İkiztepe Mezarlık Kazıları ve Ölü Gömme Gelenekleri 2000 ve 2001 Dönemleri

İkiztepe örenyerinde 1974 yılından beri geliştirilmekte olan kazılar sonucunda ortaya çıkartılmış bulunan özellikle İlk Tunç Çağı mezarlığı ile kültür katları ve katlara ait münferit mezarlarda ele geçirilen önemli sayıdaki arsenikli bakırdan yapılmış silah, alet, takı ve sembol nitelikli eserler İkiztepe'nin Anadolu arkeolojisinde önemli bir yere sahip olduğunu göstermiştir. İkiztepe'deki kazılar, ayrıca, Bölgenin geleneksel ahşap mimarisinin kökeninin Geç Kalkolitik Çağdan gelişmiş olduğu hususunda aydınlatıcı verileri de ortaya koymuştur. Ele geçen 4000 civarındaki pişmiş toprak dokuma tezgah ağırlıkları ile tarakları (kirkitler) ve ağırşaklar İkiztepe'nin bir dokumacılık merkezi olduğuna da dikkat çekmiştir.

İkiztepe tomb excavations and related burial customs

During the excavations carried out in connection with the project in 2000 and 2001 at İkiztepe, 28 new graves were unearthed in Trench "M" covering 200 m2 at Mound I. Of these 28 graves two are pot burials, and the rest is simple earthen burials. The two pot burials belong to the Middle Bronze Age. The 14 of the earthen burials belong to Early Bronze Age III, and the rest is of the Early Bronze Age II date. The study of the skeletons has shown that two pot burials and thirteen of the earthen burials have a baby or child skeleton. There is no common orientation among the earthen burials. The deceaseds were buried commanly extended on their backs with the arms usually at the sides. Only seventeen earthen burials are seen contained objects; eight from Early Bronze Age III and nine from Early Bronze Age II. As each burial contained different type of objects of varying numbers, it can be assumed that objects were left in the graves as personal belongings of the deceased rather than gifts. These newly unearthed burials, both the pot burials of the Middle Bronze Age and the simple earthen burials of the Early Bronze Age are the other graves of the graveyard of pot burials excavated in 1976 and of the graveyard of simple earthen burials excavated between 1975 and 1987. These graves have also shown that the border of both graveyards still extending on the northern slope of Mound I. Simple earthen burials unearthed at İkiztepe in the Early Bronze Age II and III have no parallels other than those excavated at Tekkeköy, Dündartepe, Horoztepe and Kalınkaya in Anatolia. The contemporary cultures in Anatolia seemingly preferred a stone cist or pithos as graves. Outside Anatolia, similar earthen burials to those found at İkiztepe are seen on the western coast of the Black Sea where extra-mural graveyards were located at Varna and Durankulak in Bulgaria. Objects were also found in these burials, but apart from some bracelets and a few pendants of ring type, there are no objects common to both the İkiztepe and Bulgarian burials.

Keywords:

