Anadolu'da Selçuklu Dönemi İdare Sisteminin Mekansal Örgütlenmeleri: Selçuklu İdari Birim Organizasyonları (ve Evrimi)

Bu araştırma, Türklerin Anadolu yerleşim zincirine katıldığı Selçuklu egemenlik döneminde, Anadolu coğrafyasında örgütlenen Selçuklu dönemi idare sisteminin mekânsal-işlevsel unsuru olarak Selçuklu idarî birim organizasyonlarını tanımlamayı amaçlamaktadır. Araştırmanın varsayımı, Selçuklu idare sisteminin mekânsal örgütlenmeleri olarak, idarî birim organizasyonlarının tarihsel kökenlerinin Orta Asya ve İran Türk-İslâm devlet gelenekleri ile Anadolu'da devralınan Bizans idare coğrafyası mirasına dayandığı ve Anadolu'nun coğrafi koşulları ile dönemin askeri-siyasal-yönetsel içsel-dışsal dinamikleri kapsamında biçimlendiğidir. Araştırmada Selçuklu idare sisteminin mekânsal bileşenleri olarak idarî birimlerin belirlenmesinde, vakâyinâme, menâkıb-nâme, vakfiye, temlik-nâme, ahid-nâme gibi özgün tarihi kayıtların irdelenmesi ve elde edilen bulguların haritalar üzerine aktarılmasına dayanan bir metodoloji izlenmiştir.

The Spatial Elements of the Administrative System in Anatolia During Seljuk Period: The Organization of the Seljuk Administrative Units (and Evolution)

This paper aims to determine the organizations of the administrative unit as the spatial-functional element of the administration system in Anatolia during Seljuk period when Turks participated in Anatolian settlement chain. The hypothesis of this study is that the historical origins of Seljuk administration unit organizations, as the spatial reflection of Seljuk administrative system, were based on the heritage of the administration traditions of Central Asia Turkish and Iran Turkish-Islamic with the substructure of the Byzantine administrative geography in Anatolia and were shaped by geographical conditions of Anatolia with military-political-administration internal and external dynamics in Seljuk period. The methodology of this paper is based on the examination of the original historical sources and transferring them to map in the determination of Seljuk administration units.

___

ABU BAKR IBN AL-ZÂKİ (1972), Ravzât al Kuttâb ve Hadikât al-Albâb, Ali Sevim (çev.), TTK Yayınları, Ankara.

AKDAĞ, Mustafa (1995), Türkiye’nin İktisadi ve İçtimai Tarihi, cilt:I, Cem Yayınları,İstanbul.

AKSARAYİ (1943), Anadolu Selçuki Devletleri Tarihi, M. Nuri Gençosman (çev.), Recep Ulusoğlu Yayınevi, Ankara.

AKSARAYİ (2000), Müsâmeretü’l Ahbar, Mürsel Öztürk (çev.), TTK Yayınları, Ankara.

AKNERLİ GRİGOR (1954), Moğol Tarihi, Hrand D. Andreasyan (çev.), İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, İstanbul.

ANONİM SELÇUK-NÂME (1952), Anadolu Selçukluları Devleti Tarihi III, Feridun Nafiz Uzluk (çev.), Anadolu Selçukluları Gününde Mevlevi Bitikleri:5, Uzluk Yayınları, Ankara.

ARTUK, İbrahim (1980), “Alâaddin Keykubad’ın Meliklik Devri Sikkeleri”, TTK Belleteni,cilt:XLIV, sayı:174, sayfa:265-270, TTK Yayınları, Ankara.

ASHTOR, E. (1976), A Social and Economic History of the Near East in the Middle Ages, University of California Press, Los Angeles.

ATEŞ, Toktamış (1982), Osmanlı Toplumunun Siyasal Yapısı (Kuruluş Dönemi), Say Yayınları, İstanbul.

BARTHOLD, Vassiliy V. (1975), Orta Asya Türk Tarihi Hakkında Dersler, Kazım Yaşar Kopraman-Afşar İsmail Aka (çev.), Emel Matbaacılık, Ankara.

BAYKARA, Tuncer (1985), “Türkiye Selçuklularında İdari Birim ve Bununla İlgili Meseleler”, Vakıflar Dergisi, sayı:XIX, sayfa:49-60, Vakıflar Genel Müdürlüğü Yayınları, Ankara.

