Sessizliğin Dili: Türk İşaret Diline Dair Gözlemler

Türk İşaret Dili, Türkiye'deki işitme engellilerin iletişim aracı olarak kullandıkları ana dilleridir. Kendine özgü bir grameri, gramatikalleşen birimleri, ifade araçları vb. bulunan Türk işaret dili, dilbilimin gramatikalleşme, dil ilişkileri, ikonizm gibi değişik araştırma alanları açısından ilginç malzemeler sunmakta ve yapılan az sayıdaki çalışma nedeniyle araştırılmayı beklemektedir. Türk işaret dili, anlamsal derecelendirme, yöresel diyalektler, dilbilimsel değişme gibi doğal bir dilde olabilecek her türlü gerçekleşmeyi barındırabilen bir iletişim sistemidir. Bu makalede, Türk işaret diline ilişkin gözlemlerin paylaşılması ve bu ilgi çekici dilin, ana hatlarıyla ilgililerinin dikkatine sunulması amaçlanmaktadır. Çalışmada Türk işaret dilinin fonolojik, sentaktik, semantik özellikleri ve dikkat çeken diğer dilbilimsel yönleri, ana başlıklar hâlinde, genel fikir uyandıracak şekilde sunulacaktır

The Language of Silence: Observations Concerning Turkish Sign Language

Turkish Sign Language is the native language of the deaf community living in Turkey. Having its own grammar, grammaticalizing units and linguistic devices, Turkish Sign Language presents challenging linguistic features related to grammaticalization, linguistic contact, iconism etc., and it deserves attention due to the scarcity of existing research in this area. Turkish Sign Language is a communication system including all kinds of phenomena a natural language can have, such as semantic graduation, regional dialects, and linguistic change. This article aims to share some observations on Turkish Sign Language and to present this challenging language and its general features to those interested in it. In this study the phonological, syntactic, semantic features and other attributive characteristics of Turkish Sign Language will be discussed under a variety of main titles in order to provide a general opinion on the topic.

PDF

___

Bobovius, Albertus (2002). Albertus Bobovius ya da Ali Ufki Bey'in Anıları: Topkapı Sarayı'nda Yaşam. Çev. A. Berktay, Kitap Yay.
Dahl, Östen (1985). Tense and Aspect Systems. Oxford: Basil Blackwell.
Demirci, Kerim (2008). "Dilbilgiselleşme". Bilig 45: 131-146.
Dikici, Ayşe Ezgi (2006). Imperfect Bodies, Perfect Companions? Dwarfs and Mutes at the Otoman Court in the Sixteenth and Seventeenth Centuries. Master Thesis. Sabancı University.
Dikyuva, Hasan (2006). "Education, General History and Materials of Turkish Sign Language (TID)". www.hrf.unikoeln.de/sitenew/content/fest/files/
TurkishPresentation.ppt
Dikyuva, Hasan - Zeshan, Ulrike (2008). Türk İşaret Dili, Birinci Seviye. Ishara Press.
Hasan Beyzade Ahmet Paşa (2004). Hasan Beyzade Tarihi. Haz. N. Aykut. Türk Tarih Kurumu Yay.
Heine, Bernd (2004). "Grammaticalization", The Handbook of Historical Linguistics. B. Joseph, R. Janda (eds). Blackwell.
Hopper, Paul J. - Traugott, Elizabeth (1993). Grammaticalization. Cambridge University Press.
Johanson, Lars (2007). Türkçe Dil İlişkilerinde Yapısal Etkenler. Çev. Nurettin Demir. Ankara: TDK Yay.
Kyle, Jim (1988). Sign Language: The study of deaf people and their language. Cambridge: Cambridge University Press.
Lakoff, George (2005). Metaforlar: Hayat, Anlam ve Dil. Çev: G.Y. Demir. İstanbul: Paradigma.
Lehmann, Christian (2002). Thoughts on Grammaticalization (revised edition). Ar- beitspapiere des Seminars für Sprachwissenschaft der Universität Erfurt, No. 9. Erfurt.
Miles, M. (2000). "Signing in the Seraglio: mutes, dwarfs and jesters at the Otoman Court 1500-1700". Disability & Society 15: 1, 115-134.
Sâfî, Mustafa (2003). Zübdetü't-Tevârih. Haz. İ.H. Çuhadar. Mustafa Safi'nin Zübdetü't - Tevarih'i. C. 1. Türk Tarih Kurumu Yay.
Özcan, Abdülkadir (1994). "Dilsiz". İslam Ansiklopedisi C. 9. İstanbul: Diyanet Vakfı Yay. 303- 305.
Özyürek, Aslı - İlkbaşaran Deniz (2004). http://turkisaretdili.ku.edu.tr
Saks, Oliver (2001). Sesleri Görmek: Sağırların Dünyasına Bir Yolculuk. Çev. O. Yener. YKY.
Sandler, Wendy - Lillo-Martin, Diane (2001). "Natural Sign Languages". Handbook of Linguistics. Aronoff & Rees-Miller (eds). 533-562.
Sandler, Wendy (2003). "Sign Language Phonology". The Oxford International Encyclopedia of Linguistics. W. Frawley (ed.).
Sessiz Gemi (Şubat 2007). Kahramanmaraş Gazi İşitme Engelliler İlköğretim Okulu, Özel Eğitim-Kültür-Edebiyat Dergisi 3(3): 25-26
Taub, Sarah (2001). Language from the Body: Iconicity and Metaphor in American Sign Language. Cambridge University Press.
Yetişkinler İçin İşaret Dili Kılavuzu. T.C. Milli Eğitim Bakanlığı, Özel Eğitim ve Reh- berlik Danışma Hizmetleri Genel Müdürlüğü. Ankara.
Zeshan, Ulrike (2002). "Sign Language in Turkey: The story of a hidden language". Turkic Languages 6: 2, 229-274.
------- (2003). "Aspects of Türk İşaret Dili (Turkish Sign Language)". Sign Language & Linguistics 6 (1): 43-75.