Kültürel Temizlik ve Bütünleşme Politikalarında Tarihin Rolü: Bosna Örneği

Bu çalışmanın temel amacı, 1992-1995 yılları arasında Bosna’da yaşanan olayların arkasındaki temel düşünce yapısının Ortaçağ’dan itibaren tarihi gelişiminin irdelenerek siyasi analizinin yapılmasıdır. Bu yapılırken özellikle Avrupa kültürünün ortak özelliklerinin Bosna olaylarına nasıl yansıdığı tespit edilmeye çalışılacaktır. Bosna’nın kültürel kimliğinin oluşmasında Ortaçağdaki Hıristiyan kimliği kadar Osmanlı dönemindeki Müslüman kimliğine de sıklıkla vurgu yapılacaktır. Bu mantık çerçevesinde; Bosna’da yaşananlar gerçekten Yugoslavya’nın dağılma sürecinin kendiliğinden gelişen doğal olaylar mıdır? Bu olayları tırmandıran ana etken nedir? Avrupa Birliği olaylara neden zamanında müdahil olamamıştır? Bosna’da yaşananların temelinde sadece etnik veya dini nedenler mi yatmaktadır? Bu olayların söylenenden başka nedenleri var mıdır? Savaştan sonra oluşturulan yapı temelde neyi amaçlamaktadır? şeklindeki sorulara cevap aranacaktır. Bosna’nın yakın geçmişinin anlaşılması kadar yakın geleceğinin belirlenmesinde de göz önüne alınabilecek veriler ortaya konmaya çalışılacaktır.

The Role of History in Cultural Cleansing and Integration Policies: Bosnian Case

The main purpose of the article is to bring out historical and political incentives behind the events occurred in between 1992 and 1995 in Bosnia. In the study, affects of the European common culture to the events mentioned are also taken into consideration. Whilst studying the case, Muslim identity of Bosnians in the Ottoman Period and the Christian identity of them in the Middle Ages have both taken into consideration. This intellectual process aims at answering the following questions: Are these events natural outputs of the disintegration of Yugoslavia? What were the major factors to escalate these events in Bosnia? Why did the European Union not intervene to these events on time? Could there be any other reasons than publicly declared? What is the aim of the political structure created after the Bosnian War? Answers to these problems would help us to understand the Bosnian near history as well as to comprehend the Bosnian near future in the way of peace building processes.

Keywords:

Bosnia, Cultural Cleansing, Ethnical Cleansing, Genocide, Integration of the European Union, Yugoslavia, Serbia Bogomil,

PDF

___

Barkan, Ö. L., Türkiye’de Toprak Meselesi Toplu Eserler I, Gözlem Yayınları, İstan- bul, 1980.
Bloch, Marc, Tarihin Savunusu Ya Da Tarihçilik Mesleği, çev. Mehmet Ali Kılıçbay, B.T. Yayınları, Ankara, 1985.
Bozkurt, Giray Saynur, “Tito Sonrası Dönemde Eski Yugoslavya Bölgesindeki Türkler Ve Müslümanlar”, Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi, X/2 (Kış 2010), s. 55-95.
Cigar, Norman, The role of Serbian Orientalists in Justification of Genocide against Mulims of the Balkans, Sarayevo: Institute for RCAHIL, 2000.
Ćekić, Smail, The Agression on Bosnia and Genocide Against Bosniacs 1991-1993, Sa- rajevo: Institute for Research of Crimes Against Humanity and International Law in Sarajevo 1995.
Delilbaşı, Melek, “Balkanlarda Osmanlı Fetihlerine Karşı Ortodoks Halkın Tutumu”, XIII. Türk Tarih Kongresi, TTK, Ankara 2002, s. 31-38.
Demircan, Hüsnü, Orhan Gazi ve Gregory Palamas, A.Ü. S.B.F. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, 1993.
Dawson, Christopher, Understanding Europe, Sheed & Ward, New York 1953.
Durmişeviç, Enes, “Prestanak važenja šerijatskog prava kao pozitivnog prava 1945. Godine u bosni i hercegovini”, Prošlost-Sadašnjost-Budućnost, Glasnik, http:// www.rijaset.ba/images/stories/GLASNIK/glasnik122007/muslimanskemilicijeubosniihercego- vini 1941.-1945.pdf
Drew, Joseph, “Europe on the Road to Redefinition”, Redifining Europe, ed. Jo- seph Drew: Rodopi, Amsterdam 2005.
Dzidic, Denis, War Tears Heart out of Bosnia’s Jewish community, Balkan Insight, 22 December 2008, s.1-8.
Eberts, Mirella, “The Catholic Church and Poland’s Accession to the European Union”, Redefining Europe, ed. J. Drew: Radopi, Amsterdam, 2005.
Friedman, Francine, Bosnia And Herzegovina; A Polity on The Brink: Routledge, Lon- don, 2004.
Gül, Muammer, Orta Çağ Avrupa Tarih, BKS, İstanbul, 2010.
Halper, Stefan - Jonathan Clarkecato, America Alone The Neo-Conservatives and the Global Order, Cambridge University Press, Cambridge 2005.
Haskin, Jeanne M0. Bosnia And Beyond: Algora Publishing, New York 2006.
Heaton, Herbert, Avrupa İktisat Tarihi, ter. A. Kılıçbay: Parağraf, Ankara 2005.
Hoff, Joan, “American diplomacy: retrospect and prospect”, American Foreign Re- lations Reconsidered, 1890–1993, Edited by Gordon Martel, Routledge Taylor & Fran- cis Group, New York, 2003, s. 211-234.
Hungtington, Samuel P., “The Clash of Civilisation”, Foreign Affairs, 1993, Vol, 72, No:3, s. 22-49.
Hunt, E. K., İktisadi Düşünce Tarihi, terc. Müfit Günay, Dost Kitabevi, Ankara, 2008.
İbni Haldun, Mukaddime, çev. Z. Kadiri Ugan, MEB, İstanbul, 1990.
İnalcık, Halil, “Ottoman Methods of Conquest”, The Ottoman Empire:Conquest, Organization and Economy, Variorum Reprints, London, 1978, s. 104-129.
Khadduri, Majid, War and Peace in the Law of Islam, The Johns Hopkins Press, Baltimore 1955.
Lynch, Timothy J. ve Robert S. Singh, After Bush, University Press, Cambridge 2008.
Malcom, Noel, Bosnia: A Short History, Mc Milan, London 2002.
Muller, Jerry Z., “US and Them”, Foreign Affairs, March/April 2008.
Onat, Hasan, Dine Yeni Yaklaşımlar, AÖF, Eskişehir 2005.
Ortaylı, İlber, Avrupa ve Biz, Turhan Kitabevi, Ankara 2007.
Osmanlı Barışı, Da Yayıncılık, İstanbul, 2003.
Oruç, Hatice, “15. Yüzyılda Bosna Sancağı ve İdari Dağılımı”, OTAM (Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi), Sayı: 18, s. 249-271.
Özden, Neşe, “A Few Remarks on the History of Bosnia”, OTAM (Ankara Üni- versitesi Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi), 2007, sayı: 21, s. 59-68.
Pelidija, Enes, Sultan Mehmet II, Bosna ve Boşnaklar, III. Cilt, TTK, Ankara, 2002.
Phillips, Douglas A., Bosnia and Herzegovina, Chelsea House Publishers, Phila- delphia 2004.
Power, Samantha, A Problem From Hell, Harper Perennial, London 2007.
Todorova, Maria, Imagining the Balkans, Oxford University Press, New York 2009.
Weitz, Eric D., A Century of Genocide, Princeton University Press, New Jersey 2003.