MİLLİ MÜCADELE DÖNEMİNİN DEĞERLER EĞİTİMİ AÇISINDAN ANALİZİ
Gelecek kuşaklara yerel ve evrensel değerleri aktarmanın en önemli araçlarından birisi tarihtir. Özellikle yurt bağımsızlığı ve bütünlüğünün önemli olduğu dönemlerde verilen ortak mücadeleyle oluşan milli bilincin gençlere aktarılmasında tarih öğretimi önemli rol oynamaktadır. 1919-1922 sürecinde işgalcilere karşı verilen Milli Mücadele, imkânsızlıklara rağmen başarma, fedakârlık, vatan sevgisi, bağımsızlık gibi değerleri ön plana çıkardığından büyük önem taşımaktadır. Bu bağlamda Milli Mücadele ve mücadelenin zaferle sonuçlanmasını sağlayan değerlerin öğrencilere kazandırılması da son derece önemlidir. 1914-1918 arasında gerçekleşen I. Dünya Savaşı’nın kaybedilmesi ve imzalanan Mondros Ateşkes Antlaşması, Osmanlı Devleti’nin topraklarını işgale açık hale getirmiştir. İşgallere karşı öncellikle yerel direnişler başlamış, sonrasında direniş hareketi Mustafa Kemal’in liderliğinde örgütlenerek Milli Mücadele başarıya ulaştırılmıştır. İngiltere ve Fransa’nın desteklediği Yunanistan’a karşı kazanılan bu başarı, diğer sömürülen ülkelere örnek oluşturmuştur. Bu çalışmada Milli Mücadeleden hareketle gelecek nesillere vatan sevgisi, bağımsızlık, fedakârlık gibi milli ve manevi değerlerin aktarılmasının önemi ele alınmaktadır. Makale, betimsel tarama niteliğinde olup, doküman analizi tekniğinden yararlanılmıştır.
ANALYSIS OF THE NATIONAL STRUGGLE PERIOD IN TERMS OF VALUES EDUCATION
One of the most important means of conveying local and universal values to future generations is the History. History teaching plays a crucial role in transferring the national consciousness formed by the common struggle given to the youth, especially in periods when the independence and integrity of the country is important.The National Struggle against the invaders during the 1919-1922 process is of great importance as it brings values such as achievance, sacrifice, love of homeland and independence to the fore despite impossibilities. Within this context, it is also very important to provide the students with the values that lead the National Struggle and the struggle to victory. The loss of World War I which took place between 1914 and 1918 and the Mondros Armistice Treaty that was signed, paved the way for occupying of the territory of the Ottoman Empire. First of all, local resistance against the invasions started and after the resistance movement was organized under the leadership of Mustafa Kemal, National Struggle was achieved. This success that was gained against Greece, supported by Britain and France, set a precedent for other exploited countries. In this study, the importance of transferring national and sentimental values such as love of homeland, independence and sacrifice to future generations based on National Struggle is discussed. The article is descriptive scanning and document analysis tecnique has been used.
___
- Akçalı, Aslı Avcı, Aslan, Erdal (2007), “Yerel Tarih ve Tarih Öğretimindeki Rolü”, Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, S. 21, ss. 80-88.
- Akşin, Sina (2017), Kısa Türkiye Tarihi, 22. Basım, İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları.
- Aslan, Erdal (2006), “Neden Tarih Öğretiyoruz?”, Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, S. 20, ss. 162-173.
- Avcı, Emine Karasu (2016), “Sosyal Bilgiler Dersinde Değerler Eğitiminde Coğrafya Disiplininin Rolü”, Araştırma ve Deneyim Dergisi (Adeder) ,1 (1), ss. 36-58.
- Balcı, F. Ayşe, Yelken,Tuğba Yanpar (2010), “İlköğretim Öğretmenlerinin ‘Değer’ Kavramına Yükledikleri Anlamlar”, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 39: 2010, ss. 81-90.
- Berkant, Hasan Güner, Efendioğlu, Akın, Sürmeli, Zehra (2014), “Değerler Eğitimine Yönelik Öğretmen Görüşlerinin İncelenmesi”, Turkish Studies , Volume 9/5, ss. 427-440.
- Bostancı, Mustafa (2015), “Milli Mücadelede Erzurum Kongresi ve Kararları”, Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4, ss. 184-203.
- Ceran, Dilek (2015), “Çocuklara Rol Model Olması Bakımından Milli Mücadele Kahramanları ve Edebi Eserlere Yansıması: Kurtuluşun Kahramanları Kitap Dizisi Örneği”, Tarih Okulu Dergisi, Y. 8, S. XXIV, ss. 135-157.
- Çapa, Mesut (2002), “Cumhuriyet’in İlk Yıllarında Tarih Öğretimi”, Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, S. 29-30, ss. 39-55.
- Demircan, Adnan (2007), “Tarih Üzerine Bazı Düşünceler”, Milel ve Nihal İnanç, Kültür ve Mitoloji Araştırmaları Dergisi, C. 4, S. 3, ss. 70-89.
- Demircioğlu, İsmail H., Tokdemir (2008), Muhammet A., “Değerlerin Oluşturulma Sürecinde Tarih Eğitimi: Amaç, İşlev ve İçerik”, Değerler Eğitimi Dergisi, C. 6, No. 15, ss. 69-88.
- Erdem, Ekrem (2016), “Ardından Osmanlı Sanayileşme Hamleleri: Sanayi Politikalarının Dinamikleri ve Zaafiyetleri”, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, S. 48, ss. 17-44.
- Hamzaoğlu, Mehtap (2017), “Tanzimat’tan Sonra Erken Cumhuriyet Döneminde Türk toplumsal ve Siyasal yaşamında Öne Çıkan Kadınlar”, Lectio Socialls, C. 2, S. 1, ss. 74-92.
