Türk inkılâbı’na dair metinler: Ali Rıza Seyfi’nin Gazi ve inkılâp (1933) kitabı üzerine bazı gözlemler

1930’lar Türkiyesi’nin siyasi praksisi Kemalizm etrafında şekillenmiştir. Kemalizm, toplumsal gerçekliğin Osmanlı monarşisi yerine Türkiye Cumhuriyeti tarafından temsil edilmesine yol açan Mustafa Kemal Atatürk’ün modernleşme projesidir. Projenin ideolojisi, dönemin aydınları tarafından çeşitli yorumlarla desteklenmiştir. Bahriye Subayı Ali Rıza Seyfi[oğlu] (1879- 1958) bu yorumcular arasındadır. Kemalizm’i milliyetçilik ve modernizm açısından olumlayan Gazi ve İnkılâp adlı kitap 1933’te yayımlanır. Olumlamaya kitap boyunca bir retorik eşlik eder. Mustafa Kemal Atatürk kitabın asıl öznesidir ve o bir partizan retorik tarafından ikonlaştırılır. Üslubuna kahramanlar teorisi eşlik eder, Seyfi teoriyi Mustafa Kemal Paşa’nın da dâhil olduğu büyük adamlara göre okur. Ayrıca Türk tarihini de yorumlar ve Osmanlı hanedanını Türklerin aleyhine işleyen bir düzen kurmakla eleştirir. Bu eleştirilere Türk milliyetçiliğinin dili hâkimdir. Kitabın son bölümlerinde Kemalizm’in modernleşme programı açımlanır ve desteklenir. Ali Rıza Seyfi’nin Gazi ve İnkılâp’ı bir Kemalizm’i destek metindir.

PDF

___

Ali Rıza Seyfi (1933). Gazi ve İnkılâp. İstanbul: Sinan Matbaası.

Carlyle, Thomas (1976). Kahramanlar. Çev. BehzatTanç. İstanbul: Kutluğ Yay.

Collingwood, Robin George (1990). Tarih Tasarımı. Çev. Kurtuluş Dinçer. İstanbul: Ara Yay.

Ergun, Sadettin Nüzhet (ty). Türk Şairleri. İstanbul: Zaman Basımevi.

Gay, Peter (1995). The Enlightment, The Rise of Modern Paganism. New York London: W.WNorton&Company.

Giritlioğlu, Fahir (1965) Türk Siyasi Tarihinde Cumhuriyet Halk Partisinin Mevkii, Cilt 1, Ankara: Ayyıldız Matbaası.

Hanioğlu, Şükrü (2001). Preparation For A Revolution, The Young Turks, 1902-1908. Oxford: Oxford University Press.

Hanioğlu, Şükrü (2009). "İttihatçılık", Dönemler ve Zihniyetler, Modern Türkiye'de Siyasi Düşünce. IX, İstanbul: İletişim Yay. s. 249-258.

Kuran, Ahmet Bedevi (1956). Osmanlı İmparatorluğunda Yenileşme Hareketleri ve Milli Mücadele. İstanbul: Baha Matbaası.

Mardin, Şerif (1983). 'Yenileşme Dinamiğinin Temelleri ve Atatürk', Çağdaş Düşüncenin Işığında Atatürk. İstanbul: N.Eczacıbaşı Vakfı yay. 1983,s.23-48

Moretti, Franco (2005). Mucizevi Göstergeler. Çev. Zeynep Altok. İstanbul: Metis Yay.

Parla, Taha (1989). Ziya Gökalp, Kemalizm ve Türkiye'de Korporatizm. İstanbul: İletişim yay.

Tunçay, Mete (1981). Türkiye Cumhuriyetinde Tek-Parti Yönetiminin Kurulması (1923-1931). Ankara: Yurt yay.

Uyar, Hakkı (1998). Tek Parti Dönemi ve Cumhuriyet Halk Fırkası, İstanbul: Boyut Yay.

White, Hayden (2008). Metatarih, Ondokuzuncu Yüzyıl Avrupa'sında Tarihsel imgelem. Çev. Mehmet Küçük. Ankara: Dost Yay.

Williams, Raymond (1961). Culture and Society 1780-1950. Edinburg: Pelican.

Yıldız, Ahmet (2001). Ne Mutlu Türküm Diyebilene'-Türk Ulusal Kimliğinin Etno-Seküler Sınırları(1919- 1938), İstanbul: İletişim yay.

Yıldız, Gültekin (2009). Neferin adı Yok, Zorunlu Askerliğe Geçiş Sürecinde Osmanlı Devleti'nde Siyaset, Ordu ve Toplum (1826- 1839). İstanbul: Kitabevi Yay.