Bir Doğu Bilimcinin Gözüyle İstanbul Kütüphaneleri

Bu çalışma Temmuz-Eylül 1875 arası İstanbul’a gelerek İbn Yaiş’in Şerh-i Mufassal-ı Zemahşeri adlı eseri ile ilgili bazı vakıf kütüphanelerinde çalışmalar yapan Gustav Jahn’ın kendisine burs veren kuruluş olan Sosyal-Eğitim ve Sağlık İşleri Bakanlığına (Minister der Geistlichen, Unterrichts und Medizinalangelegenheiten) gönderdiği raporun çevirisi yer almaktadır. Bir doğu bilimci olan Gustav Jahn raporunda araştırma yaptığı İstanbul Kütüphaneleri ile ilgili dikkat çekici bilgiler verirken çalışma ve kütüphanelere giriş izni alma sürecini anlatmaktadır. Rapor, XIX. yüzyılda İstanbul kütüphanelerinin hizmetleri ve genel durumları ile ilgili önemli bilgiler vermektedir.

Istanbul Libraries through the Eyes of an East Scientist

This study includes a translation of the report which was sent to the Ministry of Social-Education and Health Works (Minister der Geistlichen, Unterrichts und Medizinalangelegenheiten) by scholarschip scientist Gustav Jahn who had been in Istanbul between JulySeptember 1875 and made researches about work of Ibn-i Ja’is named Şerh-i Mufassal-ı Zemahşeri in some foundation libraries. In this report orientalist Gustav Jahn informed the Ministry with remakable notes about the libraries in Istanbul and mentioned research and library enter permission process. This report clarifies important information related to library sevices and general situations of libraries in Istanbul in XIXth century.

___

  • Anameriç, Hakan, “İstanbul Kütüphanelerinin Batı Bilim ve Kültür Hayatına Etkileri: XIX.-XX. Yüzyıllar ve Cumhuriyetin İlk Yılları”. 7. Uluslararası Türk Kültürü Kongresi: Türk ve Dünya Kül- türünde İstanbul Bildiriler II: Yaşamın İstanbulcası ve İstanbul’da Bilim ve Kültür Kurumları = 7th In- ternational Turkish Culture Congress: In Turkish and World Culture Proceedings II. içinde (527-564), Ankara 2011.
  • Bursalı Mehmed Tahir, Osmanlı Müellifleri c.1. Matbaa-i Amire, İstanbul 1918.
  • Devellioğlu, Ferit, Osmanlıca Türkçe Ansiklopedik Lügat, Aydın Yayınları, Ankara 2002.
  • Grosswörterbuch Deutsch als Fremdsprache, haz. Dieter Götz, Günther Haensch ve Hans Wellmann. Lan- genscheidt, Berlin und München 2003.
  • İnal, İbnülemin Mahmud Kemal, Evkaf-ı Hümayun Nezareti’nin Tarihçe-i Teşkilatı ve Nüzzarın Tercüme-i Ahvali, Evkaf-ı İslamiyye Matbaası, İstanbul 1335/1919.
  • Jahn, Gustav, Ibn Ja’iś Commentar zu Zemachśari’s Mufassal. Nach den Handschriften zu Leipzig, Oxford, Constantinopel und Cairo. Erste Band, Brockhaus Leipzig 1882.
  • __________, Abul-Baka Ibn Ja’iś Commentar zu dem Abschnitt Über das Hal aus Zamachśari’s Mufassal nach der Leipziger und Oxforder Handschrift, Buchhandlung des Weisenhauses, Halle 1873.
  • Kahraman, Seyit Ali, Evkaf-ı Hümayun Nezareti, Kitabevi, İstanbul 2006.
  • Kanar, Mehmet, Doğu Bilimciler, Suna-İnan Kıraç Akdeniz Medeniyetleri Araştırma Enstitüsü, An- talya 2004.
  • Kukula, R. ve K. Trübner, Minerva: Jahrbuch der Gelehrten Welt Zweiter Jahrgang 1892-1893, Verlag von Karl J. Trübner, Strassbourg 1893.
  • Kuneralp, Soner, Son Dönem Osmanlı Erkan ve Ricali (1839-1922), İsis, İstanbul 2003.
  • Mehmed Süreyya, Sicill-i Osmani, c.2,Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul 1996.
  • Osmanlı Salnameleri ve Nevsalleri Bibliyografyası ve Toplu Kataloğu, haz. Hasan Duman, T.C. Kültür Ba- kanlığı, Ankara 1999.
  • Puyat, Gustave, Histoire des Orientalistes, Maissonneuve, Paris 1868.
  • Steuerwald, Karl, Almanca- Türkçe Sözlük, Otto Harrassowitz, Wiesbaden 1998.
  • Şıra, Hüseyin, Rusçuklu Ali Fethi Efendi Hayatı, Eserleri ve Hilyesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul 2008.
  • Trübner, Karl, Minerva: Jahrbuch der Gelehrten Welt Zweiter Jahrgang 1897-1898, Verlag von Karl J. Trübner, Strassbourg 1898.
  • Wendt, F. Heinz, Almanca-Türkçe ve Türkçe-Almanca Cep Sözlüğü, Langenscheidt, Berlin 1993.