İkiztepe, Tomb Excavations, Burial customs Early Bronze Age,

PDF

___

AKURGAL, E.1958 "Forschungen in Phrygen und Yortankultur-Siedlung in Ovaba-yındır bei Balıkesir", Anatolia (Anadolu) III, Ankara, 145-164
AKYURT, İ.M.1998 M. Ö. 2. Binde Anadolu 'da Ölü Gömme Adeûeri, Ankara, TTKY
ALKIM, H.1986 "İkiztepe Kazılarında Saptanan Kültür Katları ve Elde Edilen Madeni Eserlerden Örnekler", IX. Türk Tarih Kongresi, Cilt I, Ankara, 119-132
ALKIM, U.B.1979 "ikiztepe Kazısı: İlk Sonuçlar". VIII. Türk Tarih Kongresi, Cilt I, Ankara, 151-157
1983 "Einige charakterische Metallfiınde von ikiztepe", Beitrâge zur Altertumskunde Kleinasiens Festschrift für Kurt Bittel, Mainz, 29-42
1984"ikiztepe Kazısının Arkeolojik Sonuçlarına Toplu Bir Bakış", TÜBİTAK Arkeometri Ünitesi Bilimsel Toplantı Bildirileri I, Ankara, 46-51
ALKIM, U.B/H. ALKIM/Ö. BİLGİ 1988 ikiztepe I. Birinci ve ikinci Dönem Kazıları/The First and Second Seasons'Excavations (1974-1975), Ankara, TTKY
ALP, S.1956 - "Konya-Karahöyük Hafriyatı", Türk Arkeoloji Dergisi VI-1, 35-37
ARIK, R.O.1937 Alaca Höyük Hafriyatının İlk Neticeleri, İstanbul
BACKOFEN, U.W.1985"Anthropologische Untersuchungen Der Nekropole İkiztepe Samsun", III. Araştırma Sonuçları Toplantısı, 421-428
1987"Paleodemography of The Early Bronze Age Cemetery of İkiz -tepe-Samsun", V. Araştırma Sonuçları Toplantısı-II, 175-182
BİLGEN, A.N. 2001 "1999 Yılı Çavlum Köyü Mezarlık Kazısı",22. Kazı Sonuçları Toplanüsı-1, 399-408
BİLGİ, Ö.1983 "1981 Dönemi İkiztepe Kazıları", IV.Kazı Sonuçları Toplantısı, 49-54
1984a "İkiztepe Kazılarının 1982 Dönemi Sonuçları". V.Kazı Sonuçları Toplantısı, 87-91
1984b "Metal Objects from İkiztepe-Turkey", Beitrâge zur Allgemeinen und Vergleichenden Archâologie 6, 31-96
1985"İkiztepe Kazılarının 1983 Dönemi Sonuçları" I.Kazı Sonuçları Toplantısı, 55-64
1986"İkiztepe Kazılarının 1984 Dönemi Sonuçları", II.Kazı Sonuçları Toplantısı, 111-118
1987"İkiztepe Kazılarının 1985 Dönemi Sonuçları", VIII.Kazı Sonuçları Toplanüsı-I,149-156
1988"İkiztepe Kazılarının 1986 Dönemi Sonuçları", IX.Kazı Sonuçları Toplantısı-1,169-180
1989 "İkiztepe Kazılarının 1987 Dönemi Sonuçları ve Çevre Araştırmaları", X. Kazı Sonuçları Toplantısı-I, 201-210
1990a "Metal Objects from İkiztepe-Turkey", Beitrâge zur Allgemeinen und Vergleichenden Archâologie 9-10, 119-219
1990b "1974 ile 1986 Kazı Dönemlerinde Bulunan Tunç Silahların , Işığı Altında İkiztepe'nin Onasya'daki Yeri", X. Türk Tarih Kongresi, Cilt I, Ankara, 71-77
1997 "İkiztepe Kazılarının 1995 Dönemi Sonuçları", XVIII. Kazı Sonuçları Toplantısı-I, 145-161 1999a "Samsun-İkiztepe Arkeolojik Kazıları Tepe III Çalışmaları, 1993 ve 1994 Dönemleri Sonuçları", Anadolu Araştırmaları XV, 137-165
1999b "Samsun-İkiztepe Arkeolojik Kazıları Tepe III 1 Çalışmaları, 1995 Dönemi Sonuçları", Anadolu Araştırmaları XV, 167-190
1999c "Samsun-İkiztepe Arkeolojik Kazıları Tepe III Çalışmaları, 1996 Dönemi Sonuçları ve Genel Değerlendirme", Anadolu Araştırmaları XV, 191-230
1999d "İkiztepe Kazılarının 1997 Dönemi Sonuçları", XX.Kazı Sonuçları Toplantısı-I, 485-505
