Türkiye'de Sınıf Öğretmeni Yetiştirme Politikaları ve Sorunları

Bu araştırmanın amacı Türk eğitim sisteminde sınıf öğretmeni yetiştirme politikalarını inceleyerek, öğretmenlik mesleğinin günümüzdeki durumu ve sorunlarına yönelik yeni tartışma boyutları kazandırmaktır. Türk eğitim tarihinde örgün eğitimde çalışan ilk öğretmen tipleri sübyan mekteplerinde öğretim yapan muallimler ve medreselerde öğretim yapan müderrislerdir. Sübyan mektebi öğretmenleri için ilk defa Fatih döneminde medrese programından ayrı olarak ders programı düzenlenmiş, ancak Fatihten sonra bu program bozulmuştur. Bugünkü anlamda ilk defa 16 Mart 1848'de İstanbul'da sübyan mekteplerine öğretmen yetiştiren Darül-Muallimin kurulmuştur. Cumhuriyetin başında 20 öğretmen okulu vardı. 1924 senesinde bu okulların eğitim süresi ilk okuldan sonra dört yıldan beş yıla çıkarılarak, ders programları yeniden düzenlendi. 1926'da İlk Muallim Mektepleri ve Köy Muallim Mektepleri adı altında iki tip sınıf öğretmeni yetiştirildi. 1932-1933 öğretim yılında öğretmen okullarının öğretim süresi ilk okuldan sonra altı yıla çıkarıldı. 1940 da Köy Enstitüleri kuruldu. Bu okullar 1952-1953 ten sonra tek tip öğretmen okuluna dönüştürüldü. İlk öğretmen okullarının öğretim süresi 1970-1971 öğretim yılına kadar ortaokul üzerine üç yıl iken, 18 Mart 1970 tarihinden itibaren ilkokul üzerine yedi yıl, orta okul üzerine dört yıl öğretim vermeleri kararlaştırılmıştır. 1973 ten sonra bu okulların bazıları iki yıllık yüksek okula dönüştürüldü. Öğretmen okulları 1989-1990 öğretim yılından itibaren dört yıllık eğitim süresine kavuşturulmuştur. Türkiye'de Cumhuriyetin başından itibaren sınıf öğretmeni yetiştirilmeye önem verilmesine karşılık, öğretmenlik mesleğinin bir çok önemli sorunları henüz çözüme kavuşturulamamıştır. Günümüzde önemli ölçüde öğretmen istihdamı ve ihtiyacı, öğretmenlerin kalitesi ve düşük ücret gibi sorunlarına çözüm aranmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Türkiye, kalite

PDF

___

AKYÜZ, Yahya (2001), Türk Eğitim Tarihi, Alfa Yay., İstanbul, 458s.

AKYÜZ, Yahya (1978), Türkiye'deki Öğretmenlerin Toplumsal Değişmedeki Etkileri (1848-1940), Doğan Basımevi, Ankara.

AKYÜZ, Yahya (1978), "Türkiye'de Öğretmenin "Öğretmen" ve Meslek İmajı", Ankara Ün. Eğitim Fak. Dergisi, C.ll, Sayı: 1-2, Ankara, s(116-121).

AKYÜZ, Yahya (1992), "Tarihi Süreç İçerisinde Türkiye'de Öğretmen Yetiştirme Sorunu" Öğretmen Yetiştirmede Koordinasyon, MEB., Yayını, Ankara, s(459-461).

AKYÜZ, Hüseyin (1998), "Öğretmen Eğitimi Konusunda Bir Öneri", Milli Eğitim, Sayı 137, Ankara, s: (34-36).

ARSLANOĞLU, İbrahim (1997), Türk Eğitim Sistemi, Ankara.

ATAÜNAL, Aydoğan (1987), "Yüksek Öğretim Kurulunun İlkokul Öğretmeni Yetiştirmeye İlişkin Projeksiyonu" Öğretmen Yetiştiren Yüksek Öğretmen kurumlarının Dünü-Bugünü-Geleceği Sempozyumu, 11 Haziran 1987, Gazi Ün., s: (207-230).