BAYKARA, Tuncer (2000), Anadolu’nun Tarihi Coğrafyasına Giriş I; Anadolu’nun İdarî Taksimatı, Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları, Ankara.

BAYRAM, Mikail (1987), “Selçuklular Zamanında Tokat Yöresinde İlmi ve Fikri Faaliyetler”,Türk Tarihinde ve Kültüründe Tokat Sempozyumu (2-6 Temmuz 1986), sayfa:30-36, Tokat Valiliği Yayınları, Ankara.

BAYRAM, Mikail (1994), “Selçuklular Zamanında Anadolu’da Bazı Yöreler Arasındaki Farklı Kültürel Yapılanma ve Siyasi Boyutları”, S.Ü. Türkiyat Araştırmaları Dergisi, sayfa:79-92, Selçuk Üniversitesi Yayınları, Konya.

BAYRAM, Mikail (2001), “Anadolu Selçuklularında Devlet Yapısının Şekillenmesi”, Cogito Dergisi, sayı:29, sayfa:61-72, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.

CAHEN, Claude (1955-1956), “Selçuki Devletleri Feodal Devletler midir?”, İ.Ü. İktisat Fakültesi Mecmuası, cilt:XVII, sayı:1-4, sayfa:348-358, İstanbul Üniversitesi Yayınları, İstanbul.

CAHEN, Claude (1986), “İktâ” maddesi, The Encyclopedia of Islam, cilt:V, sayfa: 1088-1091, E. J. Brill Press, Leiden.

CAHEN, Claude (1994), Osmanlılardan Önce Anadolu, Erol Üyepazarcı (çev.), Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul.

CAHEN, Claude (2001), The Formation of Turkey; The Seljukid Sultanate of Rum: Eleventh to Fourteenth Century, P. M. Holt (ed.), Pearson Education Limited Press, London.

CENÂBÎ (2000), “Cenâbi’ye Göre Anadolu Selçukluları”, Muharrem Kesik (çev.), İ.Ü.

Edebiyat Fakültesi Tarih Dergisi, sayı:36, sayfa:213-259, İstanbul Üniversitesi Yayınları, İstanbul.

DARKOT, Besim (1961), “Türkiye’nin İdari Coğrafyası Üzerinde Düşünceler”, İ.Ü. Coğrafya Enstitüsü Dergisi, sayı:12, sayfa:35-46, İstanbul Üniversitesi Coğrafya Enstitüsü Yayınları, İstanbul.

DARKOT, Besim (1966), “Türkiye’de Coğrafi Bölgelerin Teşkilinde Kriterlerin Araştırılması”,Şehircilik Konferansları (1963-1964 Yaz Yarıyılı), sayfa:31-41, İTÜ Mimarlık Fakültesi Yayınları, İstanbul.

DOĞAN, D. Mehmet (1998), Tarih ve Toplum; Toplum Yapımızın Tarihi Oluşumu, İz Yayınları, İstanbul.

DONUK, Abdülkadir (1988), Eski Türk Devletlerinde İdarî-Askerî Unvan ve Terimler,Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı Yayınları, İstanbul.

EBÜ’L FEREC-IBNÜ’L İBRİ (1941), Tarihi Muhtasarüddüvel, Şerafeddin Yaltkaya (çev.), Maarif Yayınları, İstanbul.

GENÇ, Reşat (1997), Kaşgarlı Mahmud’a Göre XI. Yüzyılda Türk Dünyası, Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları, Ankara.

GORDLEVSKI, Vladimir (1988), Anadolu Selçuklu Devleti, Azer Yaran (çev.), Onur Yayınları, Ankara.

HINRICHS, Cristoph (1991), “Anadolu Selçuklu Paralarının Üzerindeki Resimler”, Aydın Ayhan (çev.), Türk Dünyası Tarih Dergisi, sayı:57, sayfa:29-37, Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı Yayınları, İstanbul.

HINZ, Walther (1949), “Ortaçağ Yakın Şarkına Ait Vergi Kitabeleri”, Fikret Işıltan (çev.), TTK Belleteni, cilt:XII, sayı:49, sayfa:771-793, TTK Yayınları, Ankara.

