Türkiye’de Sözde Miken Göçüne Teorik Yaklaşım

Bu çalışmada, antik kaynaklar ve bazı araştırmacılar tarafından daha evvelce teklif edilen, Anadolu’ya gerçekleştiği iddia edilen Miken göç akınlarının, arkeolojik veriler ele alındığında aslında var olmadığı; model olarak, Pers egemenliği altındaki Lykia’lıların arkeolojik kültürel materyalleri incelenip sonuçlar karşılaştırıldığında: her iki farklı dönem ve farklı kültür etkileşimi olmasına rağmen etkileyen ve etkilenen kültürlerin benzer politik, sosyolojik ve ekonomik davranışlar ve özellikler gösterdiği, ve bu kültürel etkilenimin bir Akülturasyon süreci ve derecesi ile bağlantılı olduğu anlaşılmıştır.

Theoretical Approach for The So-Called Mycenaean Migration in Turkey

On the basis of archaeological data, it is suggested in this study that Mycenaean migration fl ows to Anatolia, of the kind proposed in ancient sources and by some researchers, did not actually occur. As an example, when the material culture of the Lycians under the Persian rule was examined and the results were analysed, it could be seen that although the two civilisations are of diff erent periods and had diff erent interactions, the infl uencing and the infl uenced cultures exhibit similar political, sociological and economic behaviors and characteristics. Therefore, it is proposed that this cultural infl uence is correlated to a process and degree of acculturation.

___

  • Akurgal, Meral - Kerschner, Michael - Mommsen, Hans - Niemeier, Wolf-Dietrich (eds.), Töpferzentren der Ostägäis. Archämetrische und archäologische Untersuchungen zur mykenischen, geometrischen und archaischen Keramik aus Fundorten in Westkleinasien, Ergänzungshefte zu den Jahresheften des Österreichischen Archäologischen Institutes 3, Vienna 2002.
  • Aykurt, Ayşegül, “Late Bronze Age Pottery from Çeşme Bağlararası”, Olba 18 2010, pp. 1-63.
  • _________, “An example of Mycenaean Pictorial Pottery: Crater from Liman Tepe”, in: Nazlı Çınardalı-Karaaslan, Ayşegül Aykurt, Neyir Kolankaya-Bostancı, Yiğit Hayati Erbil (eds.), Anadolu Kültürlerine Bir Bakış/Some Observations on Anatolian Cultures. Armağan Erkanal’a Armağan/Compiled in Honor of Armağan Erkanal, Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi, Ankara 2014, pp. 53-73.
  • Bammer, Anton, “Zur Topographie und Städte bauchlichen Entwicklung von Ephesos”, Jahreshefte des Österreichischen Instituts in Wien 46, 1961-1963, pp. 136-157.
  • Benndorf, Otto, Die Besiedlungen bis auf König Kroisos ,Forschungen in Ephesos I, Vienna 1906.
  • Betancourt, Philip P., “The end of the Greek Bronze Age”, Antiquity 50, 1976, pp. 40-47.
  • Borchhardt, Jürgen, Die Bauskulptur des Heroons von Limyra. Das Grabmal des lykischen Königs Perikles, Istanbuler Forschungen 32, Gebr. Mann Verlag, Tübingen 1976.
  • __________, Die Steine von Zêmuri, Phoibos Verlag, Vienna 1993.
  • __________, “Zum Ostfries des Heroons von Zêmuri/Limyra”, Istanbuler Mitteilungen 43,1993, pp. 351-359.
  • __________, “Zum Kult der Heroen, Herrscher und Gefolgsleute in Lykien zur Zeit der Klassik”, in: Fahri Işık, Havva İşkan (eds.), Grabtypen und Totenkult im südwestlichen Kleinasien. Internationales Kolloquium Antalya 1999, Lykia 6, 2005, pp. 29-48.
  • Borchhardt, Jürgen - Dobesch, Gerhard (eds.), Akten des II. Internationalen Lykien-Symposium, Wien 1990, Verlag der österreichischen Akademie der Wissenschaften Vienna 1993.
