employment Relations Association, pp. 173-201.
SKAGGS, Sheryl ve Bridges, Jennifer (2013), “Race and Sex Discrimination in the Employment Process” Sociology Compass, 7/5, pp. 404–415.
TONG, R. (2009), Feminist Thought: A More Comprehensive Introductıon. Third Edition, Westview Press, A Member of the Perseus Books Group.
ÜNAL, Ayşe (2002), “İşletmelerde İ nsan Kaynaklarının Önemi, İnsan Kaynakları İşlevleri ve İnsan Kaynakları Yönetimi Sisteminde Ücretleme”, Kamu-İş İş Hukuku ve İktisat Dergisi, Cilt:7, Sayı:1/2002.
ÜNLÜ, Vahap (2010), “İşe Alımda Cinsiyet Ayrımcılığı”, Sicil İş Hukuku Dergisi, Sayı:18, ss. 247-255.
WEAVER, R. Gary (2004), “Ethics and Employees: Making the Connection”, The Academy of Management Executive, Vol: 18, No: 2, pp. 121-125.
WEAVER, R. Gary ve Trevino,Linda, Klebe (2001), “The Role of Human Resources in Ethics/Compliance Management A Fairness Perspective”, Human Resource Management Review, Vol: 11, pp. 113-134.
YILDIRIM, A. ve Ş imşek, H. (2011). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, 8. Baskı, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
YÜKSEL, Öznur (2000), İnsan Kaynakları Yönetimi, 3. Baskı, Gazi Kitabevi, Ankara.