Gaston Bachelard’ın 'Hayır' Diyen Felsefesi

Bachelard’ın felsefesi, Descartesçı-olmayan bir epistemoloji aracılığıyla, nesneyi bütünlüğü içinde dolaysız biçimde bilen öznenin yerinden edilmesi giri-şimidir. Kartezyen felsefeden kopuşu vurgulaması bakımından Canguilhem, Fo-ucault gibi düşünürleri etkileyen ve postyapısalcı tartışmaların güzergahının be-lirlenmesine katkıda bulunan Bachelard rasyonelliğe bağlı kalmakla birlikte, ka-palı rasyonel sistemlere hayır diyerek, yaşama açık, uygulamaya ve sınamaya da-yanan bir bilim tasarımı ortaya koyar. Bu çalışmada da amaçlanan, rasyonalizm ile kurduğu ilişkiyi temele alarak Bachelard’ın bilimsel yaklaşımının epistemolo-jik kopuş, epistemolojik engel, rasyonalizmüstücülük, uygulamalı rasyonalizm, fenomenoteknik mefhumları aracılığıyla değerlendirilmesidir.

Gaston Bachelard’s Philosophy of 'No'

Bachelard’s philosophy is an attempt to displace the subject that knows everything in its entirety, through a non-Cartesian philosophy. Bachelard’s philosophy of “no”, a philosophy of scientific mind, which influ-ences Canguilhem, Foucault and poststructuralist discussions, is open to life, and based on practice and testing. Thus, this study aims to evaluate Bachelard’s idea of science and his philosophy through concepts of the epistemological ob-stacle, epistemological rupture, surrationalism, applied rationalism, and phe-nomeno-technic.

PDF

___

Bachelard, G. (1967). La Formation de L’esprit Scientifique. Paris: J. Vrin.

Bachelard, G. (2008a). Yeni Bilimsel Tin. (Çev. A. Tümertekin). İstanbul: İthaki Yayınları.

Bachelard, G. (2008b). Mekanın Poetikası. (Çev. A. Tümertekin). İstanbul: İthaki Yayınları.

Bachelard, G. (2009). Uygulamalı Akılcılık. (Çev. E. Sarıkartal). İstanbul: İthaki Yayınları.

Bachelard, G. (2015). Rasyonalist Bağlanma. (Çev. A. Tümertekin). İstanbul: İthaki Yayınları.

Bachelard, G. (2018). Hayır Diyen Felsefe. (Çev. A. Tümertekin). İstanbul: Nora Kitap.

Bhaskar, R. (2015). Gerçekliği Geri Kazanmak. (Çev. B. Sümer Aydaş). İstanbul: NotaBene Yayınları.

Canguilhem, G. (2015). Önsöz. Rasyonalist Bağlanma. (Çev. A. Tümertekin). İstan-bul: İthaki Yayınları.

Foucault, M. (1994). The Order of Things: An Archaeology of the Human Sciences. (Trans. Les Mots et les Choses). Ne York: Vintage Books.

Koyré, A. (2000). Bilim Tarihi Yazıları I. (Çev. K. Dinçer). Ankara: Tübitak Ya-yınları.

Norris, C. (2010). Structure and Genesis in Scientific Theory: Husserl, Bachelard, Derrida. British Journal fort he History of Philosophy, 8 (1), 107-139.

Rheinberger, H.-J. (2005). Gaston Bachelard and the Notion of ‘Phenomeno-technique’. Perspectives on Science, 13 (3), 313-328.

Ross, A. (2018). The Errors of History. Angelaki Journal of the Theoretical Humani-ties, 23 (2), 139-154.