Arkeolojik Verilere Göre Doğu Trakya Kuzey Yolu
Küçük Asya ile Avrupa arasında geçiş noktası konumundaki Doğu Trakya, her iki kıtadan gelen yolların geçiş ve birleşme yeri olmuştur. Kuzey Yolu, bölgeden geçen Via Egnatia ve Via Militaris ile birlikte üç ana yoldan biridir. Pontos Euksenos (Karadeniz)’in batısı veya kuzeyine ya da tam tersi buradan Küçük Asya’ya doğru yapılan seferlerde MÖ 6. yüzyıldan MS 19. yüzyıla kadar tüm kara orduların kullandığı güzergâh olmuştur. Buna karşın Kuzey Yolu’nun güzergâhı üzerindeki arkeolojik veriler diğer yollar kadar değerlendirilmemiştir. Bu makalede arazi çalışması sırasında tespit edilen ve incelenen başta Kurtdere Köprüsü olmak üzere köprü, yol kalıntısı ve mil taşı kullanılarak Kuzey Yolu’nun Doğu Trakya Bölgesi içindeki güzergâhı tespit edilmeye çalışılmıştır. Ayrıca Kuzey Yolu’nun güneyindeki Via Militaris ile kuzeyindeki Salmydessos kenti ile bağlantı sağlayan yollar arkeolojik verilere göre değerlendirilmiştir.
The North Road of Eastern Thrace according to Archeological Data
East Thrace, which is the transition point between Asia Minor and Europe, has become the transit and the junction point of roads from both continents. The North Road is one of three main roads with Via Egnatia and Via Militaris that pass through the region. This region is the route that all armies used between the 6th century B.C. and the 19th century A.D. in expeditions from Asia Minor to the west or north of the Pontus Euksinus (the Black Sea) or vice versa. However, the archaeological data found on the route to North Road were not studied as much as those of the other roads. In this article, efforts were made to locate the route of the North Road in the Eastern Thrace Region by using, primarily the Kurtdere Bridge, and remains of bridges, roads, and milestones found and studied during fieldwork. Also, the roads connecting Via Militaris to the south of the North Road and the Salmydessos to the north of the North Road were evaluated according to the archaeological data.
___
- Altuhan, Sema, “XVIII. yy’da Silistre Eyaletinde Haberleşme Ağı: Rumeli Sağ Kol Menzilleri”, Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi, Cilt 18, Sayı 18, 2005, ss. 1-20.
- Archibald, Zosia H., The Odrysian Kingdom of Thrace, Orpheus Unmasked, Oxford Üniversitesi Yayınevi, Oxford 2008.
- Arslan, Melih, “Kırklareli Müzesi’ndeki Asilbeyli Lysimachia Definesi”, Belleten, Cilt: 72, Sayı: 263, Nisan 2008, ss. 5-52.
- Ashley, James R., The Macedonian Empire, The Era of Warfare Under Philip II and Alexander the Great, 359-323 B.C., McFarland Yayınevi, Londra 1998.
- Avramea, Anna, “MÖ. 2. Yüzyıl İle MS. 6. Yüzyıl Arasında Via Egnatia’nın Güzergâhı ve İşlevi”, Sol Kol, Osmanlı Egemenliğinde Via Egnatia (1380-1699), Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul 1999, ss. 3-7.
- Danışman, H. H. Günhan- Fokke Gerritsen- Mustafa Kaçar-Hadi Özbal- Rana Özbal- Gülsün Tanyeli-Ünsal Yalçın- Yılmaz Zülküf,“Demirköy-Samakocuk Iron Foundry: An Industrial Archaeology Project at an Ottoman Metal Workshop Complex in Thrace”, Türkiye Bilimler Akademisi Arkeoloji Dergisi (TÜBA-AR), Sayı: 10, 2007, ss. 91-110.
- Doğru, Halime, XIII.-XIX. Yüzyıllar Arasında Rumeli’de Sağ Kolunun Siyasi, Sosyal, Ekonomik Görüntüsü ve Kozluca Kazası, Anadolu Üniversitesi Yayınları, Eskişehir 2000.
- Ertaş, Mehmet Yaşar, “Savaşlarla Şekillenen Yollar: Osmanlı Devletinde Yol Sistemi”, Uluslararası Osmanlı Öncesi ve Osmanlı Tarihi Araştırmaları 6. Ara Dönem Bildirileri Kitabı, Meta Basım Matbaacılık, İzmir 2011, ss. 625-652.