HONIGMANN, Ernst (1970), Bizans Devleti’nin Doğu Sınırı, Fikret Işıltan (çev.), İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, İstanbul.

HÜSEYNOF, Rauf (1981), “XI.-XII. Yüzyılda Önasya’da Askeri-Feodalite Müessesesi- Uclar”, VIII. Türk Tarih Kongresi (11-15 Ekim 1976), cilt:II, sayfa:725-740, TTK Yayınları, Ankara.

IBN BİBİ (1941), Anadolu Selçuki Devleti Tarihi (Farsça Muhtasar Selçuk-Nâme), M.Nuri Gençosman (çev.), Uzluk Basımevi, Ankara.

IBN BİBİ (1996), El Evamirü'l-Ala'iye Fil Umuri'l-Ala'iye (Selçuk Nâme), Mürsel Öztürk (çev.), cilt:I-II, TTK Yayınları, Ankara.

JANSKY, Herbert (1950), “Selçuklu Sultanlarından Birinci Alâaddin Keykubad’ın Emniyet Politikası”, 60. Doğum Yılı Münasebetiyle Zeki Velidi Togan’a Armağan, sayfa:117-126, Maarif Yayınları, İstanbul.

KAŞGARLI MAHMUD (1998-9), Divanü Lûgat-İt-Türk Tercümesi, Besim Atalay (çev.), cilt:I-III, TDK Yayınları, Ankara.

KAYMAZ, Nejat (1964), “Anadolu Selçuklularının İnhitatında Devlet Mekanizmasının Rolü-I”, A.Ü. DTCF Tarih Araştırmaları Dergisi, cilt:II, sayı:2-3, sayfa:91-156, Ankara Üniversitesi Yayınları, Ankara.

KAYMAZ, Nejat (1967), “Anadolu Selçuklularının İnhitatında Devlet Mekanizmasının Rolü-II”, A.Ü. DTCF Tarih Araştırmaları Dergisi, cilt:II, sayı:2-3, sayfa:23-61, Ankara Üniversitesi Yayınları, Ankara.

KAYMAZ, Nejat (1970), Pervane Muineddin Süleyman, Ankara Üniversitesi Yayınları, Ankara.

KESİK, Muharrem (2003), Türkiye Selçuklu Devleti Tarihi; Sultan I. Mesud Dönemi (1116-1155), TTK Yayınları, Ankara.

KHONIATES, Niketas (1995), Historia (Ioannes ve Manuel Kommenos Devirleri), Fikret Işıltan (çev.), TTK Yayınları, Ankara.

KINNAMOS (2001), Ioannes Kinnamos’un Historia’sı (1118-1176), Işın Demirkent (çev.), TTK Yayınları, Ankara.

KOCA, Salim (1994), “Türkiye Selçuklu Devleti Hükümdarlarının Aldıkları ve Kullandıkları Hakimiyet ve Hükümdarlık Sembolleri”, III. Milli Selçuklu Kültür ve Medeniyeti Semineri (20-22 Mayıs 1993), sayfa:149-161, Selçuk Üniversitesi Selçuklu Araştırmaları Merkezi Yayınları, Konya.

KOCA, Salim (1995), “Türkiye Selçuklu Sultanı I. İzzeddin Keykavus’un Aldığı ve Kullandığı Hakimiyet Sembolleri”, TTK Belleteni, cilt:LIX, sayı:224, sayfa:55- 74, TTK Yayınları, Ankara.

KOCA, Salim (1997), Sultan I. İzzeddin Keykavus (1211-1220), TTK Yayınları, Ankara.

KÖPRÜLÜ, Mehmed Fuad (1331), “Selçukiler Zamanında Anadolu’da Türk Medeniyeti”, Milli Tetebbular Dergisi, cilt:II, sayı:5, sayfa:193-232, İstanbul.

KÖPRÜLÜ, Mehmed Fuad (1931), “Bizans Müesseselerinin Osmanlı Müesseselerine Tesiri Hakkında Bazı Mülâhazalar”, Türk Hukuk ve İktisat Tarihi Mecmuası, cilt:1, sayfa:165-313, İstanbul Darülfununu Türkiyat Enstitüsü Yayınları, İstanbul.

KÖPRÜLÜ, Mehmed Fuad (1984), Türk Edebiyatında İlk Mutasavvıflar, Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, Ankara.