  • Brein, Friedrich, “Zur ephesischen Topographie”, Jahreshefte des Österreichischen Instituts in Wien 51, 1976-1977, pp. 65-76.
  • Briant, Pierre - Bourchalat, Rémy (eds.), L’archéologie de l’empire achéménide: nouvelles researches. Actes du colloque organisé au Collége de France par le “Réseau international d’études et de recherches achéménides”, Paris 2003. Éditions de Boccard, Paris 2005.
  • Büyükkolancı, Mustafa , “Selçuk Ayasuluk Tepesi (Eski Efes) “Appasas” mı?. Is Selçuk Ayasuluk (Old Ephesos) “Appassas”?”, in: Armağan Erkanal-Öktü, Sevinç Günel, Ulaş Deniz (eds.), Batı Anadolu ve Doğu Akdeniz Genç Tunç Çağı Kültürleri Üzerine Yeni Araştırmalar, Hacettepe Üniversitesi Yayınevi, Ankara 2008, pp. 41-55.
  • Childs, William A.P., “Lycian Relations with Persian and Greeks in the Fifth and Fourth Centuries Re-examined”, Anatolian Studies 31, 1981, pp. 55-93.
  • Cobet, Justus, “Das alte Ionien in der Geschichtsschreibung”, in: Justus Cobet, Volkmar Von Graeve, Wolf-Dietrich Neimeier, Konrad Zimmermann (eds.), Frühes Ionien. Eine Bestandaufnahme. Panionion-Symposion Güzelçamlı 26.September-1.Oktober 1999, Milesische Forschungen 5, Philipp von Zabern, Mainz am Rhein 2007, pp. 729-743.
  • Cobet, Justus - Von Graeve, Volkmar - Neimeier, Wolf-Dietrich - Zimmermann, Konrad (eds.), Frühes Ionien. Eine Bestandaufnahme. Panionion-Symposion Güzelçamlı 26.September-1.Oktober 1999, Milesische Forschungen 5, Philipp von Zabern, Mainz am Rhein 2007
  • Cullen, Tracey (ed.), Aegean Prehistory: A Review, AJA Suppl. I, Boston 2001.
  • Cunliffe, Barry (ed.) The Oxford Illustrated Prehistory of Europe, Oxford University Press, Oxford 1994.
  • Çınardalı-Karaaslan, Nazlı, “The East Mediterranean Late Bronze Age Glass Trade within the Context of the Panaztepe Finds”, Oxford Journal of Archaeology 31/2, 2012, pp. 121-141.
  • Çınardalı-Karaaslan, Nazlı - Aykurt, Ayşegül - Kolankaya-Bostancı, Neyir - Erbil, Yiğit Hayati (eds.), Anadolu Kültürlerine Bir Bakış/Some Observations on Anatolian Cultures. Armağan Erkanal’a Armağan/Compiled in Honor of Armağan Erkanal, Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi, Ankara 2014.
  • Davis, Jack L., “Minoan Crete and The Aegean Islands”, in: Cynthia W. Shelmerdine (ed.), The Aegean Bronze Age, Cambridge University Press, Cambridge 2008, pp. 186-208.
  • Deger-Jalkotzy Sigrid, “Decline, Destruction, Aftermath”, in: Cynthia W. Shelmerdine (ed.) The Aegean Bronze Age, Cambridge University Press, Cambridge 2008, pp. 387-415.
  • Desborough Vincent Robin d’Arba, The Greek Dark Ages, Ernest Benn, London 1972.
  • Delemen, İnci (ed.), The Achaemenid Impact on Local Populations and Cultures in Anatolia. Papers presented at the International Workshop, Istanbul 2005, Eski Çağ Bilimleri Enstitüsü Yayınları, Istanbul 2007.
  • Des Courtils, Jacques “Excavations and Research at Xanthos and Letoon”, News of Archaeology from Anatolia’s Mediterranean Areas 3, 2005, pp. 41-45.