- French, David, H., Roman Roads and Milestones of Asia Minor, Vol.: 3 Fasc. 3. 1, British Institute at Ankara (Electronic Monograph 1), Ankara 2012.
- Gyuzelev, Martin, The West Pontic Coast between Emine Cape and Byzantion during the Frst Millennium BC, Lotus Yayınevi, Burgaz 2008.
- Herodotos, Herodot Tarihi, Çev. Müntekim Ökmen, Remzi Yayınevi, İstanbul 1973.
- İreçek, Konstantin Yosif, Belgrad İstanbul Roma Askeri Yolu, (Çev. Balkanlı, Ali Kemal), Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara 1990.
- Karaca, Ergün, Milattan Önce Birinci Binde Doğu Trakya, Homer Yayınları, İstanbul 2019.
- Karaçam, Nazif, Efsaneden Gerçeğe Kırklareli, Kırklareli Belediyesi Yayını, Kırklareli 1995.
- Kıraç, Binnur- Burcu B. Cantimur-Mevlüde Kaptı, “Tarihi Kâgir Köprülerde Koruma Yaklaşımlarının İrdelenmesi: Menekşe/Nakkaş (Roma) Köprüsü, Odabaşı Köprüsü ve Ferhatpaşa Köprüsü”, 5. Tarihi Eserlerin Güçlendirilmesi ve Geleceğe Güvenle Devredilmesi Sempozyumu, Erzurum 2015, ss. 435-443. Kırklareli Kültür Varlıkları Envanteri I-II, Ankara 2014.
- Kuelzer, Andreas, “The Byzantine Road System in Eastern Thrace”, Byzantinische Forschungen, Cilt: 30, 2011, ss. 179-201.
- Madzharov, Mitko, Roman Roads in Bulgaria. Contribution to the Development of Roman Road System in the Provinces of Moesia and Thrace, Faber Yayınevi, Veliko Tarnovo 2009.
- Marcus Iulianus Iustinus, Epitome of the Philippic History of Pompeius Trogus, Çev. Yardley, J. C., Atlanta 1994.
- Pasinli, Alpay-Turan Gökyıldırım-Turhan Birgili- Fırat Düzgüner, “İnceğizMaltepe Nekropolü 1992 Yılı Kurtarma Kazısı”, IV. Müze Kurtarma Kazıları Semineri, 1994, ss. 339-356.
- Pasinli, Alpay- Turan Gökyıldırım- Fırat Düzgüner, “İnceğiz-Maltepe Nekropolü 1993 Yılı Kurtarma Kazısı”, V. Müze Kurtarma Kazıları Semineri, 1995, ss. 345- 364.
- Pasinli, Alpay-Turan Gökyıldırım- Fırat Düzgüner- Ferahnur Güven, “Çatalca-İnceğiz Köyü Maltepe Nekropolü 1994 Yılı Kurtarma Kazısı”, VI. Müze Kurtarma Kazıları Semineri, 1996, ss. 205-219.
- Pasinli, Alpay-Turan Gökyıldırım- Fırat Düzgüner- Ferahnur Güven, “Çatalca-İnceğiz Köyü Maltepe Nekropolü 1995 Yılı Kurtarma Kazısı”, VII. Müze Kurtarma Kazıları Semineri, 1997, ss. 77-88.
- Sayar, Mustafa Hamdi, “Kırklareli’nde Persler: Dareios’un Kırklareli Üzerindeki Seferi”, Yıldız Dağları ve Yakın Çevresi Tarih Araştırmaları, Arkeoloji ve Sanat Yayınları, İstanbul 2006, ss. 40-43.
- Sayar, Mustafa Hamdi, “Via Egnatia on Eastern Thrace”, Via Egnatia Revisited. Common Past, Common Future with the Lectures of the Conference of February 2009, Driebergen 2010, ss. 43-44.
- Şahin, Işık, “Roma Yolu “Via Egnatia”, Turan, Sibel (ed.), Keşan Sempozyumu Bildiri Tam Metinleri, 15-16 Mayıs 2003, İstanbul 2006, ss. 70-74.
- Yılmaz, Zülküf- Ali Osman Uysal, “Demirköy Fatih Demir Dökümhanesi 2003 Yılı Araştırma ve Kazı Çalışmaları”, Türk Arkeoloji ve Etnografya Dergisi, Sayı: 6, 2006, ss. 53-66.