GÜLTEKİN YILDIZ, Neferin Adı Yok: Zorunlu Askerliğe Geçiş Sürecinde Osmanlı Devleti’nde Siyaset, Ordu ve Toplum (1826-1839), Kitabevi, İstanbul 2009, XX+524 s. [Kitap Tanıtımı]

Öz Neferin Adı Yok: Zorunlu Askerliğe Geçiş Sürecinde Osmanlı Devleti’nde Siyaset, Ordu ve Toplum (1826-1839) adlı çalışma, Yeniçeri ocağının kaldırılması ve yeni bir ordunun inşası gibi II. Mahmud dönemi kritik tercihlerinin Osmanlı askeri, siyasal ve toplumsal ilişkileri üzerindeki etkilerine eğilen bir doktora çalışmasının kitaplaştırılmış halidir. Bu kitap tanıtım yazısının amacı öncelikle şudur: eser, zikredilen dönemde orduya dair bazı politikaların ve uygulamaların etkilerinin sadece o dönemle sınırlı kalmayıp, Osmanlı son dönemi ve Cumhuriyet Türkiye’sinde de izlerinin görüldüğünü okuyucuya düşündürmesi yönüyle önem taşımaktadır. Diğer yandan Osmanlı ve Cumhuriyet tarihi literatüründe yeterince askeri tarih çalışmasının bulunmaması nedeniyle bu çalışma, alanındaki literatüre önemli bir katkı sağlamaktadır. Ayrıca eser okuyucuya askeri teşkilat yanında siyasi teşkilat yapısındaki değişimleri de izleme imkanı sunmaktadır. Son olarak yazarın eleştirel bakışı, yerli ve yabancı kaynaklar ışığında ve disiplinler arası okumalar ve yaklaşımların da etkisiyle, Osmanlı örneğinin değerlendirilmesi hem kendi içinde hem de dünyadaki gelişmeler ışığında hedef kitleye mukayese imkânı vermekte ve kitabın neden okunması gerektiğini ortaya koymaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Osmanlı Devleti, Zorunlu Askerlik, Siyaset, Ordu, Toplum

PDF

___

T. C. Başbakanlık Osmanlı Arşivi BOA, HR. MKT, 167, 82, 1. BOA, A. AMD, 74, 90,3. BOA, İHR, 137, 7084. BOA, HR. MKT, 16782, 2. BOA, HR. MKT, 167, 82, 3. BOA, A. DVN, 118, 70, 1. BOA, İ. H. R. 137, 7112, 2. BOA, İ. HR. 137, 7112, 1. BOA, İHR, 138, 7162, 1. BOA, A. AMD, 77, 46, 4. BOA, İHR, 137, 7162, 2. İngiliz Devlet Arşivi Kaynakları The National Archives, Foreign Office (F.O.). F.O. 78/209, No. 12, Confidential. F.O. 78/476, İkinci Kısım, No. 67. F.O. 78/475, No. 9. F.O. 78/479, No. 183. F.O. 78/602, No. 248. F.O. 78/602, No. 249, Private and Confidential. F.O. 78/478. F.O. 78/602, No. 246. F.O. 78/635. F.O. 78/65. F.O. 78/892. F.O. 78/773, No. 83. F.O. 78/820. British Museum Aberdeens Papers: Additional Manuscripts 43139. Gazete The Times Gazetesi. Kaynak, Araştırma ve İnceleme Eserleri Ahmet Cevdet Paşa, Tezakir, c. I, Ankara 1991, s. 61-62. Cunningham, A., Stratford Canning and the Tanzimat, Beginnings of Moder- nisation on the Middle East, The Nineteenth Century, (editors: W. R. Polk, ve R. L. Cham- bers), Chicago 1968, s. 108-129. Erim, Nihat, Devletlerarası Hukuku ve Siyasi Tarih Metinleri, cilt I. (Osmanlı İmpa- ratorluğu Antlaşmaları) T.T.K., Ankara 1953. Ismail, F., The Making of the Treaty of Bucharest, 1811-1812, Middle Eastern Studies, cilt 15, Londra 1979. İrtem, Süleyman Kani, Abdülmecid Devrinde Saray ve Babı-ı Ali, (Yay. Haz: O. Se- lim Kocahanoğlu), İstanbul 2007, s. 172. Cevdet Küçük, Abdülmecid, Diyanet İslam Ansiklopedisi, C. I, İstanbul 1988, s. 259-263. Lane-Poole, S., Canning, Stratford, Dictionary of National Biography, cilt III, Londra, 1908, s. 883-96. ________, The Life of the Right Honourable Stratford Canning, Viscount Stratford de Re- dcliffe, 2 cilt, Londra, 1888. Malcolm-Smith, E. F., The Life of Streatford Canning (Lord Stratford de Redcliffe), Londra, 1933. Richmond, Steven, The Voice of England in the East: Stratford Canning and Diplomacy with the Ottoman Empire, I.B. Tauris, Londra, 2014. Sakaoğlu, Necdet, Abdülmecid, Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlı Ansiklopedisi, İstanbul 1999, s. 65. Sakaoğlu, Necdet, Akbayar, Nuri, Avrupa Yolunda Bir Padişah Sultan Abdülmecid, İstanbul 2008, s. 98. Subaşı, Turgut, Sultan Abdülmecidin Hayatı ve Hükümdarlığı, Nakş-ı İstanbul - Ortaköy Büyük Mecidiye Camii, Müessese İletişim Yayıncılık, İstanbul 2015, s. 17-45. ________, British Support for Mustafa Reşid Paşa and his Reforms according to British Sources at the Public Record Office, The Great Ottoman Turkish Civilisation, cilt 1, editor in-chief Kemal Çiçek, Ankara, 2000, s. 42732. ________, The Apostasy Question in the Context of Anglo-Ottoman Relati- ons, 1843-44, Middle Eastern Studies, 38/2 (2002), s. 1-35. ________, Anglo - Ottoman Relations and the Reform Question in the Early Tanzimat Period 1839-1852: With Special Reference to Reforms Concerning Ottoman Non-Muslims, (Ba- sılmamış Doktora Tezi) Birmingham Üniversitesi, İngiltere, 1995. Walker, F. A., The Rejection of Stratford Canning by Nicholas I, Bulletin of the Institute of Historical Research, cilt 40, Mayıs 1967, s. 50-64. Warr, M., A Biography of Stratford Canning, Oxford, 1989. Yücel, Can, Lord Stratford Canningin Turkiye Hatiralari, Ankara, 1959. İnternet Kaynakları İngiliz Kraliyetinin Resmi Web Sitesi, http://www.royal.gov.uk/monarchUK/honours/Orderofthegarter/orderoft- hegarter.aspx, Stratford Canningin Resimleri Kaynak Adresi http://www.google.com.tr/search?q=stratford+canning&hl=tr&prmd=im- vnso&tbm=isch&tbo=u&source=univ&sa=X&ei=am_iT-SrGM_O-QbsrJDE- Aw&sqi=2&ved=0CGQQsAQ&biw=994&bih=600