  • __________, “Nouvelles découvertes à Xanthos”, in: Kayhan Dörtlük, / Burhan Varkıvanç, Tarkan Kahya, Jacques des Courtis, Meltem Doğan Alparslan, Remziye Boyraz (eds.), The 3rd International Symposium on Lycia, Antalya 2005, Suna ve İnan_Kıraç Akdeniz Araştırmaları Enstitüsü Yayınları, Antalya 2006, pp. 145- 152.
  • Dickinson Oliver, “Robert Drews’s Theories about the Nature of Warfare in the Late Bronze Age”, in: Robert Laffineur (ed.) POLEMOS: Le contexte guerrier en Égée à l’Âge du Bronze, Aegaeum 19, Liége and Austin 1999, pp. 21-29.
  • __________, The Aegean from Bronze Age to Iron Age, Routledge, London and New York, 2006.
  • Domingo Gygax, Marc, Untersuchungen zu den lykischen Gemeinwesen in klassischer und hellenistischer Zeit , Antiquitas 49, Rudolf Habelt Verlag, Bonn 2001.
  • Dörtlük, Kayhan - Varkıvanç, Burhan - Kahya, Tarkan - des Courtis, Jacques des - Doğan Alparslan, Meltem - Boyraz, Remziye (eds.), The 3rd International Symposium on Lycia, Antalya 2005, Suna ve İnan_Kıraç Akdeniz Araştırmaları Enstitüsü Yayınları, Antalya 2006.
  • Drews Robert, The Bronze Age: changes in warfare and the catastrophe ca. 1200 B.C. Princeton University Press, Princeton 1993.
  • Erkanal, Armağan - Özgen, Engin - Günel, Sevinç - Ökse, Tuba - Hüryılmaz, Halime - Uysal, Bora - Tekin, Halil - Çınardalı-Karaaslan, Nazlı - Engin, Atilla - Aykurt, Ayşegül - Tuncel, Rıza - Deniz, Ulaş - Rennie, Ash - Spiess, Reinhild (eds.), Hayat Erkanal’a Armağan: Kültürlerin Yansıması Studies in Honor of Hayat Erkanal: Cultural reflections, Homer Yayınları, Istanbul 2006.
  • Erkanal-Öktü, Armağan - Günel, Sevinç - Deniz, Ulaş (eds.), Batı Anadolu ve Doğu Akdeniz Genç Tunç Çağı Kültürleri Üzerine Yeni Araştırmalar, Hacettepe Üniversitesi Yayınevi, Ankara 2008.
  • Erkanal-Öktü, Armağan, “The Late Bronze Age Cemeteries of Panaztepe”, in: Armağan Erkanal-Öktü, Sevinç Günel, Ulaş Deniz (eds.), Batı Anadolu ve Doğu Akdeniz Genç Tunç Çağı Kültürleri Üzerine Yeni Araştırmalar, Hacettepe Üniversitesi Yayınevi, Ankara 2008, pp. 69-90.
  • Erkanal, Armağan - Erkanal, Hayat, “Vorbericht über die Grabungen 1979 im prähistorischen Klazomenai/Limantepe”, Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi 1/1, 1983, pp. 163-183.
  • Erkanal, Armağan - Erkanal, Hayat “A New Archaeological Excavtion in Western Anatolia, panaztepe”, Turkish Review 1/3, 1986, pp. 67-76.
  • Ersoy, Yaşar, “Finds from Menemen-Panaztepe in the Manisa Museum”, British School at Athens 83, 1998, pp. 55-82.
  • Feuer, Bryan, Mycenaean Civilization: An Annotated Bibliography through 2002 (Revised Edition), McFarlnad & Company Inc. Publishers, Jefferson 2004.
  • French Elizabeth B. & Wardle Ken A. (eds.) Problems in the Greek Prehistory. Bristol Classical Press, Bristol 1988.
  • Garstang, John - Gurney, Oliver Robert, The Geography of the Hittite Empire. Occasional Publications of the British Institute of Archæology in Ankara 5, London 1959.
  • Georgiadis, Mercourios, “Migration on Rhodes during the Mycenaean Period, Mediterranean Archaeology and Archaeometry 4, 2004, p. 61-72.
  • Gruber, Wolfgang - Höhler, Stephan (eds.), Siziliens Geschichte. Insel zwischen den Welten, Mandelbaum Verlag, Wien 2013.
