Zehra ARSLAN

Batum göçmenleri (1914 - 1930)

Batumun Berlin Kongresinde Rusyaya bırakılmasının ardından bu bölgeden Anadoluya doğru kitlesel göç hareketleri olmuştur. Batumdan Anadoluya yapılan göçler, I. Dünya S avaşı, Milli Mücadele Dönemi ve Cumhuriyetin ilk yıllarında da devam etmiştir. Batum ve civarından gelen göçmenlerin yerleşme talepleri gerek Osmanlı gerekse TBMM hükümetleri tarafından genellikle olumlu karşılanmıştır. Türkiyeye gelerek Anadolunun değişik vilayet, kaza ve nahiyelerinde iskân etti- rilen göçmenlere konut ve araziler verilerek gerekli şartları yerine getirenlere, vatandaşlık hakkı tanınmıştır. Bu çalışmada, arşiv belgelerindeki örnekler ışığında, I. Dünya Savaşı, O smanlı, Milli Mücadele Dönemi ve Cumhuriyetin ilk yılların- da Batumdan Türkiyeye gelen göçmenlerin durumu incelenmiştir.

Tam Metin

Kaynakça

Ağanoğlu, H. Yıldırım (2001). Osmanlıdan Cumhuriyete Balkanların Makûs Talihi. İstanbul: Kum Saati Yay.

Akyüz, Jülide (2008). Göç Yollarında; Kafkasyadan Anadoluya Göç Hareketleri. bilig 46: 37-56.

Arslan, Nebahat Oran (2007). Güney Kafkasyadan Türkiyeye Gelen Muhacir ve Mültecilerin Durumu (1921 -1945). Atatürk Üniversitesi Türkiyat Ara ştırmaları Enstitüsü Dergisi 35: 341 - 359.

Arslan, Zehra (2010). Moskova Antlaşması Sonrası Gürcülerin Batumda Yaptıkları Düzenlemeler (1921 1925 ). Uluslararası Karadeniz İncelemeleri De rgisi 8: 111 -133.

Atnur, İbrahim Ethem (2001). Osmanlı Yönetiminden Sovyet Yönetimine Kadar Nahçivan (1918-1921). Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.

Bakan, Mustafa (2008). Milli Mücadele Yıllarında Elviye-i Selâse ve Batum. Turkish Studies, International Periodical For the Languages, Literature and History ofTurkish or Turkic 3/7: 733 -748 .

Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi: BCA

Başbakanlık Osmanlı Arşivi: BOA

Demirel, Muammer (2009). Artvin ve Batum Göçmenleri (1877-1878 Osmanlı- Rus Savaşından Sonra). A.Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi 40: 317- 340.

Demirtaş, Mehmet (2009). Kırım Savaşı ve 93 Harbi Sürecinde Osmanlı Memleketine Gelen Göçmenlerin Sevk ve İskânları. A.Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi 41: 215 - 238.

Doğanay, Rahmi (2001). Milli Mücadelede Karadeniz (1919-1922). Ankara: Atatürk Araştırma Merkezi Yay.

Gökdemir, A.Ender (1998). Cenûb-i Garbî Kafkas Hükümeti. Ankara: Atatürk Araştırma Merkezi Yay.

İpek, Nedim (2006). İmparatorluktan Ulus Devlete Göçler. Trabzon: Serander Yay.

İskân Muafiyetleri Nizamnamesi. 2/1777. 27.12.1934.

İstikbal Gazetesi

Jelavich, Barbara (1970). Great Britain and the Russian Acquisition of Batum (1878 -1886). The Slavonic and East European Review 48 (110): 44-66.

Karabekir, Kazım (2000). İstiklal Harbimiz. 5 Cilt. İstanbul: Emre Yay. Mübadele, İmar ve İskân Kanunu. No: 368. 28 Rebiyülevvel 1342.

Özel, Oktay (2010). Migration and Power Politics: The Settlement of Georgian Immigrants in Turkey (1878 -1908) . Middle Eastern Studies 46 (4): 477- 496.

Sarı, Mustafa (2010). Türkiye -Kafkasya İlişkilerinde Batum (1917-1921). Doktora Tezi. Sakarya: Sakarya Üniversitesi.

Saydam, Abdullah (2010). Kırım ve Kafkas Göçleri (1856- 1876). Ankara: Türk Tarih Kurumu Yay.

Şahin, Enis (2002). Trabzon ve Batum Konferansları ve Antlaşmaları (1917-1918) Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.

Şentürk, Miraç (2010). Milli Mücadele Döneminde Elviye -i Selâse ve Milletvekilleri Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Ankara Üniversitesi.

TBMM Zabıt Ceridesi. Devre: 1. Cilt: 11. İçtima: 2. 14.07.1337. 241.

TBMM Zabıt Ceridesi. Devre: 1 . Cilt: 14. Birleşim: 120. 1337. 419.

T.C. Resmi Gazete. Sayı: 9. 04.04.1921.

Yeni Yol Gazetesi