- Işık, Gülcan (2018), “Milli Mücadele Ruhunun Toplumsal Herekete Dönüşümü: Telgraf Hareketi”, Türkiye İletişim Araştırmaları Dergisi, S. 29, ss. 125-148.
- Kasapoğlu, Hülya, “Okulda Değer Eğitimi Ve Hikâyeler”, Millî Eğitim, S. 198, Bahar/2013, ss. 97-109.
- Kayıran, Mehmet (1989), “Tekalif-i Milliye Emirleri ve Uygulanışı”, Atatürk Araştırmalar Merkezi Dergisi, C. 5, S. 15, ss. 639-664.
- Kaymaz, İhsan Şerif (2010), “Çağdaş uygarlığın Mihenk Taşı: Türkiye’de Kadının Toplumsal Konumu”, Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, S. 46, ss. 333-366.
- Kısıklı, Emine (2006), “Mustafa Kemal ve Milli Mücadele’de Kamuoyu’nun Oluşumu”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, C. 7, Atatürk Özel Sayısı, ss. 71-117.
- Koçak, Cemil, Hikmet Özdemir, Korkut Boratav, Selahattin Hilav, Murat Katoğlu, Ayla Ödekan (t.y.), Yakınçağ Türkiye Tarihi, Sina Akşin (haz.), İstanbul: Milliyet Kitaplığı.
- Köktaş, Altuğ Murat, Gölçek, Ali Gökhan (2016), “Endüstri Devrimi ve Osmanlı İmparatorluğu: Askeri Fabrikalaşma Örneği”, Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(4), ss. 95-105.
- Köktaş, Altuğ Murat (2016), “Osmanlı İmparatorluğu’nda Piyasa Düzenlemeleri: 1500-1700 İstanbul Kadı Sicillerinde Narh Uygulamaları”, Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(2), ss. 219-242.
- Memioğlu, A. Zeki (2004), “Tarih Öğretimi Üzerine Bazı Düşünceler”, Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, S. 9, ss. 303-309.
- Meydan, Hasan (2014), “Okulda Değerler Eğitiminin Yeri Ve Değerler Eğitimi Yaklaşımları Üzerine Bir Değerlendirme”, Bülent Ecevit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, C. 1, S. 1, 2014, ss. 93-108.
- Okumuş, Osman, Güven, Aydın (2018), “Tarih Derslerinde Demokrasi Eğitimi İçin Kullanılacak Bazı Etkinlikler”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, C. 11, S. 56, ss. 604-628.
- Oral, Mustafa (2018), “Türk kurtuluş Savaşı’nın Tarihsel Konumu”, Tarih ve Günce, I/2, ss. 3-16.
- Ortaylı, İlber (2017), Son İmparatorluk Osmanlı, 23. Baskı, İstanbul: Timaş Yayınları.
- Ortayli, İlber (2017), Türklerin Altın Çağı, İstanbul: Kronik Yayınları.
- Peker, Hasan Sencer (2015), “Avrupa’da Merkantilist Uygulamalar ve Osmanlı Ekonomisi İle Bir Karşılaştırma”, Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, C. 5, S. 1, ss. 2-12.
- Sakallı, Fatih (2012), “Halide Edip Adıvar’ın Hikâyelerinde Milli Mücadele’yi Yaşayan Kadınlar”, Gazi Akademik Bakış, C. 5, S. 10, ss. 137-146.
- Sarıçoban, Gülay (2017), “Milli Mücadele’de Anadolu Kadını”, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21(4), ss. 1331-1346.
- Stearns, Peter N. (2009), Erkan Dinç (çev.), “Neden Tarih Öğreniyoruz? (Why Study History?)”, Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2/1, ss. 118-127.
- Şavkılı, Cengiz (2011), “Milli Mücadele’nin Mali Kaynaklarından Tekalif-i Milliye Emirleri”, KSÜ Sosyal Bilimler Dergisi,8 (2), ss. 17-32.
- TC Milli Eğitim Bakanlığı, Ortaokul 8. Sınıf TC İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük Dersi Öğretim Programı, (http://mufredat.meb.gov.tr/Dosyalar/201812104016155
- Ulusoy, Kadir (2007), “Sosyal Bilgiler Öğretmenlerinin Tarih ve Ahlâk Eğitimi İlişkisi Üzerine Görüşleri (Sakarya İl Örneği)”, Değerler Eğitimi Dergisi, 5 (13), 155-177.
- Uysal, Enver (2003), “Değerler Üzerine Bazı Düşünceler ve Bir Erdem Tasnifi Denemesi: İnsanî Erdemler–İslâmî Erdemler”, T.C. Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi, C. 12, S. 1, 2003 ss. 51-69.
- Ünal, Serkan (2014), “Mustafa Kemal Paşa’nın Mütareke İstanbul’undaki Faaliyetleri”, Tarih Okulu Dergisi (TOD), Y. 7, S. XIX, ss. 601-624.
- Yazıcı, Kubilay (2006), “Değerler Eğitimine Genel Bir Bakış”, TÜBAR-XIX-/2006 Bahar, ss. 499-522.
- Yeşiltaş, Pınar Doktaş, Taş, Ayşe Mentiş, “Okul Müdürlerinin Değer ve Değer Kazanımına İlişkin Görüşleri”, Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Y. 9, S. 2, Aralık 2016, ss. 1125-1146.
- Yiğittir, Süleyman, Öcal, Adem (2011), “Lise Tarih Öğretmenlerinin Değerler ve Değerler Eğitimi Konusundaki Görüşleri”, KMÜ Sosyal ve Ekonomi̇k Araştırmalar Dergi̇si 13(20): 117-124.