  • Günel, Sevinç, “Vorbericht über die mittelund spätbronzezeitliche Keramik von Limantepe”, Istanbuler Mitteilungen 49, 1999, pp. 41-82.
  • Günel, Sevinç, Panaztepe II. M. Ö. 2. Bine Tarihlendirilen Panaztepe Seramiğinin Batı Anadolu ve Ege Arkeolojisindeki Yeri ve Önemi/Die Keramik von Panaztepe und ihre Bedeutung für Westkleinasien und Ägäis im 2. Jahrtausend. Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara 1999.
  • __________, “A New Early Settlement on the Plain of Çine (Marsyas) in Western Anatolia: Tepecik Höyüğü in the Light of Surface Survey”, in: Armağan Erkanal, Engin Özgen, Sevinç Günel, Tuba Ökse, Halime Hüryılmaz, Bora Uysal, Halil Tekin, Nazlı Çınardalı-Karaaslan, Atilla Engin, Ayşegül Aykurt, Rıza Tuncel,
  • Ulaş Deniz, Ash Rennie, Reinhild Spiess (eds.),Hayat Erkanal’a Armağan: Kültürlerin Yansıması Studies in Honor of Hayat Erkanal: Cultural reflections, Homer Yayınları, Istanbul 2006, pp. 401-410.
  • __________, “Çine-Tepecik Kazıları ve Bölge Arkeolojisine Katkıları – Excavations at Çine-Tepecik and Its Contributions to the Regional Archaeology”, in: Armağan Erkanal-Öktü, Sevinç Günel, Ulaş Deniz (eds.), Batı Anadolu ve Doğu Akdeniz Genç Tunç Çağı Kültürleri Üzerine Yeni Araştırmalar, Hacettepe Üniversitesi Yayınevi, Ankara 2008, pp. 129-139.
  • __________, “Mycenaean cultural impact on the Çine (Marsyas) plain, southwest Anatolia: the evidence from Çine-Tepecik”, Anatolian Studies 60, 2010, pp. 25-39.
  • __________, “Ein Terrakotta-Modell aus Çine-Tepecik”, Istanbuler Mitteilungen 61, 2011, pp. 7-20.
  • Günel, Sevinç - Herbordt, Suzanne, “Ein hethitischer Siegelabdruck aus Çine-Tepecik”, Archäologischer Anzeiger 2010/1, pp. 1-11.
  • __________, “Mykenische Kraterfragmente mit figürlichen Darstellungen und ein Siegelabdruck eines hethitischen Prinzen aus der spätbronzezeitlichen Siedlung von Çine-Tepecik”, Archäologischer Anzeiger 2014/1, pp. 1-14.
  • Güterbock, Hans Gustav “Notes and Some Hittite Monuments”, Anatolian Studies 6, 1956, pp. 53-56.
  • Güterbock, Hans Gustav - Alexander, Robert L., “The Second Inscription on Mount Sipylus”, Anatolian Studies 33, 1983, pp. 29-32.
  • Hall Jonathan M., A History of the Archaic Greek World. ca. 1200-479 BCE. Blackwell, Oxford 2007.
  • Hawkins, John David, “Tarkasnawa King of Mira. ›Tarkondemos‹, Boğazköy Sealings and Karabel”, Anatolian Studies 48, 1998, pp. 1-31.
  • Hood Sinclair, “(review) Sandars (N.K.) The sea peoples: warriors of the ancient Mediterranean 1250-1150 B.C. (Ancient peoples and places, 89), Thames and Hudson, London 1978”, JHS 99 ,1979, pp. 200-201.
  • Hooker, John T., Mycenaean Greece, Routledge & Kegan Paul, New York 1976.
  • Hornblower, Simon, Mausolus, Clarendon Press, Oxford 1982.
  • Işık, Fahri, “Patara in 2004”, News of Archaeology from Anatolia’s Mediterranean Areas 3, 2005, pp. 57-65.
  • Işık, Fahri - İşkan, Havva (eds.), Grabtypen und Totenkult im südwestlichen Kleinasien. Internationales Kolloquium Antalya 1999, Lykia 6, 2005.
