Tolstoy: Anarşizm mi, Süregiden Felsefe mi?

Bu yazıda Anarşizm literatüründe sıklıkla karşımıza çıkan ‘anarşist Tolstoy’ sınıflamasını eleştiriyor, bunun yanlış bir isimlendirme olduğunu savunuyoruz. Bilindiği gibi tarihsel gelişimi içinde kendisini birçok akımla ilişkilendiren anarşizm, süreç içinde şekillenmiş kuramsal yapısında belirsizlikler sunar. Söz konusu olan Tolstoy olduğundaysa anarşizmin savunucuları bile Tolstoy’un ‘anarşizmini’ tartışma konusu yapmışlardır. Makale Albert Meltzer’in ‘anarşist Tolstoy’ isimlendirmesine yönelttiği eleştiriden yola çıkarak, böyle bir ilişkilendirmenin yanlışlığını temellendirmeye çalışıyor. Anarşist kuramın içinden gelen bu eleştirilere ek olarak, Tolstoy’un yaşamını adadığı insanlık/sevgi dini idealinin/kavramının geleneksel kökenleri de Tolstoy’u bir anarşist olarak sınıflamamızı imkânsız kılmaktadır. Tolstoy’un entelektüel ve ruhsal anlamda tüm yaşamını adadığı mücadelenin bu kökenleri göz önüne alındığında yazar/düşünür Tolstoy anarşizm geleneğinden çok ‘süregiden felsefe’ geleneğine ait olarak görülmelidir.

Tolstoy: Anarchism or Perennial Philosophy?

In this paper, we criticize a well-known remark in the anarchist literature, i.e., ‘Tolstoy, the Anarchist’, and we claim that this naming is, in fact, an oxymoron. As a theory having related itself to many movements throughout its historical development, anarchism presents considerable uncertainties in its theoretical structure that formed within the process. And as far as Tolstoy is concerned, even some of its proponents reject the claim that he was an anarchist. Departing from Albert Melzer’s view on Tolstoy, this paper tries to show that Meltzer was right in claiming that Tolstoy ‘had never been an anarchist’. In addition to these criticisms coming from the anarchist movement itself, this rejection is mainly grounded in the traditional roots of the concept of an ‘ideal’ religion, a religion of love that would encompass all humanity. When taken into consideration, these traditional roots to which Tolstoy devoted all his life intellectually and spiritually must bring him closer to the Perennial Philosophy; as a result, we claim that Tolstoy must be viewed as a ‘perennialist’ rather than an ‘anarchist.