1999e "Ikiztepe'de Ele Geçen Son Buluntuların Işığında Orta Karadeniz Bölgesi Protohistorik Çağ Maden Sanatı Hakkında Yeni Gözlemler", XII. Türk Tarih Kongresi, Cilt I, Ankara, 41-50
2000a "ikiztepe Kazılarının 1998 Dönemi Sonuçları", XXI. Kazı Sonuçları Toplantısı-I, 381-396
2000b "Metal Worker of the Central Black Sea Region of Turkey in the Early Bronze Age. A New Perspective on the Question of the Indo-Europeans' Original Homeland", Proceedings of the First International Congress on the Archaeology of the Ancient , Near East, Roma, 109-127
2001a Protohistorik Çağda Orta Karadeniz Bölgesi Madencileri. Hind-Avrupalılarm Anavatanı Sorununa Yeni Bir Yakla-şım/Protohistoric Age Metallurgists of the Central Black Sea Region. A New Perspective on the Question of the Indo-Europeans' Original Homeland, Istanbul
2001b "Orta Karadeniz Bölgesi Protohistorik Çağ Maden Sanatının Kökeni ve Gelişimi", Belleten LXV/242, 1-35
BİTTEL, K.1939 "Ein Grâberfeld der Yortan-Kultur bei Babaköy", Archiv für Orientforschung 13, 1-31
EMRE, K.1978 Yanarlar. Afyon Yöresinde Bir Hitit Mezarlığı, Ankara, TTKY
GÜRKAN. G./J .SEEHER 1991 "Die Frühbronzezeiüiche Nekropole von Küçükhöyük bei Bozüyük", Istanbuler Mitteilungen 41, 39-96
IVAN OV, I.1978 Treasures of the Varna Chalcolithic Necropolis, Sofya 1991 "Der Bestattungsritus in der chalcolithischen Nekropole von Varna", Die Kupferzeit als historische Epoche. Beitrâge Alter-tumskunde Saarbrücken 55 (Ed. J. Lichardus), 125-149
KAMİL, T.1982 Yortan Cemetery in the Early Bronze Age of Western Anatolia, BAR Int. Series 145, Oxford
KAYA, D.1994 "1992 Yılı Göndürle Erken Tunç Çağı Mezarlığı Kurtarma Kazısı", IV. Müze Kurtarma Kazıları Semineri, 129-146
KOŞAY, H.Z.1938 Alaca Höyük 1936. Türk Tarih Kurumu Tarafından Yapılan Alaca Höyük Hafriyatı. 1936'daki Çalışmalara ve Keşiflere Ait İlk Rapor. Ankara TTKY
1951 Alaca Höyük 1937-1939. Türk Tarih Kurumu Tarafından Yapılan Alaca Höyük Kazısı. 1937-1939'daki Çalışmalar ve Keşiflere Ait İlk Rapor. Ankara TTKY
KÖKTEN, K/N. ÖZGÜÇ/T. ÖZGÜÇ 1945 "1940 ve 1941 Yılında Türk Tarih Kurumu Adına Yapılan Samsun Bölgesi Kazılarının Hakkında İlk Kısa Rapor", Belleten IX/35., 361-400
MELLINK, M .J. 1956 A Hittite Cemetery at Gordion, Philadelphia
1967 "Excavations at Karataş-Semayük in Lycia, 1966", American Journal of Archaeology 71, 251-267
1968 "Excavations at Karataş-Semayük in Lycia, 1967", American Journal of Archaeology 72, 243-259
1969 "Excavations at Karataş-Semayük in Lycia, 1968", American Journal of Archaeology 73, 319-331
1972 "Archaeology in Asia Minor",American Journal of Archaeology 77,169-173
1974 "Archaeology in Asia Minor",American Journal of Archaeology 78,105-130
1986 "The Remains of Second Millennium B.C. Habitation at Karataş-Semayük", VII. Kazı Sonuçları Toplantısı, 287-291
OSTEN, H.H. von der 1937 The Alishar Hüyük. Seasons of1927. Part II (OIP XXXIX), Chicago
ÖZGÜÇ, T. 1944 "Öntarihte İsparta Ovası Kültürü ve Yeni Buluntuları", Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi II/3, 407-418
1948a Ön Tarihte Anadolu 'da Ölü Gömme Gelenekleri. AnkaraTTKY
1948b "Samsun Hafriyatının 1941-1942 Yılı Neticeleri", III. Türk Tarih Kongresi, Ankara, 393-416