  • Işın, Gül, “An Achaemenid Stamp Seal from Patara, in: Delemen, İnci (ed.), The Achaemenid Impact on Local Populations and Cultures in Anatolia. Papers presented at the International Workshop, Istanbul 2005, Eski Çağ Bilimleri Enstitüsü Yayınları, Istanbul 2007, pp. 75-81.
  • __________, “The building complex on the Tepecik acropolis at Patara”, Anatolian Studies 60, 2010, pp. 93-104.
  • Jacobs, Bruno, Griechische und persische Elemente in der Grabkunst Lykiens zur Zeit der Achämenidenherrschaft, Studies in Mediterranean Archaeology 68, Åström, Jonsered 1987.
  • __________, “Die Stellung Lykiens innerhalb der achämenidisch-persichen Reichsverwaltung”, in: Jürgen Borchhardt, Gerhard Dobesch (eds.), Akten des II. Internationalen Lykien-Symposium, Wien 1990, Verlag der österreichischen Akademie der Wissenschaften Vienna 1993, pp. 63-69.
  • Kilian, Klaus, “Mycenaeans up to date, trends and changes in recent research”, in: Elizabeth B. French, Ken A. Wardle (eds.) Problems in the Greek Prehistory. Bristol Classical Press, Bristol 1988, pp. 115-152.
  • Killen, John Tyrel - Melena, José L. - Olivier, Jean Pierre (eds.), Studies in Mycenaean and Classical Greek Presented to John Chadwick, Ediciones Universidad de Salamanca, Salamanca 1987.
  • Kolb, Frank, “Hanedanlık Yerleşiminden Otonom Kentte Gelişme: Klasik Çağda Likya’da Akültürasyon”, Adalya 3, 1998, pp. 37-62.
  • __________, Burg-Polis-Bischofssitz. Geschichte der Siedlungskammer von Kyaneai in der Südwesttürkei, Philipp von Zabern, Mainz am Rhein 2008.
  • Kolb, Frank - Kupke, Barbara, Lykien: Geschichte Lykiens im Altertum, Phillip von Zabern, Mainz 1989.
  • Laffineur Robert (ed.), POLEMOS: Le contexte guerrier en Égée à l’Âge du Bronze, Aegaeum 19, Liége and Austin 1999.
  • Laffineur, Robert - Greco, Emanuele, Emporia. Aegeans in the Central and Eastern Mediterranean ,Aegeum 25, Liége and Austin 2005.
  • Lemos, I.S., “The Migrations to the west coast of Asia Minor: Tradition and Archaeology”, in: Justus Cobet, Volkmar Von Graeve, Wolf-Dietrich Neimeier, Konrad Zimmermann (eds.), Frühes Ionien. Eine Bestandaufnahme. Panionion-Symposion Güzelçamlı 26.September-1.Oktober 1999, Milesische Forschungen 5, Philipp von Zabern, Mainz am Rhein 2007, pp. 713-727.
  • Mader, Ingrid, “Die Frühe Keramik von Limyra”, in: Birgit Rückert, Frank Kolb, (eds.), Probleme Keramikchronologie des südlichen und westlichen Kleinasien in geometrischer und archaischer Zeit. Internationales Kolloquium, Tübingen 1998, Antiquitas Reihe 3, Rudolf Habelt Verlag, Bonn 2003, pp. 31-36.
  • Mangaloğlu-Votruba, Sıla, “Liman Tepe’de Geç Hellas III C Dönemi”, Anadolu/Anatolia 37, 2011, pp. 43-73..
  • Marksteiner, Thomas, Die Befestigte Siedlung von Limyra, Forschungen in Limyra, Forschungen in Limyra 1, Phoibos Verlag, Vienna 1997.
  • __________, “Untersuchungen an den westlichen Stadtmauern von Xanthos”, Anatolia Antiqua 10, 2002, pp. 197-216.