KÖYMEN, Mehmet Altay (1964), “Selçuklu Devri Türk Tarihi Araştırmaları II”, A.Ü. DTCF Tarih Araştırmaları Dergisi, cilt:II, sayı:2-3, sayfa:303-380, Ankara Üniversitesi Yayınları, Ankara.

KÖYMEN, Mehmet Altay (1988), “Selçuklu Hükümdarı Büyük Alâaddin Keykubad ve Anadolu Savunması”, TTK Belleteni, cilt:LII, sayı:205, sayfa:1539-1545, TTK Yayınları, Ankara.

KÖYMEN, Mehmet Altay (1988) “Selçuklularda Devlet”, TTK Belleteni, cilt:LI, sayı:201, sayfa:1359-1373, TTK Yayınları, Ankara.

KUNTER, Halim Baki (1942), “Kitabelerimiz”, Vakıflar Dergisi, sayı:II, sayfa:431-456,Vakıflar Umum Müdürlüğü Yayınları, Ankara.

LE STRANGE (tarihsiz), “Şark Halifelerinin Memleketleri; Horasan Bahsi”, Mubin Manyas (çev.), TTK Kütüphanesi Basılmamış Tercümeler, Tercüme no:83.

MERÇİL, Erdoğan (1997), Müslüman Türk Devletleri Tarihi, TTK Yayınları, Ankara.

MORI, Masao (1978), “Kuzey Asya’daki Eski Bozkır Devletlerinin Teşkilatı”, Tarih Enstitüsü Dergisi, sayı: 9, sayfa:209-226, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, İstanbul.

MÜNECCİMBAŞI, Ahmed bin Lütfullah (1935), Müneccimbaşıya göre: Anadolu Selçukileri, Hasan Fehmi Turgal (çev.), Türkiye Yayınları, İstanbul.

MÜNECCİMBAŞI, Ahmed bin Lütfullah (2001), Camiü’d-Düvel-Selçuklular Tarihi; Anadolu Selçukluları ve Beylikler, Ali Öngül (çev.), cilt:II, Akademi Yayınları, İzmir.

ORAL, M., Zeki (1955), “Selçuk Devri Vesikaları; Sultan Hatun Senedi”, TTK Belleteni,cilt:75, sayı:XIX, sayfa:385-394, TTK Yayınları, Ankara.

ORTAYLI, İlber (2000), Türkiye İdare Tarihine Giriş, Turhan Yayınları, Ankara.

OSTROGORSKY, George (1995), Bizans Devleti Tarihi, Fikret Işıltan (çev.), TTK Yayınları, Ankara.

ÖGEL, Bahaeddin (1955), “Uygur Devleti’nin Teşekkülü ve Yükseliş Devri”, TTK Belleteni, cilt:XV, sayı:59, sayfa:361-379, TTK Yayınları, Ankara.

ÖGEL, Bahaeddin (2001), Türk Kültürünün Gelişme Çağları, cilt:II, Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, İstanbul.

ÖZCAN, Koray (2005), Anadolu’da Selçuklu Dönemi Yerleşme Sistemi ve Kent Modelleri, Basılmamış Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yayınları, Konya.

PEHLİVANOĞLU, Şadi (1959), “Anadolu Selçukilerinde Hukuk ve Devlet”, Türk Yurdu, sayı:276, sayfa:45, Ankara.

PRICE, Philips (1956), A History of Turkey; from Empire to Republic, George Allen and Unvin Limited, London.

RAMSAY, William Mitchell (1960), Anadolu’nun Tarihi Coğrafyası, Mihri Pektaş (çev.), Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, İstanbul.

ROGERS, J. Michael (1976), “Waqs and Patronage in the Seljuk Anatolia; The Epigraphic Evidence”, Anatolian Studies, cilt: XXVI, sayfa: 69-103, The British Institute of Archaeology at Ankara Press, London.

SAĞLAM, Osman Ferit (1960), “Şimdiye Kadar Bilinmeyen İslâmi İki Madalya ve Birkaç Sikke”, II. Türk Tarih Kongresi (12-17 Nisan 1956), sayfa:203-207, TTK Yayınları, Ankara.

