Performans Teori'nin Aytıslara uygulanması ve Konısbay'ın Şınbolat'la yaptığı aytısta söyleyici, genel dinleyici, keşif ve düzenleme

Aytıs, Kazak halkının zengin sözlü edebiyatının en önemli temelini oluşturan çok eskiden doğmuş ve kalıplaşmış bir tür olduğundan, Kazak Türklerinin konargöçer yaşam tarzını sürdürdüğü zamana ve o dönemin tarihî olaylarına ışık tutan değerli bir kaynak mahiyetindedir. Fakat aytısların bu özelliklerinin anlaşılabilmesi için onların çok iyi bir inceleme yöntemiyle araştırılması gerekmektedir. Bu makalede Performans (icra) Teori’den hareketle geliştirilmiş bir ara ştırma modelinin aytıslar için de uygulanabileceği hususu Konısbay ile Şınbolat Aytısı örnek verilerek ispata çalışılmaktadır.

___

Avezov, Muhtar (1948). “ Aytıs Qazaq Ädebiyetiniñ Tarihi. C. I. a tı.

_____, (1964). Kazak Ädebiyetiniñ Tarihı. C. I / II. Almatı.

Aytulı, Nesipbek vd. (2004). Kazirgi Aytıs. Astana: Kültegin.

Berdibay, Rahmankul (1983). Sarqılmas Qazına . Almatı.

Bilgegil, Mehmet Ka ya (1989). Edebiyat Bilgi ve Teorileri (Belâgât). İstanbul: Dergah Yay.

Bogdanova, Medine (1947). Kirgizskaya literatura . Moskva.

Çobanoğlu, Özkul (1999). Halkbilimi Kuramları ve Araştırma Yöntemleri Tarihine Giriş. Ankara : Akçağ Yay.

Derbisalin, Anvar (1976). Dästür men Jalġastıq. Almatı.

Dilçin, Cem (2005). Örneklerle Türk Şiir Bilgisi. Ankara : TDK.

Dizdaroğlu Hikmet (1969). Halk Şiirinde Türler. Ankara : Ankara Üniverstes i Basımevi.

Ekici, Metin (1998). “Halkbilimi Çalışmalarında Metin (text), Doku (texture), Sosyal Çevre ve Şartlar (konteks) İlişkisinin Önemi”. Milli Folklor 39: 34.

Erdem, Melek (1998). Dede Korkut Türkmenistan Varyantları. Doktora tezi. An- kara: Ankara Üniversitesi.

Ergun, Metin (2002). Kopuz Sarını: Kazak Âşık Tarzı Şiir Geleneği Akın ve Jıra v- lar. Ankara: KB Yay.

Jarmuhamedulı, Muhamedrahım (2001). Aytıs Öleñderiniñ Arġı Tegi men Damuvı. Almatı.

Jumaliyev, Kajım (1958). Qazaq Eposı men Ädebiyet Tarihınıñ Mäseleleri. Almatı.

Kenjebayev, Beysenbay (1976). XX. Ğasır Basındağı Kazak Ädebiyeti. Almatı.

Konıratbayev, Avelbek (1991). Kazak Folklorınıñ Tarihı. Almatı.

Syenşaliyev, Hangali (1998). Kazak Ädebiyetiniñ Tarihı. Almatı.

Tebegenov, Temirhan (2001). Halıq Aqındarı Şıġarmalarında ġı Ädebiyet Pen Fol’klor Dästüri. Almatı.

Törekulov, Nısanbek (1979). Qazaq Sovet Halk Poeziyasnıñ Janrlıq Erekşelikteri. Almatı.