  • __________, “Das achämenidenzeitliche Lykien”, in: pierre Briant, Rémy Bourchalat (eds.), L’archéologie de l’empire achéménide: nouvelles researches. Actes du colloque organisé au Collége de France par le “Réseau international d’études et de recherches achéménides”, Paris 2003. Éditions de Boccard, Paris 2005, pp. 27-48.
  • Mee, Christopher, “Aegean Trade and Settlement in Anatolia in the Second Millennium B.C.”, Anatolian Studies 28, 1978, pp. 121-156.
  • __________, “Mycenaean Greece, The Aegean and Beyond”, in: Cynthia W. Shelmerdine (ed.), The Aegean Bronze Age, Cambridge University Press, Cambridge 2008, pp. 362-386.
  • Meriç, Recep, Metropolis. City of Mother Goddess, Metropolisi Sevenler Derneği, İzmir 2004.
  • __________, “Ein Vorbericht über eine spätbronzezeitliche befestigte Höhensiedlung bei Metropolis in Ionien: Die Arzawa-Stadt Puranda?”, in: Justus Cobet, Volkmar Von Graeve, Wolf-Dietrich Neimeier, Konrad Zimmermann (eds.), Frühes Ionien. Eine Bestandaufnahme. Panionion-Symposion Güzelçamlı 26.September-1.Oktober 1999, Milesische Forschungen 5, Philipp von Zabern, Mainz am Rhein 2007, pp. 27- 36.
  • Meriç, Recep - Mountjoy, Penelope A., “Mycenaean Pottery from Bademgediği Tepe (Puranda) in Ionia: A preliminary report”, Istanbuler Mitteilungen 52, 2002, pp. 79-98.
  • Metcalfe, Alex “Transkultureller und sozioreligiöser Wandel im müslimischen und frühen normannischen Sizilien”, in: Wolfgang Gruber, Stephan Höhler (eds.), Siziliens Geschichte. Insel zwischen den Welten, Mandelbaum Verlag, Wien 2013, pp. 68-98.
  • Mommsen, Hans “Naturwissenschaftliche Keramikanalysen durch Neutronenaktivierung (NAA): Methode und Ergebnisse”, in: Meral Akurgal, Michael Kerschner, Hans Mommsen, Wolf-Dietrich Niemeier (eds.), Töpferzentren der Ostägäis. Archä- metrische und archäologische Untersuchungen zur mykenischen, geometrischen und archaischen Keramik aus Fundorten in Westkleinasien, Ergänzungshefte zu den Jahresheften des Österreichischen Archäologischen Institutes 3, Vienna 2002, pp. 11-24.
  • Mountjoy, Penelope A., “The east Aegean-west Anatolian interface in the Late Bronze Age: Mycenaeans and the Kingdom of Ahhiyawa”, Anatolian Studies 48, 1988, pp. 35-36.
  • __________, “The destruction of the palace at Pylos reconsidered”, Annual of the British School at Athens 92, 1997, pp. 109-137.
  • __________, “Mycenaean Connections on the Near East in LH IIIC: Ships and Sea Peoples”, in: Robert Laffineur, Emanuele Greco (eds.) Emporia. Aegeans in the Central and Eastern Mediterranean, Aegeum 25, Liége/Austin 2005, pp. 423-428.
  • Mountjoy, Penelope A. - Mommsen, Hans, “Neutron Activation Analysis of Mycenaean Pottery from Troia (1998-2003 Excavations)”, Studia Troica 16, 2006, pp. 97-123.
  • Muhly, James D., “The Crisis years in the Mediterranean world: transition or cultural disintegration?”, in: William A. Ward, Martha Sharp Joukowsky (eds.), The crisis years: the 12th century BC from beyond the Danube to the Tigris, Kendall/Hunt Publishing, Dubuque 1992, pp.10-26.
  • Niemeier, Wolf-Dietrich, “Archäologische Fragestellung und Interpretation der Analysedaten. Problemstellung und Forschungsgeschichte. Die Keramik der myke- nischen Epoche”, in: Meral Akurgal, Michael Kerschner, Hans Mommsen, Wolf-Dietrich Niemeier (eds.), Töpferzentren der Ostägäis. Archämetrische und archäologische Untersuchungen zur mykenischen, geometrischen und archaischen Keramik aus Fundorten in Westkleinasien, Ergänzungshefte zu den Jahresheften des Österreichischen Archäologischen Institutes 3, Vienna 2002, pp. 25-28.
