-Ip ile Kurulan Zarf-Fiilli Parçaların Türkmen Türkçesinden Türkiye Türkçesine Aktarımı Üzerine
Şimdiye kadar diğer Türk topluluklarında meydana getirilen eserlerin pek azı Türkiye Türkçesine aktarılmıştır. Oysa Türk Dünyasının kültür bütünlüğü, üretilen kültür ve sanat eserlerinin karşılıklı olarak bilinmesiyle sağlanabilir. Aktarılan eserlerde de çeşitli aktarma hatalarına rastlanmaktadır. Aktarma hataları “ek”, “kelime”, “söz dizimi”, “deyimler” ve “cümle üstü birlikler” gibi hemen hemen her düzeyde görülmektedir. Bu hataların önüne geçebilmek için aktarma sorunlarını ayrıntılı olarak işleyen çalışmaların yapılması gerekmektedir. Bu çalışmada Türkmen Türkçesindeki –Ip zarf-fiil ekinin Türkiye Türkçesine hangi durumlarda nasıl aktarılabileceği incelenmiştir. Sonuçta, –Ip ekinin Türkiye Türkçesine duruma göre dokuz farklı biçimde aktarılması gerektiği tespit edilmiştir.
On the Translation of the Adverbial Complement Formed by -Ip from Turkmen to Turkish
So far few works of other Turkic people have been translated into Turkish. It is a fact that the cultural unity among the Turkic people is only possible if the existing culture and cultural works are known by each of them. Yet, in translated works we see various mistakes of translation. We face with them at various levels such as suffix, word, syntax, sayings and even paragraph structure. In order to overcome the problem, it is necessary to deeply investigate the translation mistakes. This study discusses how and in what conditions the adverbial complement of –Ip of Turkmen can be translated into Turkish. It is shown that, on the bases of the conditions, there are eight different forms of translation of –Ip from Turkmen to Turkish.
___
AÇIKGÖZ, H. (1994), Türk Edebiyatları Arasında Aktarma ve Karşılıklı Yayın Meseleleri,II. Türk Dünyası Yazarlar Kurultayı 8-9-10 Aralık 1994, Ankara: Türkiye İlim ve Edebiyat Eseri Sahipleri Meslek Birliği: 49-51.ERCİLASUN, A. B. (1997a), Lehçeler Arası Aktarma, Türk Dünyası Üzerine İncelemeler, Ankara: Akçağ Yayınları 93: 91-100.
ERCİLASUN, A. B. (1997b), Türk Lehçelerinin Aktarılmasında Dikkat Edilecek Noktalar, Türk Dünyası Üzerine İncelemeler, Ankara: Akçağ Yayınları 93: 179-207.
GEDİKLİ, Y. (1994), Türk Lehçelerinden Metin Aktarma Yolları ve Metin Aktarmanın İlke ve Meseleleri, II. Türk Dünyası Yazarlar Kurultayı 8-9-10 Aralık 1994,Ankara: Türkiye İlim ve Edebiyat Eseri Sahipleri Meslek Birliği: 58-69.
İLKER, A. (1999), Lehçeden Lehçeye Aktarma Üzerine Bazı Düşünceler, 3. Uluslar Arası Türk Dil Kurultayı 1996, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları 678: 553-560.
NH = ÖZKAN, İ., (1999), Ependi Şorta Sözler, Yomaklar. Nasreddin Hoca Fıkraları,Ankara: TİKA Yayınları.
TEA 10 = CUMAEV, K. ve diğerleri (1998), Başlangıcından Günümüze Kadar Türkiye Dışındaki Türk Edebiyatları Antolojisi 10 (Nesir-Nazım). Türkmenistan Türk Edebiyatı I (Akt.: A. Duymaz, M. Ergün, N. Biray), Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları 2125.
TEA 11 = CUMAYEV, K. ve diğerleri (1998), Başlangıcından Günümüze Kadar Türkiye Dışındaki Türk Edebiyatları Antolojisi 11 (Nesir-Nazım). Türkmenistan Türk Edebiyatı II, (Akt.: A. Duymaz, M. Ergün, N. Biray), Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları 2126.
TEKİN, T. ve diğerleri (1995), Türkmence – Türkçe Sözlük. Türk Dilleri Araştırmaları Dizisi 18, Ankara: Simurg Yayınları.
UĞURLU, M. (1999), -ArAK ve -p ile Kurulan Zarf-fiilli Parçalarda Sınır Vurgulayışın Rolü, 3. Uluslar Arası Türk Dili Kurultayı 1996, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları 678: 1181-1187.
UĞURLU, M. (2000a), Türk Lehçeleri Arasında Aktarma Meseleleri ve “Abay Yolu” Romanı, Bilig. Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi, 15: 59-80.
UĞURLU, M. (2000b), Türk Lehçeleri Arasında Kelime Eş Değerliği, 4. Uluslar Arası Türk Dil Kurultayı 2000, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları. [Baskıda]
UĞURLU, M. (2001), Türk Lehçelerinin Aktarımında Valenz Sözlüklerinin Önemi, Doğu Akdeniz Üniversitesi, Uluslararası Sözlükbilim Sempozyumu Bildirileri [Yayımlayan: Nurettin Demir-Emine Yılmaz], Gazimağusa: 197-206.
UĞURLU, M. (2002), Kırgız ve Türkiye Türkçesi Arasında Bire Bir Kelime Eş Değerliği.“Camiyla” Romanındaki Meseleler Üzerine, Scholarly Depth and Accuracy. A Festschrift to Lars Johanson [Yayımlayan: Nurettin Demir-Fikret Turan], Ankara: Grafiker Yayınları: 389-401.
- ISSN: 1301-0549
- Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
- Başlangıç: 1996
- Yayıncı: Ahmet Yesevi Üniversitesi Mütevelli Heyet Başkanlığı