BALTACIOĞLU İsmail H., (1943), "İlk Mektep Muallimini Universitelileştirmek Lazım" Yeni Adam, C.l, Sayı:37, s: (1-30).

BERKER, Aziz (1945), Türkiye'de İlköğretim, Ankara.

CELKAN, Hikmet Y. (1987), "Öğretmen Yetiştirmenin Toplumsal Açıdan Tetkiki" Gazi Üniversitesi, Sempozyumu, Ankara, s: (85-98).

CELKAN, Hikmet Y. (1998), "Öğretmen Yetiştirme Modeline Yeni Bir Boyut", Milli Eğitim, Sayı: 137, s: (30-31)

CİCİOGLU, Hasan (1983), Türkiye Cumhuriyetinde İlk ve Orta Öğretim (Tarihi Gelişim), Ankara.

DEMİREL, O. Nuri (1995), Öğretmen Mesleğine Yönelen Eğitim Fakültesi Öğrencilerinin Sosyo-Ekonomik, Psikolojik Özellikleri, İst. Ün. SBE (Yayınlanmamış Doktora Tezi), İstanbul.

DPT, YBYK Planı (1996-2000), Ankara.

ERGÜN, Mustafa (1982), Atatürk Devri Türk Eğitimi, AÜ. DTCF. Yayını, No: 325, Ankara.

EKİNCİ, Yusuf (1987), "Orta Öğretimde Öğretmenlerin Nitelikleri" Gazi Ün. Sempozyumu, Ankara, s: (359-371).

EŞME, İsa (1999), "Bugünün Öğretmen Yetiştirme Modeli" Eğitim Bilimleri Dergisi, M.Ü. Atatürk Eğit. Fak. Yay., Sayı:ll, İstanbul, s: (141-142).

KARAGÖZOĞLU, Galip (1987), "Yüksek Öğretime Geçişte Öğretmenlik Mesleğine Yönelme" Gazi Ün. Sempozyumu, Ankara, s: (271-284).

KARAMUK, Ziya (1973), Cumhuriyetin 50. Yılında Milli Eğitimimiz, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul.

KIRBIYIK, Halil (1998), "Öğretmen Yetiştirme" Milli Eğitim, Sayı:137, İstanbul, s: (37-39).

KOÇER, H. Ali (1974), Türkiye'de Modern Eğitimin Doğuşu ve Gelişimi, (1773-1923), Milli Eğitim Basımevi, İstanbul.

KURTKAN, Amiran B. (1992), Eğitim Sosyolojisi, Filiz Kitapevi, İstanbul, 351.

KURTKAN, Amiran (1982), Eğitim Yoluyla Kalkınmanın Esasları, Filiz Kitapevi, İstanbul, 334 s.

MEB. (1992), Öğretmen Yetiştirmede Koordinasyon, Ankara.

MEB. (2000), 2001 Yılı Başında Milli Eğitim, Ankara.

MEB. (2001), 2002 Yılı Başında Milli Eğitim, Ankara.

MEB. (1989), "Öğretmenin Sosyal Statüsü Grubu Raporu" Öğretmen Yetiştirme ve Danışma Kurulu Toplantısı, Ankara.

ŞAHİN, Mustafa (1998), "İlköğretimde Öğretmen Yetiştirme Süreleri ve Sayılarının Artırılması" Milli Eğitim, Sayı 137, Ankara, s(91-99).

SEZAL, İhsan (1993), "Eğitime Demografik Yaklaşım", H.Ü. Nüfus Etütleri Yay., Ankara, s(l 15-140).

OKTAY, Ayla (1991), "Öğretmenlik Mesleğinin ve Öğretmenin Nitelikleri" M.Ü. Atatürk Eğit. Fak. Eğit. Bilimleri Dergisi, Sayı:3, İstanbul, s(187-193).

TAN, Hasan (1989), "Türk Eğitiminde Kalite Sorunu" M.Ü., Atatürk Eğit. Fak. Eğit. Bilimleri Dergisi, Sayırl, İstanbul, s(129-139).

TEZCAN, Mahmut (1992), Eğitim Sosyolojisi, Zirve Ofset, Ankara, 336 s.