  • __________, “Die analysierten mykenischen Keramikfunde aus Milet und Ephesos”, in: Meral Akurgal, Michael Kerschner, Hans Mommsen, Wolf-Dietrich Niemeier (eds.), Töpferzentren der Ostägäis. Archämetrische und archäologische Untersuchungen zur mykenischen, geometrischen und archaischen Keramik aus Fundorten in Westkleinasien, Ergänzungshefte zu den Jahresheften des Österreichischen Archäologischen Institutes 3, Vienna 2002, pp. 56-62.
  • __________, “Milet von den Anfängen menschlicher Besiedlung bis zur ionischen Wanderung”, in: Justus Cobet, Volkmar Von Graeve, Wolf-Dietrich Neimeier, Konrad Zimmermann (eds.), Frühes Ionien. Eine Bestandaufnahme. Panionion-Symposion Güzelçamlı 26.September-1.Oktober 1999, Milesische Forschungen 5, Philipp von Zabern, Mainz am Rhein 2007, pp. 37-96.
  • Nur, Amos, “The collapse of ancient societies by Great Earthquakes”, in: Benny Joseph Peiser/Trevor Palmer/ Mark E. Bailey (eds.), Natural Catastrophes during Bronze Age Civilisations: Archaeological, Geological, Astronomical and Cultural Perspectives, BAR International Series 728, Archaeopress, Oxford 1998, pp. 140-147.
  • Nur, Amos - Cline, Eric H., “Poseidon’s horses: plate tectonics and earthquakes storms in the Late Bronze Age in the Aegean and eastern Mediterranean”, Journal of Archaeological Science 27, 2000, pp. 43-63.
  • Özgünel, Coşkun, “Selçuk Arkeoloji Müzesinde Saklanan Miken Pyxisi ve Düşündürdükleri”, Belleten 51, 1987, pp. 535-547.
  • Özüdoğru, Şükrü, “Pttara and the Dynast Wakhssepddimi (Wekhessere II)”, Adalya 10, 2007, pp. 31–42.
  • Peiser, Benny Joseph - Palmer, Trevor - Bailey, Mark E. (eds.), Natural Catastrophes during Bronze Age Civilisations: Archaeological, Geological, Astronomical and Cultural Perspectives, BAR International Series 728, Archaeopress, Oxford 1998.
  • Popham, Mervyn R., “The Collapse of Aegean Civilization at the end of the Late Bronze Age”, in: Barry Cunliffe (ed.) The Oxford Illustrated Prehistory of Europe, Oxford University Press, Oxford 1994, pp. 277-303.
  • Renfrew, Colin, Archaeology and language: The Puzzle of Indo-European Origins. Cambridge University Press, New York 1987.
  • Robbins, Manuel, Collapse of the Bronze Age: The Story of Greece, Troy, Israel, Egypt and the Peoples of the Sea, Author Choice Press, San Jose 2001.
  • Roosevelt, Christopher H., The Archaeology of Lydia from Gyges to Alexander, Cambridge University Press, Cambridge 2009.
  • Rückert, Birgit - Kolb, Frank (eds.), Probleme Keramikchronologie des südlichen und westlichen Kleinasien in geometrischer und archaischer Zeit. Internationales Kolloquium, Tübingen 1998, Antiquitas Reihe 3, Rudolf Habelt Verlag, Bonn 2003.
  • Sandars, Nancy Katharine, “The last Mycenaeans and the European Late Bronze Age”, Antiquity 38, 1964, pp. 258-262.
  • __________, The sea peoples. Warriors of the ancient Mediterranean 1250-1150 BC, London 1985 (2nd ed).
  • Schweitzer, Bernhard, Greek Geometric Art, Phaidon Press, London 1971.
