Teşkilat-ı Mahsusa (Umur-ı Şarkıyye Dairesi)

Öz Ahmet Tetik meslekten tarihçi olmayıp Türk dili ve edebiyatı uzmanıdır. Lisans eğitimini Atatürk Üniversitesinde görmüş; doktorasını Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsünde yapmıştır. Genelkurmay Askeri Tarih ve Stratejik Etüt Başkanlığında (ATASE) arşiv şube müdürlüğünde bulunmuştur. Adıgeçenin, Balkan Savaşları (1912-1913), Birinci Dünya Savaşı (1914-1918) ve Kurtuluş Savaşı (1919-1922) dönemleri hakkında yayına hazırladığı ATASE arşiv derleme kitap ve makaleleri mevcuttur. XII + 500 sayfa uzunluğundaki çalışma; sunuş, kuruluş ve kapatılış, İspanya-Fas 1914- 1916, Trablusgarp 1914-1916, Rusya 1914-1916, İran 1914-1916, Kafkas Cephesi 1914-1916, Ek Bilgiler (1. Fuat Balkan’ın Balkan Harbindeki Faaliyetlerine Dair Raporu, 2. Rusya’da Sakin Müslüman Türk Tatarların Haklarını Müdafaa Cemiyetinin 14 Kasım 1915 Tarihli Bildirisi, 3. İran Özel Komisyonu Raporu, 4. Harb-i Umumide Mücahiddin-i Mevleviye Alayı, 5. Ömer Naci Bey), Notlar ve Dizin bölümlerinden meydana gelmektedir. Birbirinden ilginç fotoğrafların yer aldığı eserde bibliyografya bulunmamaktadır. Ekler Balkan Savaşları ve Birinci Dünya Savaşı alanlarında birçok araştırmacı için değerli mehazdır. Ele alınan konuların coğrafi kapsamı ve stratejik özellikleri göz önüne alındığında, kitapta tek bir harita, savaş planı veya cephe krokisinin bulunmayışı hayret-i muciptir. Ciddi bir eksiklik teşkil ettiği düşünülen bu konuda ATASE Haritalar-Albümler koleksiyonundan yararlanılabilecek olunması aşikardır.

Anahtar Kelimeler:

Teşkilat-ı Mahsusa, Osmanlı, Umur-ı Şarkıyye Dairesi

PDF

___

Başbakanlık Osmanlı Arşivi
Hatt-ı Hümayun (HAT): 360/20060-B, 360/20060-G, 360/20065-C, 360/20065-D, 361/20099-A, 367/20178/A, 372/20396-A, 378/20491-A,383/20609, 383/20609-A, 451/22362, 698/33706-D, 1170/46289, 1199/47081-B,1231/47997-F, 1322/51646-B, 1343/52488-F.
National Archives Foreing Office (FO) 78/237 (1834),78/238 (1834), 78/243 (1834), 78/245 (1834), 78/246 (1834)
Kaynak Eserler, Araştırma ve İncelemeler
Addison, Charles G., Damascus and Palmyra: A Journey to the East With a Sketch of the State and Prospects of Syria, Under Ibrahim Pasha, II, London 1838.
Ali Fuat, Mısır Valisi Mehmet Ali Paşa, Türk Tarih Encümeni Mecmuası, Numero 19(96), İstanbul Devlet Matbnaası, İstanbul 1928.
Bolsover, G.H., Lord Ponsonby and the Eastern Question (1833-1839), The Slavonic and East European Review, Vol.13, No.37 (jul 1934) pp. 98-118.
Cameron, D.A., Eg ypt in the Nineteenth Century or Mehemet Ali and His Successors Until the British Occupation in 1882.
F.R.G.S, A.A., Paton, a History of Eg yptian Revolution From the Period of the Mamelukes to the Death of Muhammed Ali, II, Trubner and Co, London 1870.
Kamil Paşa, Tarih-i Siyasi-i Devlet-i Aliye-i Osmaniye, III, Matbaa-i Ahmet İhsan, İstanbul 1327.
Kutluoğlu, Muhammed H., The Eg yptian Question (1831-1841), Eren Yayınları, İstanbul 1998.
Lewis, Norman N., The Frontier of Settlement in Syria, 1800-1950, İnternational Affairs (Royal Institute of International Affairs), Vol.31,No.1, (jan 1955), pp.48-60.
Manna, Adel, Eigteenth and Nineteenth Century Rebellions in Palestine, Journal of Palestine Studies, Vol.24, No.1, (Autumn 1994) pp.51-66.
Mustafa Nuri Paşa, Netayic Ül-Vukuat Kurumları ve Örgütleriyle Osmanlı Tarihi, III- IV, (Sadeleştiren Neşet Çağatay), TTK, Ankara 1992.
Napier, Charles, The War In Syria, I, London 1842.
Osama, Shams El-Din, A Military History of Modern Eg ypt From the Otoman Conquest to the Ramadan War, School of Advanced Military Studies, 2007.
Rustum, Asad J., The Royal Archives of Eg ypt and the Disturbances in Palestine 1834, American Press, Beirut 1938.
Sinoue, Gilbert, Kavalalı Mehmed Ali Paşa Son Firavun, (Çev. Ali Cevat Akkoyunlu), Doğan Kitap, İstanbul 1999.
IV. Gazeteler
Takvim-i Vekayi (1249)