1950 Türk Tarih Kurumu Tarafından Yapılan Kül tepe Kazısı Raporu 1948,. Ankara TTKY
1953 "Kültepe'de 1950 Yılında TTK Adına Yapılan Kazılar Hakkında Ön-Rapor", Belleten XVII/65, 101-108
1954 "Kültepe'de 1953 Yılında Yapılan Kazılar", Belleten XVIII/71, 57-372
1955a "Kültepe Hafriyatı 1954 Ib Katı Eserleri", Belleten XIX/73, 55-63
1955b "Kültepe Hafriyatı 1954 II. Kat Eserleri", Belleten XIX/76., 445-452
1959 Kültepe Kaniş. Assur Ticaret Kolonilerinin Merkezinde Yapılan Yeni Araştırmalar. Ankara TTKY
1978 Maşat Höyük Kazıları ve Çevresindeki Araştırmalar. Ankara TTKY
1986 Kültepe Kaniş II. Eski Yakmdoğunun Ticaret Merkezinde Yeni Araştırmalar. Ankara TTKY
ÖZGÜÇ, T./M.AKOK 1958 Horoztepe. Eski Tunç Devri Mezarlığı ve İskan Yeri. Ankara TTKY
ÖZKAN, T/H. ERKANAL 1999 Tahtalı Barajı Kurtarma Kazısı Projesi, İzmir
ÖZSAİT, M. 1997 "1995 Yılı Harmanören Mezarlık Kazısı", XVIII. Kazı Sonuçları Toplanüsı-I, 457-474
1998"1996 Yılı Harmanören Mezarlık Kazısı", XIX.Kazı Sonuçları Toplanüsı-I, 607-626
1999 "1995 Yılı Harmanören (Göndürle) Mezarlık Kazısı", XX.Kazı Sonuçları Toplanüsı-I, 467-483
2000 "1998 Yılı Harmanören (Göndürle Höyük) Mezarlık Kazısı", 21. Kazı Sonuçları Toplanüsı-I, 371-380
ÖZTAN, A.1995 "1993 Acemhöyük Kazıları". XVI. Kazı Sonuçları Toplantısı-l 189-192
PECORELLA, P.E.1984 La Cultura Preistorica di Iasos in Caria., Roma
PERNICKA, E/F. BEGEMANN/S. SCMMİDT-STREGKER/H. TODOROVA/I. KULEFF 1997 "Prehistoric Copper in Bulgaria". Eurasia Antiqua 3, 42-180
SCHMIDT, E.F.1932 The Alishar Hüyük. Seasons of 1928-1929, Part I (OIP XXIX), Chicago
SCHULTZ, M.1985 "Erkrankungen Der Kinder In Der Frühen Bronzezeit"., Infor-mationen Georg-August-Universitât Göttingen 3, 5-20
1989 "Erkrankungen Des Kindesalters In Der Bronzezeit". Neder- sachsisches Arzteblatt 9, 28-33
2003 "İkiztepe Infant Skeletons", İkiztepe II, (U.B.Alkım/H.Alkım/ Ö.Bilgi), Ankara, 223-234, TTKY
SEEHERJ.1991 "Die Nekropole von Demircihöyük-Sarıket", Istanbuler Mitte-ilungen 41:97-124
1992 "Die Nekropole von Demircihöyük-Sarıket", Istanbuler Mitte-ilungen 42: 5-17
2000 Die Bronzezeitliche Nekropole von Demircihöyük-Sarıket, Tü-bingen
SÜEL,M.1989 "Balıbağı/1988 Kurtarma Kazısı",Türk Arkeoloji Dergisi XXVIII, 145-163
1991 "Balıbağı/1989 Kurtarma Kazısı",I. Müze Kurtarma Kazıları Semineri, 205-214
1992 Balıbağı/1990 Kurtarma Kazısı",II. Müze Kurtarma Kazıları Semineri, 129-146
TODOROVA, H. 1989 Durankulak 1, Sofya
1992 "Die symbolischen Bestattungen des Grâberfeldes Varna I", Bal-kanica 23, 255-269
TODOROVA, H./T. DİMOV 1989 "Ausgrabungen in Durankulak 1974-1987", Varia Archaeologica 2, 291-309
TOPBAŞ, A/T. EFE/A. İLASLI 1998 "Salvage Excavations of the Afyon Archaeological Museum, Part 2: The Settlements of Karaoğlan Mevkii and the Early Bronze Age Cemetery of Kaklık Mevkii", Anatolia Antiqua VI, 21-94
ÜNLÜSOY, İ. 1993 "İsparta İli Atabey İlçesi Harmanören (Göndürle) Kurtarma Kazısı 1989- 1999", III. Müze Kurtarma Kazıları Semineri, 291-322
WARNER, J.L.1994 Elmalı Karataş II. The Early Bronze Age Village of Karataş. Bryn Mawr
YILDIRIM, T.2001 "Yenihayat Eski Tunç Çağı Mezarlığı", Türk Arkeoloji ve Etnografya Dergisi 2, 1-8