1821 YUNAN İSYANI VE SULTAN II. MAHMUD’UN BİLİNMEYEN BİR FERMANI

12 Şubat 1821’de patlak veren Yunan isyanı hakkında, literatürde belki küçümsenmeyecek sayıda çalışma bulunmaktadır. Ancak, böyle bir konunun tespitinde şüphesiz, dönemin kaynakları ve özellikle dönemin Padişahı Sultan II. Mahmud’un meseleye bakışı fevkalade önemlidir. Bu cümleden olmak üzere, şimdiye kadar henüz literatüre yansımayan Sultan II. Mahmud’un, ülke çapında bütün ilgililere gönderdiği; Osmanlı Devleti’nin gayr-i Müslimlere bakışını, isyanın sebeplerini, gelişmesini ve alınması gereken tedbirleri ortaya koyan Evâsıt-ı Zilkade 1236 (Ağustos 1821) tarihli fermanını probleme katkı sağlaması açısından önemsiyoruz. Bu araştırmada, söz konusu ferman analiz edilerek 1821 Yunan İsyanı’nın özellikle; sebepleri, gelişmesi, Osmanlı yönetiminin tutumu, alınması gereken tedbirler vb. problemlerin anlaşılmasına değişik açılardan katkı sağlanmış olunacaktır.

1821 GREEK REBELLION AND AN UNKNOWN EDICT OF SULTAN MAHMUD II.

There are a number of studies on the Greek revolt that broke out on February 12, 1821, which may not be underestimated in the literature. However, the sources in that period and Sultan II. Mahmud's views about the problem are remarkably important in the determination of such an important matter. We care about the edict sent to all those concerned all over the country in mid Zilkade 1236 (August 1821) by Sultan II. Mahmud with regard to its contribution to the solution of the problem. The abovementioned edict; which reveals the views of Ottoman State about nonMuslims, the reasons, developments of the revolt, and the measures to be taken, has not been mentioned in literature In this study, the abovementioned edict will be analysed to contribute to the understanding of the problems like the reasons and developments of Greek Revolt in 1821; and the attitude of the Ottoman administration.

___

  • 182 Numaralı Isparta Şeriye Sicili, Milli Kütüphane İbn-i Sina Salonu, tasnif no: 20 H-6
  • Ahmed Cevdet Paşa, Tarih-i Cevdet, C.XI, İstanbul 1309
  • Arıkan, Zeki., “1821 Yunan İsyanının Başlangıcı” , Askeri Tarih Bülteni, Şubat 1987, sayı:22
  • Armaoğlu, Fahir., 19. Yüzyıl Siyasi Tarihi (1789-1914), Türk Tarih Kurumu yay., Ankara 1999.
  • Beydilli, Kemal., “Küçük Kaynarca Antlaşması”,, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, C.26, s.524- 527.
  • Karal, Enver Ziya., Osmanlı Tarihi, C.V, 5. Baskı, TTK yay., Ankara 1988.
  • Köstüklü, Nuri., 1820- 1836 Yıllarında Hamid Sancağı ve Türkiye, Selçuk Üniversitesi Eğitim Fakültesi yay., Konya 1993.
  • Mc Carthy, Justin., Ölüm ve Sürgün, (Çeviren: Fatma Sarıkaya), TTK yay., Ankara 2012.
  • Mustafa Nuri Paşa, Netâyicü’l- Vukuat, (Neşet Çağatay neşri), Ankara 1980, C. III- IV