Tarihçilerin “Medeniyetlerin Şafağı” olarak adlandırdıkları Eski Ortadoğu’nun, “devlet” kavramının ilk olarak ortaya çıktığı yer olması dolayısıyla, idare tarihinde önemli bir yeri vardır. Bu bölgede devlet kurumunun ve kamu yönetimi teşkilatının ortaya çıkmasına rol oynayan iki önemli etken bulunmaktadır: Coğrafi alanın özelliği ve sosyal boyut. Özellikle farklı kültür ve medeniyetlerin buluşma ve kaynaşma yeri olan bu bölgede halkın müşterek sorunlara kolektif yaklaşma zorunluluğu, sürekli bir idari yapılanmanın oluşmasına katkı yapmıştır. Bu bölge kavimlerinin sahip olduğu ruhsal ve mitik kökenli yönetim anlayışı (hiyerokrasi) da, “evrende düzeni sağlayan Tanrı’nın yeryüzündeki yansıması olan devlet ve devlet kurumları”nın oluşmasına psikolojik destekte bulunmuştur. Bu makalede, Eski Ortadoğu’nun iki temel medeniyet havzası olan Mezopotamya ve Mısır’ın siyasi ve idari yapıları, günümüz kamu yönetimi kavramları yardımıyla karşılaştırılmaktadır.

The Ancient Middle-East, which historians call it as the “Dawn of the Civilizations”, has had a crucial place in administrative history, since it was the area where the notion of “state” was flourished first. Two factors determined why the first states emerged in this area: Unique characteristics of the geographical area and the social dimension. As this region has been a place where different cultures and civilizations meet and boil at the same pot, a high degree of administrative institutionalization was perceived as a requirement in order to sustain this collectivization. Furthermore, metaphysical and mythic perception of administration (hierocratic administrative style) provided a crucial psychological support for the emergence of a “state and administrative institutions on earth as a reflection of the Kingdom of God on the Universe”. This article briefly describes the political and administrative structure in Ancient Mesopotamia and compares it, with the aid of the concepts of contemporary public administration, with another great Middle Eastern civilization of the time: Ancient Egypt.