SAHİLLİOĞLU, Halil (1969), “İkinci Keykavus’un Bir Mülk-Nâmesi”, Vakıflar Dergisi,sayı:VIII, sayfa:57-65, Vakıflar Genel Müdürlüğü Yayınları, Ankara.

SENCER, Oya (1969), Türk Toplumunun Tarihsel Evrimi, Habora Yayınları, İstanbul.

SEVİM, Ali - MERÇİL, Erdoğan (1995), Selçuklu Devletleri Tarihi: Siyaset, Teşkilat ve Kültür, TTK Yayınları, Ankara.

SİMBAT (1946), “Başkumandan Simbat Vakâyinâmesi (951-1334)”, Hrand D. Andreasyan (çev.), TTK Kütüphanesi Basılmamış Tercümeler, tercüme no:68.

SPULER, Bertold (1957), İran Moğolları, Cemal Köprülü (çev.), TTK Yayınları, Ankara.

STEWIG, Reinhard (1970), Batı Anadolu’da Kültür Gelişmesinin Ana Hatları, Ruhi Turfan-M. Şevki Yazman (çev.), İTÜ Yayınları, İstanbul.

SÜMER, Faruk (1960), “Anadolu’ya Yalnız Göçebe Türkler mi Geldi?”, TTK Belleteni,cilt:XXIV, sayı:96, sayfa:567-594, TTK Yayınları, Ankara.

SÜMER, Faruk (1962), “Türkiye Kültür Tarihine Umumi Bir Bakış”, A.Ü. Tarih Dergisi,cilt:XX, sayı:3-4, sayfa:213-244, Ankara Üniversitesi Yayınları, Ankara.

TANERİ, Aydın (1966), “Müsâmeretü’l Ahbâr’ın Türkiye Selçukluları Devlet Teşkilatı Bakımından Değeri”, A.Ü. Tarih Araştırmaları Dergisi, cilt:IV, sayı:6-7, sayfa:127-171, Ankara Üniversitesi Tarih Araştırmaları Enstitüsü Yayınları, Ankara.

TEKİNDAĞ, Şehâbeddin (1949), “Alâaddin Keykubad ve Halefleri Zamanında Selçuklu- Küçük Ermenistan Hudutları”, İ.Ü. Edebiyat Fakültesi Tarih Dergisi, cilt:I, sayı:1, sayfa:29-34, İstanbul Üniversitesi Yayınları, İstanbul.

TEZEL, Yahya Sezai (1977), “Anadolu’da Toplumsal Kuruluşların Eklemleşmesi Açısından Osmanlı-Osmanlı Öncesi İlişkisi”, Toplum ve Bilim Dergisi, sayı:3, sayfa:3-30, İstanbul.

TOGAN, A. Zeki Velidî (1931), “Moğollar Devrinde Anadolu’nun İktisadi Vaziyeti”, Türk Hukuk ve İktisat Tarihi Mecmuası, cilt:1, sayfa:1-42, İstanbul Darülfununu Türkiyat Enstitüsü Yayınları, İstanbul.

TOGAN, A. Zeki Velidî (1953-1954), “Reşideddin’in Mektuplarında Anadolu’nun İktisadi ve Medeni Hayatına Ait Kayıtlar”, İ.Ü. İktisat Fakültesi Mecmuası, cilt:XV, sayı:1-4, sayfa:33-49, İstanbul Üniversitesi Yayınları, İstanbul.

TOGAN, A. Zeki Velidî (1981), Umumî Türk Tarihine Giriş-En Eski Devirlerden 16. Asra Kadar, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, İstanbul.

TOGAN, Nazmiye (1964), “Peygamberin Zamanında Şarki ve Garbi Türkistan’ı Ziyaret Eden Çinli Budist Rahibi Hüen-Cang’ın Bu Ülkelerin Siyasi ve Dini Hayatına Ait Kayıtları”, İslam Tetkikleri Enstitüsü Dergisi, cilt:IV, sayı:1-2, sayfa:21-64, İstanbul Üniversitesi Yayınları, İstanbul.

TÖNÜK, Vecihi (1945), Türkiye’de İdare Teşkilatı’nın Tarihi Gelişimi ve Bugünkü Durumu, sayı:I, İçişleri Bakanlığı Yayınları, Ankara.

