HAFIZ DİVANINDAKİ İLK BEYTİN OSMANLI EDEBİYATINA ETKİSİ

"Elâ yâ eyyühe's-sâkî edir ke'sen ve nâvilhâ" Ki ışk âsân nemûd evvel velî üftâd-ı müşkilhâ beyti Şirazlı Hâfız'ın (ö. 1389) divanındaki ilk gazelin ilk beytidir. Hâfız'ın beytinin ilk dizesi muhtemelen Muaviye oğlu Yezid'in (ö. 683) Ene'l-mesmûmu mâ indî bi-tiryâkin velâ râkî Elâ yâ eyyühe's-sâkî edir ke'sen ve nâvilhâ manzumesinden alınmadır. Hâfız'ın bu manzumenin ikinci dizesini iktibas etmesi gerek Fars edebiyatında gerekse Osmanlı edebiyatında tartışmalar ve etkiler yaratır. Bu etkiyle Osmanlı şairlerinden Behiştî, Mirî, Zikrî, Sırrî, Sânî, Hisalî, Nimeti, Derviş ve Hıfzî divanlarındaki ilk gazele Hâfız'ın iktibas ettiği dize ile başlarlar. Gelibolulu Mustafa Âlî ve Yahya ise söz konusu dizeyi aynen iktibas etmek yerine ilk gazellerine aynı anlam ve vezinde Arapça başka beyit ile başlamayı tercih eder. Şirazlı Hâfız'ın Yezid'den iktibas ettiği bir dize ve onun etrafında oluşan tartışma ve rivayetler, en az 10 Osmanlı şairini etkiler.

INFLUENCE OF ONE COUPLET IN HAFIZ'S DİVAN TO TURKISH WORLD LITERATURE

"Elâ yâ eyyühe'ssâkî edir ke'sen ve nâvilhâ" Ki ışk âsân nemûd evvel velî üftâd-ı müşkilhâ This couplet is from the first ghazel in Hâfız-ı Şirazî (ö. 1389) 's Divan. Hafız, borrowed probable the first line from the poem of Yezid (ö. 683), the son of Muaviye: Ene'1-mesmûmu mâ indî bi-tiryâkin velâ râkî Elâ yâ eyyühe'ssâkî edir ke'sen ve nâvilhâ To borrow the first line from Yezid have influence upon not only Persian Literature but also Ottoman Literature. In the same way, Ottoman poets composed a lot of ghazals something like that. Behişü, Mirî, Zikri, Sırrî, Sânî, Hisalî, Nimeti, Derviş and Hıfzî borrowed Yezîd's line, like Hâfız-ı Şirazî. Gelibolulu Mustafa Alî and Yahya Bey wrote the Arabic couplets in the same meaning and meter instead of Yezid's line. As a result, this way effected more than ten Turkish poet