Azerbaycan Türkçesinde Teklik-Çokluk Kategorisi Üzerine

Teklik-çokluk kategorisi temel niteliklerini oluşturan bilişsel çokluk, dilbilgisel çokluk, bilişsel-dilbilgisel teklik dil-kullanım normları, makalede Azerbaycan Türkçesi örnekleriyle betimlenmektedir. Söz konusu kelime şekli, morfolojik biçimlenmeye ve kelime yapımına göre bir alt kategorileştirilme olarak nitelendirilmektedir. Bilişsel çokluk, dilbilgisel çokluk ve bilişsel-dilbilgisel teklik kelime şekli simetrik-asimetrik ve sözcükbilimsel-sözdizimsel yapılanmalarının karşıt pozisyonları, Azerbaycan Türkçesinde teklik-çokluk kategorisinin somut dil-kullanım normları olarak belirlenmektedir.

About the Category of Singularity and Plurality in Azerbaijan Turkish

The category of singularity-plurality is described by the samples of Azerbaijani language, which is consists of norms of language-usage that are cognitive plurality, grammatical plurality and cognitive-grammatical singularity. This word form, can be characterized as the categorization by morphological shaping and word formation. The opposite positions symmetrically-asymmetrically and lexically-syntactically formed word formations of cognitive pluralities, grammatical pluralities and cognitive-grammatical singularities are determined as the concrete language-usage norms of the category of singularity-plurality.

PDF

___

AKASLAN, Talat (2004), “Bilişsel Bir Sözceleme Dilbilgisi Modeli: A. Culioli’nin Sözceleme İşlemleri Kuramı”, Dilbilim Araştırmaları, 20: 123-138.

ALİZADE, A. (1967), “Azerbaycan dilinin yazılı abidələrində sayların ifadə olunmasına dair”, Azərbaycan dilçiliyi məsələləri: 120-121.

ANDREEVA,S.V. (2004), “Tipologiya konstruktivno-sintaksiçeskih edinits v ruskoy reçi”, Voprosı Yazıkoznaniya, 5: 32-45. (Rus Dilinde Yapısal-Sözdizimsel Birimlerin Tipolojisi).

ASLANOV, Aslan (1963), Azerbaycan dilində kəmiyyət və inkarlıq kategoriyaları, Bakı. BOZKURT, Fuat (1995), Türkçe Çağdaş Dilbilgisi,

FİLLMORE, Charles J. (1985), Frames and the semantics of understanding. “Quaderni di semantica”. Vol. VI, no. 2.

GADJİEVA, N. Z. (1979), Tyurkoyazıçnıe arealı Kavkaza, İzd-vo “Nauka” Moskva (Kafkasların Türk Dilli Bölgesi).

HAMİNA, O. V. (2004), “Jelanie: Kognitivno-funktsionalnıy portret”, Voprosı Yazıkoznaniya, No 4: 122-155 (İstek: Bilişsel-İşlevsel Portre).

HÜSEYNZADƏ, Muxtar (1973), Müasir Azərbarcan dili, Bakı.

KUBRYAKOVA,E.S. (1994), “Naçalnıe etapı stanovleniya kognitizma: lingvistikapsixologiya- kognitivnaya nauka”, Voprosı Yazıkoznaniya, 4: 34-47 (Bilişselliğin Oluşumunun Başlangıç Aşamaları: Lengüistik-Psikoloji-Bilişsel Bilim).

KURT, Ömer (2002), Obuçenie studentov yazıkovogo vuza idiomam turetskogo yazıka na osnove kognitivnogo-kulturologiçeskogo podhoda, Minsk (Türkçe Deyimlerin Üniversite Öğrencilerine Bilişsel-Kültürel Yöntemlerle Öğretimi).

LAKOFF, George (1986), Classifiers as a reflection of mind. -In: “Noun Classes and Categorization”. (Ed. By. C. Craig), Amsterdam.

MƏMMƏDOV, Cəlal (2003), Türk mifoloji sözlüyü, Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası, Bakı, Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutu, Folklor İnstitutu.

MİNSKY, Marvin (1984), “Jokes and the logic of the cognitive unconscious”, Cognitive Constraints on Communication. (Ed. by L. Vaina and J. Hintkka). Dordrecht, etc.: Reidel, P. 175-200.

MUSAOĞLU, Mehman (2002), Türkolojinin Çeşitli Sorunları Üzerine Makalelerİncelemeler, Ankara, T.C Kültür Bakanlığı Yayınları.

SEYİDOV, Yusif (2000), Azerbaycan dilinin qrammatikası. Bakı.

SPERBER, Dan, Deirdre Wilson (1986), Relevance: Communication and Cognition. Ch. 3. Oxford. p. 118-171.