TURAN, Osman (1948), “Türkiye Selçuklularında Toprak Hukuku”, TTK Belleteni, cilt:XII, sayı:45, sayfa: 549-574, TTK Yayınları, Ankara.

TURAN, Osman (1950), “II. İzzeddin Keykavus’a Aid Bir Temlik-Nâme”, 60. Doğum Yılı Münasebetiyle Zeki Velidi Togan’a Armağan, sayfa:157-165, Maarif Yayınları, İstanbul.

TURAN, Osman (1952), “Selçuk Türkiye’sinde Faizle Para İkrazına Dair Hukuki Bir Vesika”,

TTK Belleteni, cilt:XVI, sayı:62, sayfa:251-260, TTK Yayınları, Ankara.

TURAN, Osman (1970), “Anatolia in the Period of the Seljuks and the Beyliks”, The Cambridge of Islam; The Central Islamic Lands, P. M. Holt-Ann K. S. Lambton-B. Lewis (ed.), cilt:I, sayfa: 231-262, Cambridge University Press, London.

TURAN, Osman (1971), Selçuklular Zamanında Türkiye, Turan Neşriyat Yurdu Yayınları, İstanbul.

TURAN, Osman (1988), Türkiye Selçukluları Hakkında Resmi Vesikalar, TTK Yayınları,Ankara.

TURAN, Osman (1988a), “İktâ” maddesi, İslam Ansiklopedisi, cilt:5, kısım:II, sayfa:951-959, Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, İstanbul.

TURAN, Refik (1995), Türkiye Selçuklularında Hükümet Mekanizması, Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, Ankara.

URFALI MATEOS (1962), Urfalı Mateos Vekâyi-nâmesi (952-1136) ve Papaz

Grigor’un Zeyli (1136-1162), Hrand D. Andreasyan (çev.), TTK Yayınları, Ankara.

UYUMAZ, Emine (2001), “Anadolu Selçuklu Sultanı I. Alâaddin Keykubad Dönemine (1220-1237) Bir Bakış”, Cogito Dergisi, sayı:29, sayfa:121-130, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.

UYUMAZ, Emine (2003), Sultan Alâaddin Keykubad Dönemi Türkiye Selçuklu Devleti Siyasi Tarihi (1220-1237), TTK Yayınları, Ankara.

UZUNÇARŞILI, İsmail Hakkı (1988), Osmanlı Devlet Teşkilatına Medhal, TTK Yayınları,Ankara.

ÜLKEN, Hilmi Ziya (1973), “Türkiye Tarihinde Sosyal Kuruluş ve Toprak Rejiminin Gelişmesi”, Vakıflar Dergisi, sayı:X, sayfa:1-62, Vakıflar Genel Müdürlüğü Yayınları,Ankara.

WITTEK, Paul (1931), “Ankara’da Bir İlhani Kitabesi”, Türk Hukuk ve İktisat Tarihi Mecmuası, cilt:1, sayfa:161-164, İstanbul Darülfununu Türkiyat Enstitüsü Yayınları,İstanbul.

YALTKAYA, Şerafeddin (1939), “İlhanîler Devri İdarî Teşkilâtına Dair; Nâsîr-ed-dini Tûsî’nin Bir Eseri”, Türk Hukuk ve İktisat Tarihi Mecmuası, cilt:2, sayfa:7-17,İstanbul Darülfununu Türkiyat Enstitüsü Yayınları, İstanbul.

YAZICIOĞLU, Şeref (1983), Dependent Urban Development and Nonreciprocal City and Countryside Relations in Developing Countries: A study of the Republic of Turkey, Basılmamış Doktora Tezi, Columbia University Graduate of Arts and Sciences, Columbia.

YERASIMOS, Stefanos (2000), Azgelişmişlik Sürecinde Türkiye; Bizans’tan Tanzimata, Babür Kuzucu (çev.), Belge Yayınları, İstanbul.

YUVALI, Abdülkadir (1994), “İlhanlıların Anadolu Politikası ve Doğu Anadolu Şehirlerinin Vergi Potansiyeli”, XI. Türk Tarih Kongresi (5-9 Eylül 1990), cilt:II, sayfa: 581-600, TTK Yayınları, Ankara.

YUVALI, Abdülkadir (1994a), İlhanlılar Tarihi I; Kuruluş Devri, Erciyes Üniversitesi