  • Shelmerdine, Cyhntia W., “Architectural Change and Economic Decline at Pylos”, in: John Tyrel Killen, José L. Melena, Jean Pierre Olivier (eds.), Studies in Mycenaean and Classical Greek Presented to John Chadwick, Ediciones Universidad de Salamanca, Salamanca 1987, pp. 557-568.
  • __________, “Review of Aegean Prehistory VI: The Palatial Bronze Age of the Southern and Central Greek Mainland”, in: Tracey Cullen (ed.), Aegean Prehistory: A Review, AJA Suppl. I, Boston 2001, pp. 372-376.
  • __________, (ed.), The Aegean Bronze Age, Cambridge University Press, Cambridge 2008.
  • Sherratt, Susan, “Potemkin palaces and route-based economies”, in: Sofia Voutsaki, John T. Killen (eds.), Economy and Politics in the Mycenaean palace states. Cambridge Philological Society, Cambridge 2001, pp. 214-238.
  • Snodgrass, Anthony McElrea, The Dark Ages of Greece, EdinburghUniversity Press, Edinburgh 1971.
  • Starke, Frank, “Troia im Kontext des historisch-politischen und sprachlichen Umfeldes Kleinasiens im 2. Jahrtausend”, Studia Troica 7,1997, pp. 446-487.
  • Stiros, Stathis C., “Identification of Earthquakes from Archaeological Data: Methodology, Criteria and Limitation”, in: Stathis C. Stiros, Richard E. Jones (eds.),
  • Archaeoseismology. Fitch Laboratory Occasional Paper 7. Athens: Institute of Geology and Mineral Exploration and the British School at Athens, Short Run Press, Exeter 1996, pp. 129-152
  • Stiros, Stathis C. - Jones, Richard E. (eds.), Archaeoseismology. Fitch Laboratory Occasional Paper 7. Athens: Institute of Geology and Mineral Exploration and the British School at Athens. Short Run Press, Exeter 1996.
  • Şahoğlu, Vasıf, “Çeşme-Bağlararası (2002-2005, 2009-)”, Anadolu/Anatolia Ek Dizi. 3, 2, 2012, pp. 83-90.
  • Tainter, Joseph A., The Collapse of Complex Societies. Cambridge University Press, Cambridge 1988.
  • Thomsen, Andreas, Die lykische Dynastensiedlung auf dem Avşar Tepesi, Antiquitas Reihe 3, Bd. 43, Rudolf Habelt Verlag, Bonn 2002.
  • Ünal, Ahmet, Hititler Devrinde Anadolu, Arkeoloji Sanat Yayınları, İstanbul 2003.
  • Vismara, Novella “Some Reflections on Iconographic Motifs in Lycian Coinage: The Central Achaemenid Empire’s Powerful Political Presence in a Border Region”, in: İnci Delemen (ed.), The Achaemenid Impact on Local Populations and Cultures in Anatolia. Papers presented at the International Workshop, Istanbul 2005, Eski Çağ Bilimleri Enstitüsü Yayınları, Istanbul 2007, pp. 59-67.
  • Voutsaki, Sofia - Killen, John T. (eds.), Economy and Politics in the Mycenaean palace states, Cambridge Philological Society, Cambridge 2001.
  • Ward, William A. - Joukowsky, Martha Sharp (eds.), The crisis years: the 12th century BC from beyond the Danube to the Tigris, Kendall/Hunt Publishing, Dubuque 1992.
  • Warren, Peter M. - Hankey, Vronwy, Aegean Bronze Age Chronology, Bristol Classical Press, Bristol 1989.
  • Wörrle, Michael, “Perikles von Limyra – endlich etwas mehr Griechisches”, in: Jürgen Borchhardt, Gerhard Dobesch (eds.), Akten des II. Internationalen Lykien-Symposium, Wien 1990, Verlag der österreichischen Akademie der Wissenschaften Vienna 1993, pp. 187-190.
  • Yasur-Landau, Assaf, The Philistines and Aegean migration at the end of the late Bronze Age, Cambridge University Press, New York 2010.
  • Zimmermann, Martin, Untersuchungen zur historischen Landeskunde Zentrallykiens, Antiquitas Reihe 1, Rubelt Habelt Verlag, Bonn 1992.