PDF

___

Atack, I. (2019). Tolstoy’s Pacifism and the Critique of State Violence. Pacifism’s Appeal: Ethos, History, Politics. (Eds. J. Kustermans, T. Sauer, D. Lootens & B. Segaert). Cham: Palgrave Macmillan, 81-102.
Aydin, M. (2008). Augustin et Tolstoï: Confession, Littérature, Philosophie. https://journals.openedition.org/appareil/282.
Bengi, A. B. (2005). Tolstoy’un Cevabı. İstanbul: E Yayınları.
Berlin, I. (1997). The Proper Study of Mankind. New York: Farrar, Straus and Giroux.
Boot, A. (2009). God and Man According to Tolstoy. New York: Palgrave Macmillan.
Call, L. (2001). Toward an Anarchy of Becoming: Postmodern Anarchism in Nietzschean Philosophy. Journal of Nietzsche Studies, 21, 48-76.
Denner, M. A. (2010). The “Proletarian Lord”: Leo Tolstoy’s Image During the Russian Revolutionary Period. Anniversary Essays on Tolstoy. (Ed. D. T. Orwin). Cambridge: Cambridge University Press, 219-244.
Diaz, M. D. (2010). Traditionalism. Encyclopedia of Pychology and Religion. (Eds. D. A. Leeming, K. Madden and S. Marlan). New York: Springer, 910-914.
Dierse, U. (1971). Anarchie, Anarchismus. (Hrsg. J. Ritter). Historishes Wörterbuch der Philosophie, Band 1. Basel: Schwabe & Co., 267-294.
Emerson, C. (2002). Tolstoy’s Aesthetics. The Cambridge Companion to Tolstoy. (Ed. D. T. Orwin). Cambridge: Cambridge University Press, 237-251.
Fromm, E. (1962). Beyond the Chains of Illusion: My Encounter with Marx and Freud. New York: Continuum.
Gandhi, M. K. (1951). Non-Violent Resistence. New York: Shocken Books.
Gorki, M. (2003). Tolstoy’dan Anılar. (Çev. A. Göktürk). İstanbul: Adam Yayıncılık.
Gustafson, F. (1986). Leo Tolstoy. New Jersey: Princeton University Press.
Hamburg, G. M. (2010). Tolstoy's Spirituality. Anniversary Essays on Tolstoy. (Ed. D. T. Orwin). Cambridge: Cambridge University Press, 138-158.
Huxley, A. (1947). Perennial Philosophy. London: Chatto and Windus.
Kranz, W. (1984). Antik Felsefe: metinler ve Açıklamalar. (Çev. Suad Y. Baydur). İstanbul: Sosyal Yayınlar.
Lampert, L. (2006). Nietzsche’s Philosophy and True Religion. A Companion to Nietzsche. (Ed. K. A. Pearson). Oxford: Blacwell Publishing, 133-147.
López-Baralt, L. (2001). Knowledge of the Sacred: The Mystical Poetry of Seyyed Hossein Nasr. The Philosophy of Seyyed Hossein Nasr. (Eds. L. E. Hahn, R. E. Auxier and L. W. Stone). Illinois: Open Court Publishing, 393-419.
Marshall, P. (2008). Demanding the Impossible. London and New York: Harper Perennial.
Maude, A. (1987). The Life of Tolstoy, Volume I: First Fifty Years. Oxford: Oxford University Press.
Meltzer, A. (1996). Anarchism, Arguments for and Against. San Francisco: A. K. Press.
Morson, G. S. (1998). Tolstoi, Count Lev Nikolaevich (1828–1910). Routledge Encyclopedia of Philosophy, vol. 9. (Ed. E. Craig). London and New York: Routledge.
Murthy, B. S. (1987) Mahatma Gandhi and Leo Tolstoy Letters. Cleveland and New York: Long Beach Publications.
Nasr, S. H. (1983). Knowledge and the Sacred. Lahore: Suhail Academy.
Nietzsche, F. (1997). Böyle Buyurdu Zerdüst. (Çev. T. Oflazoğlu). İstanbul: Milli eğitim Bakanlığı Yayınları.
Nietzsche, F. (2002). Gay Science. (Trans. W. Kaufman). New York: Vintage Books.
Perry, W. N. (2010). Kutsal Bilgeliğin İzinde: Kalbe Dönüş. (Çev. M. Küçükoğlu). İstanbul: Kurtuba Kitap.
Riser, J. (2006). Modes of Dissent: Nietzsche and Tolstoy. History of Philosophy Quarterly, 23 (3), 277-294.
Schimmel, A. M. (1982). Tasavvufun Boyutları. (Çev. E. Gürol). İstanbul: Adam Yayınları.
Meltzer, A. (2010). Was Tolstoy an Anarchist? The Two Caricatures of Anarchism. Kate Sharpley Library. Accessed date: 02.04.2010. https://www.katesharpleylibrary.net/ffbgxz.
Tolstoy, L. (2006). İtiraflarım. (Çev. İ. Özdemir). İstanbul: Antik Kitap.
Tolstoy, L. (1990). Government is Violence: Essays on Anarchism and Pacifism. (Ed. D. Stephen). London: Phoenix Press.
Tolstoy, L. (2001). Wisdom of Calender. (Trans. P. Sekirin). New York: Scribner.
Tolstoy, L. (2003). Bilgelik Takvimi. (Çev. A. Eker). İstanbul: Kaknüs Yayınları.
Woodcock, G. (1962). Anarchism: A History of Libertarian Ideas and Movements. New York: Meridian Books.